Uit een Tabaksverslavingsfonds in het kader van de Rookvrije Generatie kunnen landelijke preventiecampagnes tegen roken en hulp bij stoppen met roken worden betaald. Daarom pleiten Rookpreventie Jeugd en het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde ervoor om de invoering van een Tabaksverslavingsfonds op te nemen in het Nationaal Preventieakkoord.

Door de webredactie

Het oprichten van een Tabaksverslavingsfonds is geen nieuw idee. Er is namelijk een vergelijkbaar voorstel in de maak, het Verslavingspreventiefonds voor gokken, oorspronkelijk een initiatief van de VVD en de PvdA. In juni van dit jaar stuurde het kabinet een brief aan de Kamer waarin wordt aangekondigd dat er inderdaad een verslavingspreventiefonds voor gokken wordt ingevoerd. In deze Kamerbrief geeft het kabinet aan dat aanbieders van kansspelen 0.25 procent van hun brutospelresultaat moeten afdragen aan dit fonds. Uit het fonds wordt onderzoek naar de preventie van kansspelverslaving betaald, maar ook anonieme hulp en een landelijk preventieloket, waar spelers terecht kunnen voor informatie en doorverwijzingen.

Het verslavingspreventiefonds voor gokken wordt beheerd door de overheid. In de afspraken die de overheid maakt over het vaststellen van de bestedingen uit het fonds wordt ook het advies van ervaringsdeskundigen betrokken.

Tabaksverslavingsfonds in het kader van de Rookvrije Generatie

Analoog aan de invoering van een verslavingspreventiefonds voor gokken pleit TabakNee al geruime tijd voor het invoeren van een Tabaksverslavingsfonds in het kader van de Rookvrije Generatie. De tabaksindustrie draagt op dit moment op geen enkele manier bij aan de preventie van roken, hulp bij stoppen met roken en de behandeling van ziektes die veroorzaakt worden door roken. Vrijwel alle kosten worden gedragen door de rokers zelf (zij betalen de accijns) en de samenleving als geheel (via de ziektekostenverzekering).

Het is de hoogste tijd dat deze kosten niet meer op de samenleving worden afgewenteld, maar dat de tabaksindustrie zelf gaat meebetalen aan het voorkomen en oplossen van de schade die ze veroorzaken, vanuit de gedachte ‘de vervuiler betaalt’.

Voorstel

Rookpreventie Jeugd en het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde pleiten ervoor de Tabaks- en rookwarenwet zodanig aan te passen dat alle in Nederland gevestigde tabaksproducenten wettelijk verplicht worden om jaarlijks 1 procent van de in Nederland behaalde bruto omzet te storten in een Tabaksverslavingsfonds in het kader van de Rookvrije Generatie. Daarbij gaat het om een bedrag van circa 35 miljoen euro per jaar. Dit fonds kan vervolgens worden gebruikt voor het financieren van een landelijke preventiecampagne tegen roken, meer en betere begeleiding bij stoppen met roken, het creëren van een laagdrempelig aanbod van stopcoaching en een tegemoetkoming ter hoogte van het eigen risico bij een rookstopbehandeling. Deze tegemoetkoming is vooral bedoeld voor mensen voor wie het eigen risico een (te) grote financiële drempel vormt. Onderzoek heeft aangetoond dat roken vaker voorkomt bij mensen met een lagere opleiding, lager beroepsniveau of lager inkomen.

Beheer door overheid

Net als het verslavingspreventiefonds voor gokken wordt het Tabaksverslavingsfonds in het kader van de rookvrije generatie beheerd door de overheid. Bij de afspraken die de overheid maakt over het vaststellen van de bestedingen uit het fonds wordt het advies van gezondheidsinstellingen en de instellingen voor verslavingszorg betrokken. Doordat de overheid het fonds beheert kan worden voorkomen dat tabaksproducenten zeggenschap krijgen over het fonds. De verplichtingen die voortvloeien uit het FCTC-verdrag zorgen er immers voor dat de tabaksindustrie op geen enkele manier invloed kan uitoefenen op de bestedingen uit het fonds.

Nationaal Preventieakkoord

Het zou een gemiste kans zijn als de invoering van een Tabaksverslavingsfonds in het kader van de Rookvrije Generatie niet prominent op de agenda komt te staan bij de besprekingen over het Nationaal Preventieakkoord. Dit voorstel wordt des te belangrijker nu er onvoldoende financiële middelen zijn vrijgemaakt in het Regeerakkoord om de doelstellingen van het Nationaal Preventieakkoord te kunnen verwezenlijken.

Politieke en maatschappelijke steun

Rookpreventie Jeugd is samen met het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde nagegaan of er belangstelling bestaat bij maatschappelijke en politieke partijen voor het invoeren van een Tabaksverslavingsfonds in het kader van de Rookvrije Generatie. Verschillende politieke (SP, PvdA en GroenLinks) en maatschappelijke partijen (Jellinek, Nederlands Huisartsen Genootschap) hebben aangegeven positief te staan tegenover het voorstel om een Tabaksverslavingsfonds op te richten.