Vandaag heeft staatssecretaris Van Rijn gereageerd op Kamervragen van SP-Kamerlid Henk van Gerven naar aanleiding van de aangifte tegen de tabaksindustrie bij het Openbaar Ministerie door Stichting Rookpreventie Jeugd. Van Rijn noemt de misleidende informatie over de giftigheid van sigaretten ‘zorgelijk’ en heeft de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit geattendeerd op deze mogelijke overtreding van de Tabakswet.

Door de webredactie

Een van de punten in de aangifte tegen vier grote tabaksfabrikanten die advocate Bénédicte Ficq namens onder meer Stichting Rookpreventie Jeugd bij het Openbaar Ministerie heeft neergelegd, is dat de fabrikanten de consument misleiden over de hoeveelheid giftige stoffen die ze binnen krijgen als ze een sigaret roken. Deze zogenaamde TNCO-waarden (teer, nicotine, koolmonoxide), zijn aan een maximum gebonden. Die maximum waarden zijn vastgelegd in de Tabakswet.
Via een internationaal gehanteerde meetmethode die ISO (International Organisation for Standardization) heet, worden sigaretten getest om te zien welke TNCO-waarden er in zitten en welke hoeveelheden giftige en verslavende stoffen een roker dus binnenkrijgt. Maar doordat de tabaksindustrie lasergestuurde gaatjes heeft aangebracht in filtersigaretten, wordt de rook verdund als het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de ISO-test uitvoert met een rookmachine. Via de gaatjes wordt namelijk extra lucht aangezogen. De roker sluit met zijn of haar lippen en/of vingers die gaatjes af bij het zuigen aan de sigaret en krijgt géén verdunde rook binnen. De resultaten van de ISO-test door het RIVM laten daardoor een lager TNCO-gehalte zien dan rokers in werkelijkheid binnen krijgen.

Overtreding

Het RIVM heeft dat overigens al in 2012 aangetoond: in dit rapport stelde het overheidsinstituut dat de gehalten van teer, nicotine en koolmonoxide die zijn weergegeven op sigarettenpakjes doorgaans lager zijn dan de daadwerkelijke blootstelling van de roker. De daadwerkelijke TNCO-waarden lijken zelfs bóven het wettelijk vastgestelde maximum uit te komen. Als dat inderdaad het geval is, overtreedt de tabaksindustrie de Tabakswet.
SP-Kamerlid Henk van Gerven stelde hier Kamervragen over aan staatssecretaris Van Rijn en kreeg daar 23 november diens antwoord op.
Van Rijn wijst erop dat wettelijk vaststaat wat de TNCO-waardes maximaal mogen zijn en dat die via de ISO-methode gemeten zouden moeten worden. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) houdt daar toezicht op en bekijkt of er sprake is van een overtreding. Let wel: “Het is aan de NVWA om te beoordelen of er op basis van de Tabaks-en rookwarenwet en de voorgeschreven methode een overtreding wordt begaan,” aldus Van Rijn.

Internationaal erkende norm

Hoewel de uitkomst van de testen via de ISO-methode aangetoond misleidend zijn, vindt de staatssecretaris dat de NVWA toch deze methode moet hanteren. Van Rijn zegt wel: “Het is uiteraard zorgelijk als consumenten met hogere TNCO waarden in aanraking komen dan de volgens de ISO-methode gemeten TNCO waarden. Ik vind het ook zorgelijk als filtersigaretten lasergestuurde gaatjes bevatten waardoor de rookmachine niet de TNCO-waarden meet die consumenten bij normaal gebruik binnenkrijgen.” 

De staatssecretaris vindt het belangrijk om één vastgestelde en internationaal erkende norm te gebruiken omdat er anders mogelijk verschillen ontstaan tussen de metingen van TNCO waarden in verschillende EU landen. ”Tot er een nieuwe Europees geaccepteerde methode beschikbaar is moet de NVWA de oude methode hanteren om te bepalen of de tabaksindustrie de wet heeft overtreden. Als het goed is, gaat de toezichthouder ermee aan de slag. Van Rijn: “Ik heb de NVWA geïnformeerd over deze Kamervragen.”

SP-Kamerlid Henk van Gerven, die de staatssecretaris om opheldering vroeg, reageert: “Van Rijn neemt afstand van deze bedrieglijke methodiek. Hij lijkt te willen dat de waarden die de industrie vermelden ook daadwerkelijk kloppen.”

Advocate Bénédicte Ficq vindt in het antwoord van de regering voldoende aanleiding om de officier van justitie, die de door haar aangebrachte zaak behandelt, nader te informeren. Zij verklaarde aan TabakNee de antwoorden van de staatssecretaris door te zullen sturen.