UPDATE 18-11-2016

De verkopers van tabak krijgen nog tot eind van deze maand om een convenant te sluiten over hoe zij tabaksproducten voortaan uit gaan stallen. Anders zullen er maatregelen van het kabinet volgen.

Door de webredactie

Juni vorig jaar heeft het parlement een motie aangenomen waarin Staatssecretaris Van Rijn wordt verplicht een convenant te sluiten met de verkopers van tabak over een uitstalverbod. Tabakswinkeliers, supermarkten en benzinestations kregen een jaar de tijd om met elkaar te beslissen hoe zij tabak voortaan zo uit zouden gaan stallen dat de aantrekkelijke werking van de producten op de consument bij het zien van de schappen, weg zou vallen. Deze ‘displayban’, een uitstalverbod, is in Groot-Brittannië al een feit. Meer dan een jaar later ligt er nog altijd geen concreet convenant op tafel. Van Rijn heeft de tabaksverkopers nog tot eind van deze maand gegeven om daar verandering in te brengen.

Pogingen

Er zijn al wel pogingen gedaan. Albert Heijn liet in september 2015 weten dat ze een proef gingen doen met afgeschermde schappen in vijftien winkels. De resultaten zouden met het CBL (Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, de branchevereniging van de supermarkten) gedeeld gaan worden. Maar in januari van dit jaar werd duidelijk dat het convenant er niet zou komen, omdat de kleine tabakswinkeliers er niet aan mee wilden doen. De supermarkten wilden alleen meewerken als de andere verkopers hun tabak ook uit het zicht zouden halen. Maar benzinepompen en kleine winkeliers zijn veel meer afhankelijk van de verkoop van tabak om rond te komen dan supermarkten. Door ‘good will’ te tonen (‘Wij willen wel, als…’) wezen zij naar de andere verkopers als degenen die dwars lagen.
Uiteindelijk kwam Jumbo toch met een voorstel. De winkelketen schermde per 7 juni van dit jaar haar tabak-schappen af met ondoorzichtig melk glas waarop het woord ‘tabak’ staat (al leverde dat ook direct een klacht op bij de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit omdat van het woord ‘tabak’ nog altijd een reclamewerking uitgaat die daarmee tegen het verbod op tabaksreclame ingaat. De NVWA heeft Jumbo daarop een maatregel opgelegd, maar wil niet naar buiten brengen wat die maatregel inhoudt).

Door branche zelf

Van Rijn heeft hardnekkig volgehouden dat de invulling van een displayban door de branche zelf moet worden onderhandeld. Dat bleek in augustus dit jaar nog: het Nederlands Dagblad meldde dat de jongerenafdeling van het CDA vóór het weghalen van tabak uit de supermarkten was. Van Rijn vond dat de supermarkten tabak mochten blijven verkopen, mits de producten uit het zicht zouden worden gehaald.
Nu heeft de branche nog tot het eind van deze maand om met iets over de brug te komen, anders volgen er maatregelen van het kabinet. Wat die maatregelen zullen zijn, is onduidelijk.
Het CBL legt de schuld voor de vertraging bij de staatssecretaris en deed haar beklag in De Telegraaf. De branchevereniging van de supermarkten zegt al vijf maanden geleden een voorstel voor een convenant naar de staatssecretaris te hebben gestuurd en nooit een reactie te hebben ontvangen.

TabakNee vroeg aan de staatssecretaris of hij daar duidelijkheid over kon geven, maar via zijn woordvoerder laat hij weten dat hij dat pas later deze maand zal doen.
Het meest waarschijnlijke is dat de branche met ‘iets kleins’ zal komen om het verbod opnieuw te vertragen. Een zoethoudertje voor Van Rijn in de hoop nog zo lang mogelijk tabak onafgeschermd te kunnen blijven verkopen, want om hun winsten hoog te houden zijn zij er bij gebaat om zoveel mogelijk mensen verslaafd te krijgen.

UPDATE 18-11-2016: Op dinsdag 15 november heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen van de leden Dik-Faber (CU) en Volp (PvdA) waarin staat dat als er geen convenant ligt aan het eind van de maand, de regering per 1 december over moet gaan tot het maken van wetgeving voor een displayban.