Staatssecretaris van Volksgezondheid Martin van Rijn gaat snel regels stellen aan de e-sigaret. Dat doet hij na alarmerend onderzoek.

Door Bas van Lier

Staatssecretaris van Volksgezondheid Martin van Rijn bereidt een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) voor onder de Warenwet met nadere regelgeving voor e-sigaretten. Daarin zullen regels staan voor reclames, veiligheid, kwaliteit en etikettering van e-sigaretten. Van Rijn schrijft dit in een brief aan de Tweede Kamer, waarmee hij reageert op de uitkomsten van onderzoek door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

De NVWA heeft in opdracht van Van Rijn het gebruik en de risico's van e-sigaretten onderzocht. Zij maakte daarbij gebruik van wetenschappelijke kennis van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Nationaal Vergiftigingen Informatiecentrum (NVIC).

Conclusies

De belangrijkste conclusies luiden:

– of de sigaret op lange termijn helpt bij het stoppen met roken, is nog niet aangetoond

– de e-sigaret en vooral de shisha-pen (een e-sigaret met smaakjes, meestal zonder nicotine) kunnen een opstapje zijn naar gewoon roken

– overstappen van gewone sigaretten naar e-sigaretten kan gunstig zijn, omdat je geen verbrandingsproducten inademt. Toch bevat de damp van e-sigaretten meer stoffen dan alleen de geadverteerde nicotine, water, propyleenglycol of glycerol. Sommige van die stoffen zijn kankerverwekkend

– de uitgeademde lucht van e-sigaretten kan wel degelijk schadelijke stoffen bevatten. Daarom wordt gebruik van de e-sigaret in de buurt van anderen en vooral kinderen afgeraden

– zwangere vrouwen wordt afgeraden e-sigaretten met nicotine-ampul te gebruiken, omdat de nicotine schade kan toebrengen aan het ongeboren kind

– navulverpakkingen voor e-sigaretten met nicotinehoudende vloeistof zijn vooral voor kinderen gevaarlijk; een klein slokje kan al een ernstige nicotinevergiftiging opleveren

– in reclame voor e-sigaretten wordt eenzijdig aandacht besteed aan de positieve aspecten van het product; negatieve aspecten blijven onvermeld.

Slag in de lucht

De wereldwijde omzet van e-sigaretten en shisha-pennen wordt geschat op 2 miljard euro. Alle producten die op de markt zijn, worden in China geproduceerd. Overtuigende cijfers over het gebruik van de e-sigaret in Nederland zijn er niet. De NVWA slaat een slag in de lucht met de suggestie dat ongeveer 5 procent van de rokers geregeld een e-sigaret gebruiken en 11 tot 18 procent af en toe. In totaal zou dat neerkomen op 175.000 tot 200.000 mensen, onder wie 20.000 jongeren. Daarnaast zouden nog eens 40.000 tot 60.000 jongeren wel eens een e-sigaret of shisha-pen hebben uitgeprobeerd.

De NVWA beveelt aan de schadelijke verontreinigingen in e-sigaretten zo laag mogelijk te houden. Ook moeten eisen worden gesteld aan de verpakkingen (kindveilige sluitingen) en de etikettering van navullingen. Consumenten moeten worden voorgelicht over de nadelige eigenschappen van e-sigaretten. Verder moet nicotine in e-sigaretten met smaak- en aromastoffen worden verboden om de opstap naar gewoon roken minder aantrekkelijk te maken.

In zijn brief aan de Kamer haalt staatssecretaris Van Rijn ook de constatering van het RIVM aan dat volksgezondheidsexperts zich wereldwijd zorgen maken over het feit dat fabrikanten van e-sigaretten zich specifiek op jongeren richten.

Niet wachten op Brussel

Op basis van deze conclusies heeft Van Rijn vastgesteld dat er behoefte aan aanvullende regels is. Hij wil daarmee niet wachten tot de nieuwe Europese Tabaksproductenrichtlijn van kracht zal worden. Daarin zijn ook bepalingen voor e-sigaretten opgenomen. De verwachting is dat de Europese regels, waarover nu in Brussel wordt overlegd, over drie jaar zullen ingaan.

Van Rijn kiest ervoor de regels voor e-sigaretten op te nemen in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) onder de Warenwet, omdat hij daarmee sneller kan handelen dan bij regulering onder de Tabakswet. Van Rijn streeft er naar die AMvB voor het meireces in de ministerraad te bespreken.

Intussen laat hij onderzoeken of het mogelijk is ook een leeftijdsgrens voor e-sigaretten in te stellen. Dat had hij al toegezegd tijdens de behandeling van de Tabakswet over de verhoging van de leeftijdsgrens voor de verkoop van tabak. Daarover zal hij de Kamer later informeren.

Meer informatie

Het NVWA persbericht en de volledige rapporten zijn hier te vinden.

Klik hier voor een eerdere risicoanalyse van de shisha-pen door het RIVM.