Met een interview met advocaat Bénédicte Ficq en een campagnevideo vestigt de Amerikaanse organisatie Action on Smoking & Health aandacht op de aangifte tegen de tabaksindustrie in Nederland. “De Nederlandse zaak kan het pad effenen voor andere landen om vergelijkbare actie te ondernemen.”

Door de webredactie

“Wanneer je iemand met een hamer slaat, wordt je vervolgd voor toebrengen van lichamelijk letsel. En wanner je iemand gif geeft, wordt je vervolgd voor vergiftiging. Dan kan ik niet begrijpen dat de tabaksindustrie ongemoeid blijft terwijl die uiteindelijk exact hetzelfde doet.” Dat zegt advocaat Bénédicte Ficq in een video-interview voor de Amerikaanse organisatie Action on Smoking and Health (ASH). 

ASH vestigt met de video en een daarop gebaseerd campagnefilmpje internationaal de aandacht op de aangifte die Ficq namens twee longpatiënten, Stichting Rookpreventie Jeugd, KWF Kankerbestrijding, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde en Stichting Claudicationet heeft gedaan tegen vier in Nederland actieve tabaksfabrikanten. In de aanklacht wordt de tabaksindustrie onder meer moord, doodslag, het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel en valsheid in geschrifte ten laste gelegd.

In de video licht Ficq toe: “De tabaksindustrie biedt consumenten een zeer giftig product aan, maken hen opzettelijk verslaafd en weten dat de consequentie is dat er vele zieken en vele doden zullen volgen ten gevolge van hun product.”

Op zijn minst doodslag

Het Supreme Court in de staat Oregon heeft eerder ook al gezegd dat de bedrieglijke promotie van tabaksproducten “op zijn minst doodslag” kan zijn, aldus ASH. De dodelijke gevolgen van het roken zijn al tientallen jaren bekend bij de tabaksfirma’s en toch gaan ze door met hun activiteiten in de wetenschap dat miljoenen doden meer het gevolg zullen zijn van het normale gebruik van sigaretten, concludeert de organisatie.

De tabaksindustrie is veelvuldig in civiele zaken ter verantwoording geroepen, maar niet eerder in een strafzaak.

Op federaal of staatsniveau zou een officier van justitie ook in de VS een strafzaak kunnen beginnen tegen een tabaksfirma voor de doden die de tabaksbedrijven op hun geweten hebben, stelt ASH-directeur Laurent Huber. “Op dit moment ontbreekt ons de politieke moed om zo’n zaak te beginnen.”

ASH onderzoekt al langere tijd de strafrechtelijke aansprakelijkheid van de tabaksindustrie en de inbreuk op de rechten van de mens. Een strafrechtelijke aanklacht is haalbaar en juridisch onderbouwd. “De Nederlandse zaak kan het pad effenen voor andere landen om vergelijkbare actie te ondernemen”, aldus de organisatie.

‘Rokers worden belazerd’

In de video richt Ficq zich ook tot de rokers. “Ik wil benadrukken bij de verslaafde roker: jullie worden belazerd door de tabaksindustrie. Jullie krijgen veel meer stoffen binnen dan waarvoor toestemming wordt verleend. Jullie zijn opzettelijk verslaafd gemaakt. Wij staan aan jullie kant. De hele aanklacht is er juist ook op gericht om mensen te laten beseffen dat de tabaksindustrie alle energie stopt in het bewerkstelligen van steeds weer nieuwe verslaafde gebruikers.”

De tabaksindustrie reageert ondertussen publiekelijk alsof deze hele zaak slechts een publicitaire stunt is. Maar Ficq weet dat de industrie al wel de vier grootste advocatenkantoren in Nederland heeft ingeschakeld om zich in deze zaak te verweren. “Als dit echt een publicitair grapje zou zijn, dan ga je niet de vier grootste kantoren inschakelen”, aldus Ficq die zegt “geen enkele, maar dan ook geen enkele twijfel” te hebben over de haalbaarheid van de zaak.

‘Sigaret moet verdwijnen’

Ficq wil met de strafzaak in eerste instantie bereiken dat tabaksfabrikanten hun producten zo aanpassen dat die voldoen aan de wettelijke eisen, zodat rokers niet meer schadelijke stoffen binnenkrijgen dan is toegestaan. Door aanbrengen van ventilatiegaatjes in de filters van sigaretten worden testapparaten nu nog om de tuin geleid. “Maar uiteindelijk willen we dat tabak en de gemanipuleerde sigaret zoals die nu wordt verkocht helemaal verdwijnt.”

Het Openbaar Ministerie beraadt zich sinds de aangifte in september vorig jaar op de vraag of het de zaak voor de rechter zal brengen.

Bekijk het hele interview met Bénédicte Ficq op ash.org.