Via een enquête probeert de farmaceutische industrie de politiek te bewegen om extra tabaksaccijns te heffen voor de financiering van dure kankermedicijnen. Na de tabaksindustrie jaagt nu dus ook de farmaceutische industrie op de centen van de roker.
Door Frits van Dam en Bas van Lier

OPINIE

Het verhogen van accijns is hét middel om tabaksgebruik terug te dringen, dat is meermaals bewezen. Wij hebben eerder geopperd om de inkomsten uit extra tabaksaccijns te gebruiken voor de bekostiging van dure kankergeneesmiddelen. Daarmee zou een mooie financieringsbron ontstaan die niet ten koste gaat van andere noodzakelijke uitgaven in de zorg. Tegelijkertijd weerhouden hogere accijns met name jongeren ervan te beginnen met roken.

Uit een rondgang van RTL-nieuws bleek echter dat het voorstel om extra accijns op tabak te reserveren voor dure kankermedicijnen op weinig bijval in de Tweede Kamer kon rekenen. Maar nu doet nota bene de farmaceutische industrie alsnog een poging om de politieke besluitvorming te beïnvloeden, zo bleek uit een enquête die TabakNee in handen kreeg.

Enquête over accijns

Wat is het geval? De Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten (NFK) kreeg een mail van een internationaal pr-bureau voor de gezondheidszorg, Wisper Public Affairs, met de vraag of zij mee wilden werken aan een enquête voor de farmaceutische industrie. Doel van deze peiling is meningen van deskundigen te verzamelen over de relatie tussen tabaksaccijns en financiering in de gezondheidszorg. Deze meningen, zo stelden de onderzoekers, zullen worden gebruikt om de politieke besluitvorming rondom tabaksaccijns te beïnvloeden.

Wisper Public Affairs vraagt aan de ontvanger van de enquête om deze verder onder belangstellenden te verspreiden. Ongetwijfeld zal de uitslag van de enquête niettemin gepresenteerd worden als een representatieve mening van deskundigen. De volledige enquête is te vinden op www.research.net.

Vragen en statements

De vragen zijn een mix van statements over dure kankergeneesmiddelen – ‘Er is een tekort in de beschikbaarheid van financiering om nieuwe behandelingen tegen kanker te betalen’ – tot vragen over het gebruik van tabaksaccijns om deze dure geneesmiddelen te financieren, zoals: ‘Het huidige niveau van het roken van tabak is te hoog en vormt door aan roken gerelateerde ziektes een economische last’ en ‘Welke voordelen zouden naar uw professionele mening verwacht kunnen worden als de inkomsten uit tabaksaccijnzen besteed zouden worden aan de behandeling en zorg van kankerpatiënten?’. Bij deze laatste vraag kan de respondent kiezen uit een aantal antwoorden: (a) Betere toegang tot geneesmiddelen tegen kanker; (b) Verbeterde resultaten voor de patiënt; (c) Minder druk op de gezondheidszorg; (d) Een stabiele bron van financiering voor de behandeling van kankerpatiënten; (e) Verantwoordingsplicht van de overheid om financiering van kankerzorg te garanderen; (f) Transparantie van overheidsuitgaven van tabaksaccijns.

Ironisch

Het is ironisch. Zijn we er eindelijk in geslaagd om te voorkomen dat de tabaksindustrie invloed uitoefent op het tabaksbeleid, daarbij geholpen door internationale verdragen, probeert de farmaceutische industrie via een achterdeur binnen te komen. Dat de accijnzen omhoog moeten om dure kankergeneesmiddelen te betalen zal ongetwijfeld de uitkomst van deze enquête blijken te zijn.

Dat vindt de farmaceutische industrie natuurlijk een goede zaak, niet zozeer om het aantal rokers terug te dringen, maar om hun dure medicijnen te financieren. Rokers, zo is de conclusie, zijn niet alleen goed om de zakken te spekken van de aandeelhouders van de tabaksindustrie, maar ook de aandeelhouders van de farmaceutische industrie zien hun kans schoon. Hoe ziek kun je zijn?