Staatssecretaris Van Rijn droomt van een “rookvrije generatie”. Als we hem mogen geloven ligt die ook onder handbereik, maar niet door het nemen van overheidsmaatregelen. “Eigen verantwoordelijkheid” luidt het nieuwe, ferme PvdA-standpunt. Minister (van tabak) Edith Schippers kan trots op Van Rijn zijn.
Door de webredactie

Afgelopen donderdag 19 mei mocht staatssecretaris Martin van Rijn in het praatprogramma RTL Late Night het belang uitleggen van de invoering van de afschrikwekkende plaatjes op sigarettenverpakkingen. Besmuikt zagen wij hem kijken naar een inleidend filmpje waarin longpatiënten hoestend en wel nog maar eens een paffertje opstaken (zo verslavend zijn sigaretten) en we kwamen te weten dat er elk jaar in Nederland 40.000 nieuwe, jonge rokers bij komen.

“Helpt dat nou echt”, vraagt Umberto Tan vorsend, “die plaatjes van zwarte longen en van bloederige tumoren?”
“Het is mijn droom om jongeren van het roken af te houden”, begint Van Rijn enigszins van zijn stuk gebracht. “Een rookvrije generatie, zou dat niet prachtig zijn? Ik herinner me nog hoe gewoon het was dat er op verjaardagen van mijn grootouders sigaretten in grote bierpullen op tafel stonden. Dat is wel veranderd.” Aarzelend kijkt hij richting Tan, alsof hij verwacht dat de presentator elk moment in een hoongelach zal uitbarsten.
“Maar werkt het ook?”, vraagt Tan opnieuw. “Dit is tenslotte niet de eerste campagne.”

Van Rijn met steeds roder hoofd: “Eh, de meningen daarover zijn verdeeld. Maar door alle campagnes ligt het percentage jongeren dat rookt toch wel wat lager dan dat van volwassenen.” Hij noemt cijfers van 14% jongeren versus 20% volwassenen die zouden roken. Het manipuleren van cijfers noemen we dat; in werkelijkheid rookt 38% van de twintigers. Gehaast begint hij over zijn bezoek aan een ziekenhuis waar hij zich “kapot geschrokken” is van het aantal aan roken gerelateerde ziektes. “Lever, nieren, onvruchtbaarheid”, probeert hij.

Accijns

Maar Tan laat zich niet van de wijs laat brengen. “De fiscus int wél 2,5 miljard aan inkomsten, maar wil ook dat rokers stoppen, is dat niet paradoxaal?”

Van Rijn veert op. “Als we minder accijns binnenkrijgen zou ik er niet om treuren.“
“Moeten we sigaretten dan niet veel duurder maken”? pareert Tan. “Is dat niet veel effectiever dan zo’n plaatje?”
De staatssecretaris zakt ongemakkelijk onderuit in zijn stoel. “Dat is inderdaad een discussie, maar als je verslaafd bent, dan zeggen mensen wij worden weer gepest! We denken aan allerlei maatregelen. We proberen van alles. Maar ik heb veel liever, ik vind het allerbelangrijkste”, herpakt hij zich, “dat mensen uit zichzelf besluiten: ik rook niet meer.”

“Wat vindt u van de actie van advocate Bénédicte Ficq?” vraagt Tan. Ficq wil de tabaksindustrie strafrechtelijk vervolgen. Van Rijn, nu het hoge woord er eenmaal uit is: “Dat kan ik juridisch niet beoordelen. Maar laten de rokers zelf ook verantwoordelijkheid nemen. Je voelt je lekkerder, het kost minder en je neemt je eigen verantwoordelijkheid. “ Zo! Hè hè. Die zit. De staatssecretaris vergeet heel VVD-verantwoord (op een enkele VVD'er na) dat bij een verslaving geen sprake is van keuzevrijheid. Minister Edith Schippers en met haar de hele VVD kan trots op hem zijn.