De gang naar de stembus lijkt nog ver weg, maar toch: wat moeten we stemmen als we kinderen tegen tabak willen beschermen? TabakNee analyseerde het debat én de stemmingsuitslagen van het laatste grote debat over tabaksontmoediging. Dit is deel zeven: mogen de fabrikanten hun eigen registratiesystemen opzetten? En wat valt er precies onder het bedrijfsgeheim van de sigaret?
Door de webredactie

Tabaksfabrikanten moeten de door hen toegevoegde stofjes in tabak openbaar maken, schrijft Brussel voor – tenzij het gaat om een bedrijfsgeheim bij 'bedrijfs- en fabricagegegevens'. Henk van Gerven (SP) en Carla Dik-Faber (ChristenUnie) zijn verbaasd. 'Er is geen ander belang voor openbaarmaking dan het belang van de volksgezondheid,' zegt Dik-Faber. Zij heeft een voorstel klaarliggen om die zogenaamde bedrijfsgeheimen van de tabaksindustrie te verbieden. Staatssecretaris Martin van Rijn raadt de Kamerleden echter af om voor dit amendement te stemmen. 'Het is zeker in de richtlijnen van de Europese Unie standaardgebruik dat bedrijfsgeheimen beschermd worden,' zegt hij. 'Dit betekent dat die bepaling in onze wet is overgenomen.'

En er is meer dat volgens Kamerleden niet deugt in de besluiten van Brussel ter ontmoediging van tabak. Dik-Faber vat het samen met: 'De slager keurt zijn eigen vlees.' Producenten, importeurs en distributeurs van elektronische sigaretten zijn namelijk zelf verantwoordelijk voor het opzetten en bijhouden van een systeem van stofjes in die sigaret (plus navulverpakking) die schadelijk voor de gezondheid kunnen zijn. Hebben we dan niets van de NAM (de Nederlandse Aardolie Maatschappij) geleerd die onderzoek naar de gevolgen van gaswinning moet doen, verzucht Dik-Faber. Wat dat heeft opgeleverd? 'Onderzoeken die onvoldoende zijn of onderzoeken die helemaal niet uitgevoerd worden,' zegt Dik-Faber. 'Dit laten wij toch bij de tabaksindustrie niet gebeuren?'

Erg slappe hap
En welk systeem om die schadelijke stofjes in elektronische sigaretten te registreren, zullen de fabrikanten gebruiken? Volgens de Europese richtlijn mag elke fabrikant zelf zo'n systeem bedenken. Henk van Gerven (SP) kan er met zijn kop niet bij: waarom niet één systeem? 'Staatssecretaris, ik vind dit wel erg slappe hap.' Van Gerven vraagt zich ook af wie in die systemen mogen kijken. Alleen de toezichthouders ('De NVWA en de RIVM'), antwoordt Van Rijn. De NVWA (de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) moet al die vertrouwelijke systemen ook nog eens controleren. Dik-Faber noemt dit 'een onmogelijke opdracht'. Van Gerven op zijn beurt vraagt zich af hoe de toezichthouder kan controleren, 'als er geen enkel kader is om dat goed te beoordelen en als er geen regels zijn en we volledig vertrouwen op de industrie?'

Dik-Faber heeft een amendement geschreven om orde in de chaos te brengen. Er moeten heldere regels komen over de registratiesystemen van de schadelijke stofjes in de e-sigaret. De volksgezondheid moet daarbij het uitgangspunt zijn en de NVWA zal erop toezien dat het systeem volledig en betrouwbaar is.

Alle kanten op
Met de staatssecretaris kun je met dit onderwerp alle kanten op, zo blijkt uit zijn warrige antwoord. Hij zegt eerst dat alle tabaksingrediënten eigenlijk al openbaar zijn en dat ook zullen blijven 'via een common entry gate, waarin wordt voorgeschreven in welk format de ingrediënten in tabak en elektronische sigaretten worden weergegeven'. Tegelijkertijd zegt hij ook dat de NVWA de bevoegdheid heeft om inzage in de systemen te vragen. Alhoewel, de e-sigaret heeft nog geen format 'maar eigenlijk is dat niet nodig,' vergoelijkt Van Rijn, 'zolang die informatie maar aanwezig is.' (Klik hier voor het letterlijke antwoord van Van Rijn).

Uitslag van de stemmingen
Een paar dagen later vinden de stemmingen plaats. Mag de tabaksindustrie zich achter bedrijfsgeheimen schuilen? Jazeker, het amendement dat dit moet worden verboden, werd verworpen. Voor stemden SP, D66, ChristenUnie, GroenLinks, GrKÖ, Partij vd Dieren, 50PLUS. Tegen stemden PvdA, VVD, CDA, PVV, SGP, GrBvK, Klein, vanVliet, Houwers.

Zal nader worden bepaald hoe de schadelijke effecten van de e-sigaret en navulverpakkingen moeten worden geregistreerd, waarbij het belang van de volksgezondheid voorop staat en waarbij de NVWA erop toeziet dat dit systeem volledig en betrouwbaar is? Nee, dit amendement is verworpen. Tegen stemden VVD, PvdA, CDA, D66, PVV, GrBvK, 50PLUS, Klein, vanVliet, Houwers. Voor stemden SP, ChristenUnie, GroenLinks, Partij vd Dieren, SGP, GrKÖ.

Eerdere delen lezen?

Deel 1: Gaat Nederland plain packaging invoeren?
Deel 2: Komen er minder verkooppunten van tabak?
Deel 3: Gaan de supermarkten de tabakswaren wel afdekken?
Deel 4: Zal 1 procent van de tabaksaccijnzen aan rookpreventie worden besteed?
Deel 5: Wordt het schoolplein rookvrij?
Deel 6: Worden smaakstofjes in de sigaret meteen verboden?

Mis het nieuws van TabakNee niet. Meld je aan voor onze nieuwsbrief, via onze hompage.