Update 19 december 2015

OPINIE

Philip Morris kreeg, onlangs weer in Trouw en Het Parool, alle ruimte om de misleidende KPMG-rapporten toe te lichten. Waarom trappen Nederlandse journalisten steevast in die marketingtool? En waarom zijn de artikelen van de hand van journalist Koos Schwartz zo pro-tabaksindustrie?
Door Frits van Dam

Je kan er vergif op innemen. Dreigt de accijns op tabak verhoogd te worden, zoals nu de shag met 70 eurocent, dan toveren de tabaksfabrikanten het KPMG-rapport tevoorschijn waarin staat dat hogere accijnzen tot meer smokkel leiden. Dit door de tabaksfabrikanten gefinancierd KPMG-rapport, waarin ieder jaar wordt verteld hoe het met de illegale handel in sigaretten is gesteld, heeft het uiterlijk van een wetenschappelijk rapport, maar is in feite een marketingtool.

Nederlandse journalisten trappen hier steeds in. En nu weer Trouw van 28 november ('Philip Morris jaagt op illegale sigaret') door freelance journalist Koos Schwartz. In Het Parool verscheen overigens, o armoede, hetzelfde artikel. Stefanie Pollet, manager illicit trade strategies and prevention bij Philip Morris Benelux, krijgt alle ruimte om de leugens in het KPMG-rapport te debiteren. Accijnsverhoging is desastreus voor de belastinginkomsten, fabrikant en roker, is haar mantra omdat dit tot namaaksigaretten en smokkel zou leiden.

Ook voor de roker is het erg, want je weet maar nooit wat ze in de sigaretten stoppen. 'Illegale fabrikanten sjoemelen met teer- en nicotinegehaltes en er zijn, zegt Pollet, in illegale waar sporen gevonden van plastic, insecten en uitwerpselen. "Te onsmakelijk om niet [sic] te vertellen."' Geen kanttekening in Trouw dat er ook nog wel een verhaal te vertellen is over wat de tabaksfabrikanten zelf in de tabak stoppen om hun klanten te verslaven. Stopten ze er maar mest in, dan was het snel afgelopen met de tabaksindustrie.

De auteur van beide stukken is freelance journalist Koos Schwartz die regelmatig over Philip Morris in Trouw schrijft en kennelijk een goede band heeft opgebouwd met dat bedrijf. Hij slikt de rapporten van Philip Morris voor zoete koek. Met een heel klein beetje research was hij er achtergekomen dat de rapporten waar Stefanie Pollet van Philip Morris zich op beroept, op drijfzand zijn gebaseerd. In geen van zijn artikelen is ook maar een splinter van kritiek op het product dat door deze fabriek des doods wordt gemaakt. Zo schrijft hij in Trouw  van 19 april 2014 dat hoge accijnzen en antirookmaatregelen de verkoop van tabakswaren bemoeilijken. 'Tel daar de toegenomen handel in illegale sigaretten bij op en het beeld is dat de grote sigarettenproducenten zware tijden beleven'. Over zware tijden van patiënten met COPD en longkanker als gevolg van hun tabaksverslaving, geen woord.

Waar zijn de tijden van de kritische stukken van Joop Bouma in Trouw over de tabaksindustrie? Heeft Trouw met Koos Schwartz een mol van Philip Morris in huis gehaald? En Het Parool doet er verstandig aan stukken uit Trouw niet meer klakkeloos over te nemen.

Wij stuurden het artikel naar de hoofdredacteur van Trouw Cees van der Laan. Of hij wil reageren. Van der Laan laat 14 december per e-mail weten: 'Ten aanzien van uw verzoek hebben wij besloten niet op uw kritiek in te gaan.'
Op 18 december heeft TabakNee een klacht ingediend bij de Ombudsman van Trouw.