Hoe doet Nederland het ten opzichte van andere Europese landen als het gaat om uitgaven om te voorkomen dat jongeren beginnen met roken? TabakNee zocht het uit en stelt vast dat de Nederlandse overheid volgens de VWS-begroting die vandaag in de Tweede Kamer wordt behandeld de komende jaren alleen maar minder aan tabakspreventie uit wil gaan geven.
Door de webredactie

Nederland heeft de laatste jaren te maken met een stagnatie in het aantal rokers. Het aantal neemt niet verder af terwijl dat de jaren daarvoor wel zo is geweest. In de begroting van het ministerie van Volksgezondheid over 2016 (pagina 26) die in september werd gepresenteerd wordt niet specifiek vermeld wat er aan tabakspreventie is begroot. Tabak valt onder het kopje 'schadelijke middelen' samen met alcohol en drugs. Dit jaar is ruim 2,3 miljoen euro verstrekt aan subsidies voor de preventie van het gebruik van schadelijke middelen, een verdubbeling ten opzichte van 2014.

Die trend zal niet doorzetten. In 2016 zijn er subsidies begroot ter waarde van 1,5 miljoen euro. En de jaren daarna wordt er minder en minder uitgetrokken om aan tabaks- en alcoholpreventie te doen. In 2020 zal er nog maar 751.000 worden uitgetrokken.

Ook heeft de overheid de opdracht zelf aan preventie te doen. Dit jaar is daar volgens de rijksbegroting 728.000 euro aan uitgegeven. De komende jaren zal dat bedrag ook verminderen. In 2020 zal dat bedrag gehalveerd zijn.

Het enige dat er bij zal komen is dat er jaarlijks een miljoen is gereserveerd voor communicatie over de naleving van de leeftijdsgrens. Vooralsnog is dat de NIX18-campagne.

Wel gaat er 7,1 miljoen euro naar de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) voor tabak en alcohol. De NVWA heeft de opdracht de leeftijdsgrens voor de verkoop van tabak en alcohol te handhaven.

Nederland 12de in Europa

Afgezet tegen andere Europese landen doet Nederland het slecht. Per hoofd van de bevolking wordt hier slechts 12 eurocent besteed aan tabakspreventie. Dat blijkt uit The Tobacco Control Scale in Europe 2013, het laatst beschikbare vergelijkingsoverzicht (de onderzoeksgroep komt in 2017 met een nieuw onderzoeksrapport).

In veel andere Europese landen wordt aanzienlijk meer uitgegeven. In Engeland wordt drie keer zoveel aan tabakspreventie besteed. Daar was het totale tabakspreventiebudget meer dan 24 miljoen euro.

IJsland staat ver bovenaan. Daar wordt per hoofd van de bevolking 1 euro 88 uitgegeven. Nederland haalt daarbij niet eens de top 10. Het blijft alleen nog Oostenrijk, Spanje en de Baltische- en Balkan-staten voor. Met de begroting die Nederland voor de komende jaren heeft vastgesteld, ziet het er niet naar uit dat het zal stijgen op de deze lijst, sterker nog, het kan ingehaald worden door andere landen.

En dat terwijl uit onderzoek is gebleken dat als de uitgaven aan tabakspreventie per hoofd van de bevolking omhoog gaan, het aantal rokende jongeren én het aantal verkochte sigaretten daalt.