Radioprogramma Argos onthulde dat het ministerie van VWS documenten heeft vernietigd, terwijl dat tegen de Archiefwet en de Wet openbaarheid van bestuur ingaat. Een overtreding waardoor de transparantie van de overheid in het geding komt.
Door de webredactie

Nederland was een van de eerste landen die in 1980 de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) invoerde. Uit een toelichting: "Het centrale doel van de Wob is het reguleren van de informatievoorziening ten behoeve van de controle op de goede en democratische bestuursvoering. Het gaat er dus om dat burgers toegang moeten hebben tot overheidsinformatie om het bestuur adequaat te kunnen controleren en eventuele misstanden aan de kaak te kunnen stellen."

VPRO-onderzoeksprogramma Argos onthulde in haar uitzending van 30 oktober "De 'verdwenen' documenten van VWS" dat het ministerie van Volksgezondheid moedwillig documenten heeft vernietigd. Het ging om een overleg tussen de gemeente Utrecht en het ministerie waarin de inzet van mysteryshoppers ter sprake kwam. De inzet van mysteryshoppers is een methode om te controleren of tabak en alcohol aan jongeren onder de 18 jaar wordt verkocht, een overtreding van de drank- en horecawet.

Mails gewist

Voormalig ambtenaar van VWS Kaj Hollemans geeft in de uitzending toe dat hem gevraagd is mails over dit overleg te wissen. Argos kreeg na veel moeite bevestigd dat deze vraag inderdaad door het ministerie is gesteld. Deze gang van zaken roept de vraag op of dit vaker is gebeurd of nog gebeurt en waarom het ministerie het nodig vindt om de Wet openbaarheid van bestuur en de Archiefwet te overtreden. Het roept ook vragen op over hoe transparant het ministerie tot nu toe is geweest.

De Stichting Rookpreventie Jeugd heeft verschillende Wob-verzoeken ingediend om inzage te krijgen in de correspondentie tussen de overheid en de tabaksindustrie en haar vertegenwoordigers. Het duurde vaak lang voordat een verzoek werd ingewilligd. Bij het nalopen van de stapels mails en brieven is het geregeld voorgekomen dat er verslagen van bijeenkomsten ontbraken die met aanvullende Wob-verzoeken moesten worden opgevraagd.

Door de onthulling van Argos lijkt het mogelijk dat het ministerie informatie achter probeert te houden die ze om wat voor reden dan ook niet openbaar wil maken. Transparantie van de overheid is noodzakelijk om haar te kunnen controleren en om de democratie draaiend te houden. Kamerlid Linda Voortmans van GroenLinks kondigde aan Kamervragen te gaan stellen naar aanleiding van de uitzending.

Meer missers

Waarom VWS juist de informatie over het overleg rond mysteryshoppers wilde laten verdwijnen blijft onduidelijk. Wel is er meer rond mysteryshoppers te doen geweest. TabakNee onthulde dat VWS een ondeugdelijk onderzoek naar de naleving van de tabaksleeftijd financierde. Ook informeerde staatssecretaris Van Rijn de Kamer verkeerd toen hierover Kamervragen werden gesteld, zo stelde TabakNee in een ander artikel vast.