In de meer ontwikkelde landen heeft longkanker bij vrouwen borstkanker ingehaald als meest dodelijke vorm van kanker. Dat blijkt uit de jongste statistieken die deze week zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift CA: A Cancer Journal for Clinicians.

Door Bas van Lier

Het rapport Global cancer statistics, 2012, gebaseerd op wereldwijd verzamelde kankerstatistieken, laat zien dat longkanker niet alleen voor mannen maar in ontwikkelde landen nu ook voor vrouwen de vorm van kanker is die de meeste slachtoffers maakt. In deze landen stierven in 2012 209.000 vrouwen aan longkanker, tegen 197.000 sterfgevallen als gevolg van borstkanker.

De onderzoekers verklaren de verschuiving uit een afname in het aantal gevallen, verbeterde screening en behandeling van borstkanker tegenover een aanhoudende verslaving aan tabak. Internationaal zien zij wel variaties in de longkankerincidentie en de trends daarin afhankelijk van de fase en de mate van de tabaksepidemie.

Roken is de belangrijkste oorzaak

Onder mannen is longkanker in de ontwikkelde en de minder ontwikkelde landen nog steeds de meest voorkomende vorm van kanker. In totaal zijn in 2012 naar schatting wereldwijd 1,8 miljoen nieuwe longkankerdiagnoses gesteld. Dat komt neer op 13 procent van alle kankerdiagnoses. Roken is hierbij de belangrijkste oorzaak. Overigens veroorzaakt roken ook vele andere vormen van kanker, zoals nog eens werd vastgesteld in een rapport van de Amerikaanse Surgeon General.

Longkanker is een van de best te voorkomen kankers. Niet beginnen met roken en stoppen met roken voorkomt de meeste gevallen van kanker van de longen. Dat vergt, schrijven de onderzoekers, een samenhangend tabaksontmoedigingsprogramma waarin is opgenomen een verhoging van de accijns op tabak, een verbod op roken in publieke ruimten en verkoop van tabak aan minderjarigen, een verbod op reclame en promotie voor tabak, tegencampagnes en hulp bij het stoppen met roken.

In Amerikaanse staten waar zo'n samenhangend ontmoedigingsbeleid wordt gevoerd, waaronder Californië en New York, constateren de onderzoekers inderdaad een afnemend aantal longkankergevallen. Zij stellen dat wanneer minder ontwikkelde landen zoals India en China, waar de tabaksepidemie nog niet over zijn hoogtepunt heen is, snel actie ondernemen het aantal toekomstige longkankergevallen daar aanmerkelijk beperkt kan worden.

'Gevaren van roken blijven benoemen'

In de Volkskrant zei Wanda de Kanter, longarts in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis en voorzitter van de Stichting Rookpreventie Jeugd, dat er blijvend aandacht moet worden besteed aan de gevaren van roken.

"Voor borstkanker is terecht veel aandacht. Denk aan acties als Pink Ribbon en het lawaai dat jonge vrouwen kunnen maken, omdat de prognose in het algemeen goed is en er dus een grote groep vrouwen is die zich kan mobiliseren. De meeste longkankerpatiënten zijn binnen vijf jaar al overleden. Vaak zijn ze ook te ziek om zich goed te organiseren. Daarnaast speelt schaamte een rol. Onterecht overigens, want rokers zijn als kind willens en wetens tot slachtoffer van verslavende stoffen gemaakt door de miljardenlobby van de industrie."

Beeld: Longkankerincidentie naar sekse en werelddeel (Bron: Global cancer statistics, 2012)