Een nieuw wetsvoorstel in China, dat gisteren werd gepubliceerd, moet tabaksreclame en -sponsoring aan banden leggen en roken in openbare ruimten verbieden, aldus de Volkskrant vandaag. Tot nog toe heeft de tabaksindustrie in China echter vrij spel en kan de enige fabrikant er bijvoorbeeld ook scholen sponsoren.
Door de webredactie

"Je wordt een genie door hard te werken – tabak helpt je om getalenteerd te worden", staat er volgens Xu Guihua, de secretaris generaal van de Chinese Association on Tobacco Control, bovenop de hekken van verschillende scholen in China. Guihua zei tegen nieuwsorganisatie Bloomberg dat scholen in China gesponsord worden door de door tabaksproducent China National Tobacco Corp, een staatsmonopolie.

"Ze hopen erop dat jonge mensen met roken beginnen", aldus Xu. In de kleine dorpen in West-China leren kinderen als eerste wat hun opleiding mogelijk maakt: tabak. Er zijn minstens honderd scholen die door de tabaksindustrie gesponsord worden. Een van die basisscholen heet bijvoorbeeld Sichuan Tobacco Hope Primary School.

China National Tobacco Corp. is de grootste tabaksproducent ter wereld en controleert 97,5 procent van de Chinese markt. Met 510.000 werknemers is het ook een van de grootste werkgevers van het land. Er zijn 320 miljoen rokende Chinezen en jaarlijks sterven er 1 miljoen aan rookgerelateerde ziekten. 53 procent van de rokers zijn man, tegenover 2,4 procent vrouwen.

Bloomberg schrijft dat de omzet van China National Tobacco vorig jaar nog met 19 procent groeide naar omgerekend ruim 75 miljard euro. Hoewel de Chinese overheid onlangs antirookmaatregelen invoerde, verwacht het Britse Marketingbureau Euromonitor dat de omzet jaarlijks met 14 procent zal blijven groeien.

Healthy Mothers Express

De tabaksgigant sponsort naast sommige scholen ook schoolbibliotheken in ten minste 42 basisscholen in de provincie Xinjiang en 40 in Tibet. In 2010 kreeg een ontwikkelingsfonds voor vrouwen 1,3 miljoen euro om een 'Healthy Mothers Express' campagne te starten.

Volgens Wang Shiyong, gezondheidsspecialist bij de Wereldbank in Bejing, zijn provincies als Yunnan en Guizhou voor een groot deel van hun inkomsten afhankelijk van tabak, waardoor er veel gelobbyd kan worden bij de lokale overheid om te voorkomen dat de gezondheidsgevolgen van tabak worden geadresseerd.

"We proberen ervoor te zorgen dat het Ministerie van Onderwijs stopt met de sponsoring van scholen door de tabaksindustrie," zegt Xu, die voormalig directeur is van het Chinese Centrum voor Ziekteprevententie. "Maar het ministerie wil eerst bewijs zien dat dit schadelijk is."

China heeft het internationale antirookverdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO FCTC) ondertekend, dat er in 2006 in werking is getreden. Het Ministerie van Industrie en Informatietechnologie is als enige verantwoordelijk voor het staatsorgaan dat de tabaksindustrie controleert én voor het implementeren van het FCTC-verdrag, waardoor er sprake is van een enorme belangenverstrengeling. In het FCTC-verdrag staat juist dat belangenverstrengeling tussen de staat en de industrie voorkomen moet worden, dus Xu heeft nog een lange weg te gaan om dat te veranderen. Xu tegen Bloomberg: "We werken aan onze relaties."