De Britse regering trekt 10 miljoen pond extra uit om de handel in illegale vapes en tabak tegen te gaan. De extra inzet is een voorzetje voor de Tobacco and Vapes Bill waar het Lagerhuis deze week een eindoordeel over geeft. Onderzoekers waarschuwen ondertussen voor beïnvloeding door de industrie.

Door de webredactie

Het Verenigd Koninkrijk trekt het komend jaar 10 miljoen pond (bijna 12 miljoen euro) extra uit voor de bestrijding van illegale tabak en vapes, maakte het Britse ministerie van Gezondheid bekend. De extra inzet loopt vooruit op de Tobacco and Vapes Bill die binnenkort definitief wordt aangenomen en het VK het eerste land maakt met een generatiegebonden tabaksverbod. De 10 miljoen pond gaat naar de Trading Standards, die belast is met de handhaving van de tabakswet. Met het geld worden 80 leerling-handhavers opgeleid om lokale winkels te controleren op illegale tabak en vapes en overtreding van de leeftijdsgrens.

De Trading Standards-agenten werken nauw samen met de politie in de strijd tegen de toelevering aan winkels van illegale vapes door de georganiseerde misdaad. Getrainde honden worden ingezet om in winkels verstopte voorraden vapes op te sporen.

Het extra geld komt boven op een stevig pakket aan maatregelen om de illegale handel tegen te gaan, inclusief een Illegale Tabak-Strategie van de Britse Douane ter waarde van 100 miljoen pond (120 miljoen euro). Vanaf 2026 gaat het VK bovendien accijns op vapes heffen, wat de Douane extra bevoegdheden brengt om illegale partijen in beslag te nemen en inkomsten oplevert waarmee 200 nieuwe toezichthouders kunnen worden gerekruteerd.

Lagerhuis beslist woensdag

De Tobacco and Vapes Bill voorziet onder meer in ’s werelds eerste rookvrije generatie, door tabaksverkoop te verbieden aan iedereen geboren vanaf 2009. Verder is er een vergunningstelsel voor tabaksverkoop in opgenomen, worden producteisen gesteld waaronder verpakkingsvoorschriften en smaakverboden en bevat de wet bepalingen over reclameverboden en rook- en vape-vrije omgevingen. Morgen, 26 maart, stemt het Lagerhuis voor de derde en laatste keer over de wet, waarna die naar het Hogerhuis gaat.

“Het is van vitaal belang dat de Tobacco and Vapes Bill doorgaat”, zegt minister van Volksgezondheid en Preventie Ashley Dalton, “zodat we de illegale handel kunnen aanpakken en onze kinderen kunnen vrijwaren van een leven gevangen in verslaving. Door tabak geleidelijk af te schaffen, nieuwe beperkingen op vapes in te voeren en meer agenten op straat te hebben, ondernemen we de concrete actie die nodig is om ons Plan for Change uit te voeren en ons een stap dichter bij een gezondere, rookvrije toekomst te brengen.”

Bekende tegenargumenten

De Tobacco Control Research Group (TCRG) van de Universiteit van Bath onderzocht ondertussen de argumenten en strategieën waarmee de nicotine-industrie probeert de Tobacco and Vapes Bill te ondermijnen. De onderzoekers analyseerden 43 inzendingen vanuit de nicotine-industrie bij consultatierondes. Daaruit komt met name oppositie tegen het generatiegebonden tabaksverbod naar voren, met bekende argumenten als dat er gebrek aan bewijs voor de effectiviteit zou zijn, dat het de zwarte markt bevordert, winkeliers schade zal berokkenen en ‘potentieel tot geweld tegen winkeliers’ zal leiden. Daarnaast stelt de industrie dat restricties met betrekking tot smaakjes, verpakkingen en uitstalling een inbreuk zouden zijn op consumentenrechten, innovatie zouden belemmeren en mensen weer naar de sigaret zouden doen grijpen. Als alternatieven stelt de industrie uitzonderingen voor verhitte tabak en andere nicotineproducten voor en ook een verhoging van de leeftijdsgrens van 18 naar 21 jaar.

In het vakblad Better Retailing waarschuwt Britta Matthes van TCRG politici dat ze zich bewust moeten zijn van de tactieken van de industrie en er zorg voor moeten dragen dat de invloed van de industrie de wet niet afzwakt. “Ondanks beweringen over transformatie – zoals British American Tobacco’s visie voor een rookvrije wereld en de belofte van Philip Morris International van een rookvrije toekomst – blijven grote tabaksfabrikanten vertrouwen op hetzelfde oude draaiboek om het volksgezondheidsbeleid te ondermijnen.”

Hoogleraar Anna Gilmore, directeur van TCRG, stelt dat de industrie bang is dat het generatiegebonden tabaksverbod, eenmaal aangenomen in het VK, navolging zal krijgen in andere landen. “Het bedrijfsmodel van de tabaksindustrie is gebaseerd op het verslaafd maken van jongeren”, zegt zij. “Zoals een intern document van de industrie uit 1984 stelde: ‘Jongere volwassen rokers zijn de kritische factor geweest in de groei en neergang van elk groot merk en bedrijf in de afgelopen 50 jaar’. De overheid moet daarom standvastig zijn tegen de lobby van de industrie als ze de toekomst van onze kinderen wil veiligstellen.”