De rechtbank in Den Haag oordeelt dat het smaakverbod voor e-sigaretten, dat Nederland sinds begin dit jaar heeft ingesteld, niet onrechtmatig is. E-sigaretten met smaakjes hebben grote aantrekkingskracht op jongeren, een smaakverbod is daarom evenredig ter bescherming van de volksgezondheid.

Door de webredactie

De rechtbank Den Haag oordeelt in een gisteren gepubliceerd vonnis dat het smaakjesverbod voor e-sigaretten rechtmatig is. De rechtbank stelt daarmee British American Tobacco (BAT), dat het smaakjesverbod had aangevochten in een zaak tegen de staat, in het ongelijk. Er staat volgens de rechter voldoende vast dat e-sigaretten schadelijk zijn voor de gezondheid en dat de smaakjes een grote aantrekkingskracht op jongeren hebben. Er is geen sprake van inbreuk op het vrij verkeer van goederen binnen de Europese Unie, omdat de maatregel noodzakelijk en evenredig is ter bescherming van de volksgezondheid.

BAT had samen met dochteronderneming Nicoventures, producent van e-sigaretten, de staat aangeklaagd met het argument dat het smaakjesverbod inbreuk maakt op het vrij verkeer van goederen. De rechtbank oordeelt nu dat daar weliswaar sprake van is, maar dat de Europese regelgeving dat toelaat “als de inbreuk geschikt/passend, noodzakelijk en evenredig is ter bescherming van de volksgezondheid.” De Staat hoeft daarbij niet te bewijzen “dat de bescherming van de volksgezondheid niet met andere denkbare maatregelen kan worden bereikt.”

Schadelijkheid e-sigaret staat vast

Belangrijk in de uitspraak is dat de rechter vaststelt dat de schadelijkheid van e-sigaretten vaststaat. Er is alleen over de mate van schadelijkheid nog discussie mogelijk, stelt de rechtbank. “Echter, ook indien e-sigaretten minder schadelijk zouden zijn dan sigaretten, zoals BAT betoogt, doet dat op zichzelf niet af aan de schadelijkheid van e-sigaretten.” De rechtbank citeert ook uit een factsheet van het Trimbos-instituut, waaruit blijkt dat “bekend is dat e-sigaretten schadelijke producten zijn door de giftige stoffen en de (hoge) nicotineconcentraties in de e-vloeistof.”

Uit een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie wordt overgenomen dat smaaktoevoegingen aan e-sigaretten duidelijk een aantrekkingskracht op jongeren hebben. Tot dezelfde conclusie kwamen gezondheidseconoom Eddy van Doorslaer en gezondheidspsycholoog Marcel Pieterse, die in maart waren aangesteld om een deskundigenrapport op te stellen. Zij concludeerden “dat er overtuigende evidentie is dat de toevoeging van smaken vapen aantrekkelijker maakt, zeker voor jongeren.”

Belang van de jeugd staat voorop

De deskundigen vonden enig bewijs dat invoering van een smaakverbod in sommige staten in de VS gepaard ging met een toename van de verkoop van traditionele sigaretten. Maar volgens de rechtbank kan daaruit niet worden geconcludeerd dat de gezondheidswinst doordat jongeren niet beginnen met vapen teniet wordt gedaan doordat jongeren die al vapen door het smaakverbod overstappen op sigaretten. Daar komt volgens de rechtbank nog bij dat, “ook al zou het smaakverbod ertoe leiden dat een aantal stoppende rokers terugvalt, het in de politieke beoordelingsruimte van de Staat past om in het kader van de volksgezondheid het belang van de jeugd en van een toekomstige rookvrije generatie zwaarder te laten wegen dan een mogelijk nadelig effect op het percentage stoppers onder (oudere) rokers.”

Derhalve concludeert de rechtbank dat het smaakverbod evenredig is, dat er geen sprake is van een de facto-verbod op e-sigaretten in het algemeen en dat daarom het smaakjesverbod gerechtvaardigd is.