De Tweede Kamer heeft dinsdag ingestemd met een motie waarin wordt gevraagd zo snel mogelijk een verbod op wegwerp-vapes in te voeren. Een motie om de tabaksaccijnzen jaarlijks te indexeren werd verworpen. Verder heeft het demissionaire kabinet op de valreep een nieuw ontwerpbesluit neutrale verpakkingen voor sigaren en e-sigaretten naar de Kamer gestuurd.

Door de webredactie

Tijdens een 2-minutendebat op 7 juni jl. brachten de Tweede Kamerleden Daniëlle Jansen (NSC) en Harmen Krul (CDA) samen een motie in die pleit voor een verbod op wegwerp-vapes. Deze wegwerp-e-sigaretten zijn namelijk zeer populair onder jongeren, terwijl ze schokkende hoeveelheden nicotine bevatten. Ook bevatten ze veel andere giftige stoffen die schadelijk zijn voor een ontwikkelend brein, zoals lood, nikkel, formaldehyde en aceton, bleek uit onderzoek van RTL Nieuws. Daarnaast verhoogt het gebruik van e-sigaretten het risico op beginnen met roken. Het verzoek aan de regering was dus om, in navolging van België, wegwerp-vapes te gaan verbieden. Een meerderheid in de Tweede Kamer stemde voor.

Jansen had al eerder samen met Krul en Elke Slagt-Tichelman (GroenLinks-PvdA) een vergelijkbare motie ingediend, die toen nog werd verworpen. De berichtgeving van onder meer RTL Nieuws en Omroep Brabant over de inhoud van op scholen in beslag genomen vapes en berichten over internationaal onderzoek naar giftige inhoud van vapes deden de Kamer nu anders besluiten. Of de aanstaande coalitie er uitvoering aan zal geven is heel onzeker. PVV en VVD stemden tegen de motie en juist deze twee partijen krijgen bewindslieden op Volksgezondheid.

Motie indexeren van accijnzen verworpen

Harmen Krul (CDA) kwam op 7 juni ook met een motie om jaarlijks de accijnzen te gaan indexeren, omdat accijnzen (prijsprikkels) wetenschappelijk gezien de meest effectieve maatregel zijn om rookgedrag te verminderen. De accijns op tabak wordt echter niet automatisch jaarlijks geïndexeerd en gecorrigeerd voor inflatie. Hierdoor blijkt de betaalbaarheid van tabak in Nederland niet blijvend af te nemen, en dus pleitte Krul voor een wettelijke jaarlijkse indexatie van de tabaksaccijns, inclusief de correctie voor inflatie. Deze motie is dinsdag echter verworpen.

Een derde motie, van Patrick Crijns (PVV), die pleit voor betere handhaving van illegale verkoop van vapes aan jongeren door straatdealers en Snapchat, werd met een overweldigende meerderheid van 147 stemmen aangenomen. Alleen Forum voor Democratie stemde tegen.

Neutrale verpakkingen sigaren en e-sigaretten

Ten slotte heeft het demissionaire kabinet – op voorstel van staatssecretaris Van Ooijen (VWS, CU) – een nieuw ontwerpbesluit naar de Kamer gestuurd voor neutrale verpakkingen (‘plain packaging’) van sigaren en e-sigaretten, om het gebruik van deze producten onder jongeren nog verder te ontmoedigen. In oktober 2020 zijn de huidige regels over standaardverpakkingen voor sigaretten en shagtabak in werking getreden, maar om de consistentie van het tabaksontmoedigingsbeleid te bevorderen wordt nu voorgesteld om deze regels ook op sigaren en e-sigaretten toe te passen.

Het is immers bekend dat e-sigaretten de laatste jaren enorm aan populariteit winnen onder jongeren in Nederland. In het buitenland zijn dunnere sigaren, de zogeheten cigarillo’s, ook zeer populair onder jongeren. In de Verenigde Staten worden cigarillo’s bijvoorbeeld bijna net zoveel gebruikt als sigaretten onder middelbare scholieren. De manier waarop traditionele sigaren worden verpakt als luxeproduct zorgt ervoor dat ze worden geassocieerd met een luxueuze en succesvolle levensstijl, waardoor ze aantrekkelijk kunnen zijn voor jongeren. Met deze nieuwe maatregel moet worden voorkomen dat cigarillo’s en andere sigaren in Nederland ook populair gaan worden. Met dit ontwerpbesluit wordt dus een grondslag gecreëerd om voorschriften voor verpakkingen in de Tabaks- en rookwarenregeling op te nemen, waarmee een standaardverpakking voor sigaren en elektronische dampwaar (met en zonder nicotine) bij ministeriële regeling verplicht kan worden gesteld. Er wordt gestreefd naar inwerkingtreding van het ontwerpbesluit per 1 januari 2025. De neutrale verpakkingen lijken het laatste wapenfeit van Van Ooijen op het tabaksdossier te worden.