Intimidatie en bedreiging van tabaksbestrijders komt veel voor. Dat blijkt uit een studie van onderzoekers van de Universiteit van Bath. De onderzoekers vinden dat het hoog tijd is om de intimidatie een halt toe te roepen.

Door de webredactie

In een artikel op de website van de Universiteit van Bath vertellen onderzoekers van de Tobacco Control Research Group (TCRG) van dezelfde universiteit dat er vele manieren zijn waarop voorstanders van tabaksontmoediging worden geïntimideerd. Het gaat onder meer om aanvallen op sociale media en in reguliere media, juridische bedreigingen en diefstal. In sommige gevallen betreft het zelfs doodsbedreigingen.

De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Globalization and Health, heeft gekeken naar intimidatie die wordt ervaren door advocaten en onderzoekers die werkzaam zijn op het gebied van tabaksontmoediging. Voor het onderzoek deelden 29 personen hun ervaringen. Tweederde van deze beperkte steekproef gaf aan zelf of van nabij een vorm van intimidatie te hebben meegemaakt. Een jaar geleden kwam TCRG tot ongeveer dezelfde conclusie.

Intimidatie in vele varianten

In het onderzoek worden verschillende voorbeelden genoemd: een onderzoeker werd in een gepubliceerde brief van een tabaksfirma ‘een slecht onderzoeker’ genoemd, een andere kreeg na een tv-optreden over e-sigaretten een lawine aan bedreigende berichten via social media te verwerken. Brieven met juridische dreigementen van advocatenkantoren komen ook regelmatig voor. Sommigen vertelden over vuilnis die was doorzocht, diefstal van computers en pogingen om te hacken.

De reacties van onderzoekers op zulke aanvallen variëren van niets doen tot het aan de kaak stellen ervan of aangifte doen. Een enkeling kiest vanwege de intimidatie uiteindelijk zelfs voor een ander onderzoeksterrein. Zoals een van de deelnemers verklaarde: “Getalenteerde onderzoekers stappen over naar andere onderzoeksgebieden waar ze veilig zijn.”

Als onderzoeker ben je niet alleen

De onderzoekers vinden dan ook dat het hoog tijd is om de intimidatie een halt toe te roepen. Ze vragen regeringen, internationale organisaties, financiers, onderzoekers en het maatschappelijk middenveld om in actie te komen. Ze roepen alle 180 ondertekenaars van het Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO-FCTC) op om te erkennen dat intimidatie een reële uitdaging vormt voor de voortgang van tabaksontmoediging, en maatregelen te overwegen om tabaksbestrijders bescherming te bieden.

Hoofdonderzoeker Britta Matthes: “We hopen dat de studie tabaksbestrijders die intimidatie ervaren, er bewust van zal maken dat ze niet alleen zijn. En dat het hen in staat zal stellen hun stem te verheffen of andere acties te ondernemen.”

Maatregelen nodig

Volgens de onderzoekers is een aantal maatregelen nodig om tabaksbestrijders beter te ondersteunen. Op het gebied van mensenrechten kunnen onderzoekers en belangenbehartigers bijvoorbeeld putten uit de VN-verklaring over mensenrechtenverdedigers; er zijn bovendien financieringsregelingen voor noodhulp. De onderzoeksdeelnemers pleiten zelf voor het melden en monitoren van intimidatie en het voorbereiden van mensen door middel van bewustmaking en training. De Tobacco Control Research Group heeft een eigen trainingsprogramma dat tabaksbestrijders kan samenbrengen en hen in staat stelt om ervaringen uit te wisselen.

Ook in Nederland komen (boze) reacties op social media, haatmail en verspreiding van desinformatie met enige regelmaat voor.