Rookpreventie Jeugd roept politieke partijen op om in hun verkiezingsprogramma’s maatregelen te nemen om de longziekte COPD tegen te gaan. 1,3 miljoen Nederlanders lijden aan de ziekte, die jaarlijks 10.000 sterfgevallen veroorzaakt.

Door de webredactie

In een brief aan politieke partijen riep Rookpreventie Jeugd afgelopen week op tot extra maatregelen om het aantal COPD-patiënten in de toekomst te verminderen. De stichting pleit voor een generatiegebonden verbod op aankoop van rookwaren per 2030, structurele, periodieke accijnsverhogingen op rookwaren en een vergunningstelsel voor de verkoop van rookwaren. Hieronder de integrale brief:

COPD (in het Nederlands Chronische Obstructieve Longziekte), is een ernstige longaandoening waaraan momenteel ongeveer 1,3 miljoen Nederlanders lijden, die grotendeels te voorkomen is.

Achter deze vier letters houdt zich een ernstige en ongeneeslijke ziekte aan de luchtwegen schuil. Deze ziekte wordt veroorzaakt door vernauwde luchtwegen en de aftakeling van de longblaasjes, waardoor de ademcapaciteit van patiënten geleidelijk afneemt en men ademhalingsproblemen ontwikkelt. Patiënten zijn kortademig, hoesten veel, hebben piepende longen en zelfs last van verzwakte spieren. Daarnaast zijn veel patiënten met COPD zorgbehoevend en aan huis gekluisterd, waardoor ze onzichtbaar zijn in de samenleving. Dit kan voor patiënten leiden tot een gevoel van isolatie, eenzaamheid en depressie.

Het werkelijke aantal patiënten ligt waarschijnlijk ver boven de miljoen, omdat COPD een sluipende ziekte is waarvan de symptomen soms pas in een later stadium zichtbaar worden. Ieder jaar sterven bijna 10.000 van de patiënten aan de gevolgen van deze ziekte. Dat maakt COPD – na hartziekten, beroertes en diabetes – de aandoening met de grootste ziektelast in Nederland.

Meest vermijdbare dodelijke ziekte

Maar COPD is ook de meest vermijdbare dodelijke ziekte in ons land. Roken vormt voor 80 procent van de COPD-patiënten de oorzaak van hun ziekte. Deze patiënten kunnen worden voorkomen door ervoor te zorgen dat adolescenten niet beginnen met roken. Vooral onder kinderen en jongeren kunnen we zo een dramatische afname van toekomstige COPD-patiënten realiseren. Wij roepen u op in uw verkiezingsprogramma te pleiten voor een volledig rookvrije generatie per 2030.

Volgens het Trimbos-instituut is het aantal rokers tussen 12 en 16 jaar oud sterk verminderd in de afgelopen twintig jaar. Verontrustend is dat die afname in de afgelopen vijf jaar stagneert. Iedere dag beginnen in ons land ongeveer 75 kinderen met dagelijks roken. Nieuwe verslavende innovaties van de tabaksindustrie, zoals vapen, blijken voor jongeren tussen 12 en 18 jaar een opstap naar het roken van de ouderwetse sigaret. Van al deze kinderen loopt een groot gedeelte de kans om COPD te ontwikkelen.

Jongeren onvoldoende beschermd

Jongeren worden op dit moment onvoldoende beschermd voor de gevaren van het starten met roken. Hoewel de verkoop van sigaretten aan mensen jonger dan 18 jaar verboden is, blijkt dat geen belemmering voor jongeren om verslaafd te raken. Door de grote hoeveelheid verkooppunten en het ontbreken van afdoende handhaving komen zij nog steeds eenvoudig aan sigaretten. Daar komt bij dat vapen nog steeds aan een enorme opmars bezig is. Bijna de helft van de mbo- en hbo-studenten van 16 tot en met 18 jaar heeft gevapet. Een kwart van de jongeren tussen 12 en 16 jaar heeft het vapen al geprobeerd.

Om een echte rookvrije generatie te realiseren en het aantal COPD-patiënten drastisch terug te dringen moeten we dus meer doen. Met het huidige tempo aan maatregelen zullen wellicht pas de kinderen die nu worden geboren behoren tot de eerste rookvrije generatie. Daarom is het belangrijk in uw verkiezingsprogramma maatregelen op te nemen die ervoor zorgen dat al in 2030 het aantal verkooppunten tot een minimum is gedaald, de verkoop is beperkt tot speciaalzaken en de accijnzen op tabaksproducten zijn verhoogd. Dit betekent dat ongeveer 1,9 miljoen kinderen gespaard kunnen worden van een rokersgeneratie.

200.000 sterfgevallen zijn te vermijden

Eind 2018 werd het Nationaal Preventieakkoord gesloten voor alcohol, obesitas en roken door een groot aantal partijen. Voor roken zijn er veel bekende maatregelen vastgelegd, zoals het sluiten van rookruimtes in horecagelegenheden, maar ook het verwerken van weerzinwekkende plaatjes op verpakkingen of merkloze verpakkingen (plain packaging). Er zijn belangrijke stappen vastgelegd in het akkoord, met een duidelijke deadline en aanpak.

Het Nationaal Preventieakkoord mikt op een rookvrije generatie in 2040. Het verschil tussen 2030 en 2040 is 200.000 sterfgevallen gerelateerd aan roken [waarvan 100.000 door COPD, red.].

Het akkoord maakt bovendien niet duidelijk hoe we het doel in 2040 gaan halen. De laatste concrete deadline is 2030 wanneer we een rookvrije zorg willen realiseren. In 2022, 2023 en 2024 worden weliswaar verschillende typen verkooppunten verboden, maar hoe de geleidelijke afbouw van die punten er vervolgens uitziet is niet gespecificeerd. Voor de periode tussen 2030 en 2040 bevat het akkoord zelfs helemaal geen maatregelen.

Leeftijdsgrens elk jaar een jaar omhoog

Door een ambitieuzer doel te stellen en te streven naar een rookvrije generatie in 2030 (in plaats van de huidige 2040) kan uw partij een cruciale bijdrage leveren aan het beschermen van jongeren tegen de zware en dodelijke gevolgen van de ziekte COPD. Dit houdt in dat vanaf 2030 de minimumleeftijd voor de aanschaf van (e)-sigaretten elk jaar wordt verhoogd met een jaar, naar het Nieuw-Zeelandse model, waar men al in 2025 begint met de rookvrije generatie.

Andere belangrijke maatregelen zijn bijvoorbeeld het jaarlijks structureel verhogen van accijnzen op tabak en het beperken van verkooppunten tot tabaksspeciaalzaken door het vergunningstelsel (en actief bestrijden van ontduiking van deze regels).

Er zijn goede stappen in Nederland gezet om de gezondheid van onze toekomstige generatie te waarborgen, maar we kunnen nóg meer jongeren beschermen tegen COPD. Nederland kan het voortouwland worden als het gaat om antirookbeleid en COPD-preventie. Graag gaan wij met u verder in gesprek over het vermijden van deze dodelijke ziekte.

U kunt helpen de rookvrije generatie per 2030 mogelijk te maken door het burgerinitiatief Nicotinee te ondertekenen. Met 40.000 handtekeningen komt het generatiegebonden verbod op aankoop van rookwaren op de agenda van de Tweede Kamer. Teken Nicotinee via nicotinee.nl. 

 

tags:  2030 | Nicotinee | antitabakslobby | Wet Rookvrije Generatie | Rookpreventie Jeugd | longziekte | COPD | verkiezingsprogramma | politiek | inperking verkooppunten