De Portugese regering wil het aantal verkooppunten van tabak drastisch terugdringen en per 2025 beperken tot tabakswinkels met een vergunning. Roken in de omgeving van openbare gebouwen, op overdekte terrassen en in openluchthoreca wordt verboden.

Door de webredactie

De Portugese regering heeft vorige week een wetsvoorstel gepresenteerd om de verkoop van tabakswaren vanaf 2025 strikt te beperken, bericht Reuters. Als het parlement akkoord gaat, mogen bars, restaurants, benzinestations, concerthallen, casino’s en tentoonstellingsruimten over twee jaar geen sigaretten meer verkopen. Ook sigarettenautomaten zijn dan verboden. Rookwaren kunnen dan alleen nog in tabakswinkels met een vergunning en op het vliegveld worden gekocht.

Agressieve marketing op muziekfestivals

Het verkoopverbod zal ook gaan gelden voor muziekfestivals, waar vaak “zeer agressief gemarket wordt om de aankoop en het gebruik van tabak en zelfs andere tabaksproducten, met name verhitte tabak, te promoten”, aldus staatssecretaris voor gezondheidsbevordering, Margarida Tavares in The Portugal News. Met de wet implementeert Portugal meteen de aanpassing van de Tabaksproductenrichtlijn (TPD) van juni 2022, die verhitte tabak onder de TPD brengt en de verkoop van verhitte tabak met smaakjes verbiedt.

Roken bij openbare gebouwen verboden

De regering wil ook het roken buiten verder beperken. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, mogen mensen vanaf 23 oktober 2023 niet langer roken bij openbare gebouwen zoals scholen, universiteiten, ziekenhuizen, sportfaciliteiten, overdekte terrassen, openluchtrestaurants en -bars. Horecagelegenheden met speciale rookruimtes mogen deze tot 2030 openhouden, mits deze goed zijn geïsoleerd en afgescheiden.

Rookvrije generatie in 2040

De maatregelen zijn bedoeld voor het bewerkstelligen van een rookvrije generatie in 2040. “Met deze wet beginnen we vandaag de volwassenen van morgen te beschermen”, aldus Manuel Pizarro, minister van Volksgezondheid, tijdens een persconferentie. Hij wees kritiek van een aantal ondernemersorganisaties van de hand. De vereniging van restaurants PRO.VAR vindt dat de maatregelen kleine bedrijven benadelen, die het vaak al moeilijk hebben en nu een inkomstenbron kwijtraken. De belangenvereniging van benzinestations noemde de plannen oneerlijk en disproportioneel.

Geen accijnsverhoging

Er gaan ook stemmen op om de accijnzen te verhogen. In Portugal kost een pakje sigaretten gemiddeld zo’n 5 euro, een van de laagste prijzen in West-Europa. Maar minister Pizarro verklaarde dat prijzen geen prioriteit zijn. Als deze te hoog worden, moedigt dat volgens de minister sigarettensmokkel aan. Dat is overigens een veelgebruikt argument van de tabaksindustrie om accijnsverhogingen tegen te houden, terwijl juist bekend is dat prijsverhogingen een effectief middel zijn om het roken te ontmoedigen.

In Portugal is sinds de invoering van de tabakswet in 2007 nog weinig voortgang geboekt. De prevalentie daalde van 20,9 procent in 2005/6 naar 19 procent in 2019. Wel is blijkens een studie van het Instituut voor Volksgezondheid van de Universiteit van Porto het aantal 13-jarigen dat tabak heeft geprobeerd, gedaald van 19,9 procent in 2003 naar 3,9 procent in 2018.

In Portugal leven rokers gemiddeld tien jaar korter dan niet-rokers. Volgens de regering is bij sterfgevallen onder rokers tweederde gerelateerd aan het roken. Naar schatting was roken de doodsoorzaak bij 13.500 sterfgevallen in 2019, op een bevolking van 10 miljoen mensen.