In TikTok-filmpjes gericht aan bekende influencers vragen bekende artsen hen om te stoppen met het tonen van e-sigaretten in hun video’s. Met deze nieuwste campagne van Artsen Slaan Alarm zetten de artsen influencers voor het blok: help je de tabaksindustrie of help je ons?

Door de webredactie

‘Help je de dodelijke tabaksindustrie? Of help je de artsen?’ Die nieuwste campagne van Artsen Slaan Alarm, een collectief van artsen die zich inzetten voor de rookvrije samenleving, richt zich rechtstreeks tot influencers op TikTok met de oproep geen reclame meer te maken voor e-sigaretten of vapes. Bekende artsen als Diederik Gommers (IC-arts), Wanda de Kanter (voorzitter Rookpreventie Jeugd) en Noor Rikkers (kinderlongarts) en tal van collega’s wenden zich op TikTok in video’s tot creators op het platform die bewust of onbewust reclamemaken voor het vapen door zo’n e-sigaret in beeld te brengen. Daarmee normaliseren en stimuleren ze het gebruik van vapes onder hun jonge kijkers. De promotie via social media verklaart in hoge mate de ongekende populariteit van de wegwerp-e-sigaret waar de artsen zich ernstige zorgen over maken.

“Door het vapen te laten zien, normaliseren de influencers het en maken ze het onderdeel van een bepaalde ‘lifestyle’”, stelt Wanda de Kanter. In haar persoonlijke video richt ze zich tot de creators: “Door vapen te laten zien in je video’s werk je in feite voor de dodelijke tabaksindustrie. Dat is heel sluw van ze, maar ik denk dat jij slimmer bent. Want ik kan me niet voorstellen dat jij, als creator, deze industrie rijk wil maken door jouw volgers verslaafd te maken. Help je de dodelijke tabaksindustrie rijk te worden aan verslaafde jongeren of help je mij door niet meer te vapen in je content, zodat minder mensen ziek worden? De keuze is aan jou.”

Een nieuwe generatie nicotineverslaafden

“Wij zien als artsen dat er nu weer een nieuwe generatie bezig is verslaafd te raken”, vertelt Noor Rikkers in een campagnevideo waarin ze in gesprek gaat met influenceer Dylan Haegens, die 1,5 miljoen volgers op TikTok heeft. “En dan weten wij als artsen: die krijgen we over twintig jaar in onze spreekkamer met alle ellende van dien.” Haegens, zelf geen roker, noch promotor van vapes, begrijpt wat er op het spel staat en belooft te helpen zijn collega-influencers te overtuigen dat ze geen vapes meer in beeld moeten brengen.

Maar in deze campagne komen de artsen vooral zelf in actie. Met confronterende reactie-video’s gaan zij het gesprek aan met vapende creators, onder wie René Watzema (110K volgers), Robbert Rodenburg (130,3K volgers) en Lauren Loois (356,7K volgers). Ze leggen ze de keuze voor: help je de dodelijke tabaksindustrie stinkend rijk te worden aan verslaafde jongeren of help je mij als arts ziekte aan verslaving te voorkomen?

Afgelopen zaterdag gaf René Watzema in de RTL-talkshow Humberto Op Zaterdag direct gehoor aan de oproep van Diederik Gommers. Hij beloofde een video met vapes in beeld te verwijderen. Op het TikTok-kanaal van Artsen Slaan Alarm is te zien dat hij na afloop ook de daad bij het woord voegde.

Vapen: de snoepwinkel van de tabaksindustrie

Jaarlijks overlijden alleen al in Nederland zo’n 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Om die dode rokers te vervangen, is de tabaksindustrie voortdurend op zoek naar nieuwe gebruikers, die ze als ‘replacement smokers’ omschrijven. Dit zijn met name jongeren, omdat die nog ‘lang meegaan’. Met leuke kleurtjes en zoete smaakjes worden jongeren verleid om te beginnen met vapen, wat kan leiden tot een nicotineverslaving die in veel gevallen resulteert in de overstap naar sigaretten. In Nederland mag voor (elektronische) sigaretten geen reclame worden gemaakt, ook is het verboden om op TikTok en andere social media deze producten te promoten. Hier wordt echter nauwelijks op gehandhaafd. Zo maken onwetende creators dus (onbewust) sluikreclame en normaliseren ze het gebruik van de e-sigaret.

E-sigaret is niet ‘gezonder’

“De e-sigaret wordt gepropageerd als een gezonder alternatief voor de sigaret, wat het natuurlijk absoluut niet is”, zegt Noor Rikkers. “Door de vele kleurtjes en lekkere smaakjes worden jongeren op een sluwe manier misleid en wordt de overstap naar roken gemakkelijker. Iedere week raken honderden kinderen verslaafd aan roken – een aanzienlijk deel van hen overlijdt daar op termijn aan. Creators hebben niet door dat ze een uithangbord voor de tabaksindustrie zijn, dat is slecht nieuws en hier moet echt zo snel mogelijk verandering in komen.”

Artsen Slaan Alarm roept iedereen op hen mee te helpen in deze campagne door hun video’s te delen. Ga naar artsenslaanalarm.nl of tiktok.com/@artsenslaanalarm