E-sigaretfabrikant Juul heeft een rechtszaak geschikt die 33 Amerikaanse staten hadden aangespannen vanwege het aanstichten van een e-sigaretrage onder jongeren. Juul zegt niets fout te hebben gedaan, maar gaat wel 438,5 miljoen dollar betalen en zijn activiteiten aanpassen.

Door de webredactie

Volgens 33 Amerikaanse staten is e-sigaretfabrikant Juul de aanstichter van een damprage onder jongeren geweest door zijn marketing op jongeren te richten. Juul huurde bijvoorbeeld influencers en modellen in om zijn producten te promoten. De staten zijn gezamenlijk naar de rechtbank gestapt om Juul tegen te houden.

Op 6 september werd bekend dat Juul de zaak voorlopig schikt en over een periode van 10 jaar 438,5 miljoen dollar (omgerekend hetzelfde bedrag in euro’s) aan deze staten zal betalen. De fabrikant zegt daarbij dat de schikking niet betekent dat hij toegeeft dat hij fout zat. Wel zal hij ‘problemen uit het verleden’ gaan oplossen, zo meldt The New York Times.

Juul probeert zich te herpositioneren op de Amerikaanse markt

Juul is een van de grootste e-sigaretfabrikanten van de Verenigde Staten. Tabaksfabrikant Altria, de moedermaatschappij van Philip Morris USA, heeft een belang van 35 procent in Juul, waarvoor het in 2018 12,8 miljard dollar betaalde. In een recent bericht aan investeerders werd dit aandeel nog maar op 450 miljoen dollar gewaardeerd.

Het e-sigarettenmerk probeert zich al een tijdje te herpositioneren op de Amerikaanse markt door te beweren dat het zich op volwassen rokers richt die willen overstappen op een minder schadelijk tabaksproduct. Maar daarvoor was elke klant er één. Volgens Centers for Disease Control and Prevention (CDC) gebruikten in 2021 ruim 2 miljoen minderjarigen een e-sigaret. De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) noemt die cijfers ‘verontrustend hoog’. Met name omdat het gebruik van e-sigaretten schadelijk is voor de gezondheid, zoals is gebleken uit onafhankelijk onderzoek.

Geen marketing meer op jongeren

Door de schikking mag Juul zijn marketing niet meer op jongeren richten (bijvoorbeeld door geen modellen onder de 35 meer te gebruiken), geen lesprogramma’s op scholen meer financieren of liegen over het nicotinegehalte in zijn producten. Volgens The New York Times was Juul onder druk van ouders, gezondheidsexperts en beleidsmakers eerder al gestopt met de verkoop van zijn pods met lekkere smaakjes, die erg in de smaak vielen bij jongeren. In 2020 werd de verkoop van die pods verboden door de FDA. Volgens Juul komt de schikking overeen met het beleid dat het bedrijf in 2019 al heeft ingezet.

Verschillende procureurs-generaal van de Amerikaanse staten die samen de zaak hadden aangespannen, zijn blij met de schikking. “We hebben niet de illusie dat deze schikking ervoor zal zorgen dat jongeren stoppen met dampen. Dat blijft een epidemie”, zei William Tong, de procureur-generaal van Connecticut. “Het blijft een groot probleem. Maar we hebben een bedrijf dat eens marktleider was een flinke klap toegebracht.” Connecticut zal zijn aandeel van de schikking gebruiken voor preventie en voorlichting.

FDA haalde Juul in juni nog van de markt

Juul is niet van de rechtszaken af. Er lopen nog zo’n 3.600 zaken tegen de fabrikant, aangespannen door individuen, scholen en lokale overheden. Ook loopt er een procedure over de beslissing die de FDA in juni had genomen. De FDA, die de tabakswet handhaaft en toestemming moet geven om nieuwe producten op de markt te brengen, vond dat Juul niet genoeg had aangetoond dat zijn producten daadwerkelijk minder schadelijk voor de gezondheid zijn, waarop ze niet meer verkocht mochten worden. Juul wist bij de rechtbank echter een uitstel te bemachtigen door te claimen dat zijn producten 2 miljoen rokers hadden geholpen om met roken te stoppen. Sindsdien is de FDA bezig om opnieuw te kijken naar de data die Juul over zijn producten heeft aangeleverd.

Glantz: ‘Jammer dat er geen interne documenten zijn vrijgegeven’

Tabaksprofessor Stanton Glantz van de University of California toont zich in een blog kritisch over de schikking, omdat veel voorwaarden waar Juul zich aan moet gaan houden al eerder door de e-sigaretfabrikant waren geïmplementeerd. Ook vindt hij het jammer dat er bij de schikking geen interne documenten van Juul zijn vrijgegeven.

Marc Willemsen, hoogleraar tabaksontmoediging aan Maastricht University, plaatste in de Volkskrant een kanttekening bij de bedoeling die e-sigaretfabrikanten hebben met hun producten, die ze zo cool en aantrekkelijk mogelijk presenteren. “Als het echt zou gaan om tabaksontmoediging zou je het heel anders in de markt moeten zetten. Dit blijft een schadelijk genotsmiddel.”

Esther Croes van het Trimbos-instituut voegt daar in de Volkskrant aan toe dat ze liever zou zien dat e-sigaretten alleen nog op doktersrecept verkrijgbaar zijn voor rokers die willen stoppen. “Ik ben bang dat de tabaksproducenten anders weer een list verzinnen om jongeren te verleiden, zoals het toevoegen van zoete geuren in plaats van smaken.” Volgens haar is het de industrie maar om één ding te doen: “De tabaksindustrie gaat over lijken om hun marktaandeel te behouden”, zegt zij.