De Europese Commissie heeft een voorstel gepubliceerd waarmee verhitte tabak met smaakjes verboden zal worden. De Commissie reageert daarmee op de sterke stijging van de verkoopcijfers van verhitte tabak. Het plan is onderdeel van het streven om in 2040 in de EU een tabaksvrije generatie te hebben.

Door de webredactie

De Europese Commissie (EC) heeft vorige week een voorstel gepubliceerd waarin de verkoop van verhitte tabak met smaakjes verboden wordt in de gehele Europese Unie. Het voorstel heeft de vorm van een amendement op de Tabaksproductenrichtlijn (TPD), waarmee de uitzondering daarin van het smaakjesverbod voor verhitte tabak wordt opgeheven. De wijziging is mogelijk doordat de EC heeft vastgesteld dat het verkoopvolume van verhitte tabaksproducten in tien EU-lidstaten waaronder Nederland in de afgelopen jaren aanzienlijk is toegenomen. De maatregel is onderdeel van Europe’s Beating Cancer Plan, het integrale plan van de Europese Unie om kanker tegen te gaan.

Reactie op stroom nieuwe rookproducten

Bij de presentatie van het voorstel zei Europees Commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid Stella Kyriakides dat het voorstel om gearomatiseerde verhitte tabak van de markt te halen een nieuwe stap is in de richting van een ‘tabaksvrije generatie’ waarbij in 2040 minder dan 5 procent van de bevolking tabak gebruikt. “Met negen op de tien gevallen van longkanker veroorzaakt door tabak, willen we roken zo onaantrekkelijk mogelijk maken om de gezondheid van onze burgers te beschermen en levens te redden”, zei Kyriakides. “Krachtigere acties om het tabaksgebruik terug te dringen, strengere handhaving en gelijke tred houden met nieuwe ontwikkelingen om de eindeloze stroom nieuwe producten die op de markt komen aan te pakken – vooral belangrijk om jongere mensen te beschermen – zijn hiervoor essentieel. Voorkomen is altijd beter dan genezen.”

Vrijstelling wordt opgeheven

Artikel 7.12 van de TPD (2014/40/EU) bepaalt dat andere tabaksproducten dan sigaretten en shagtabak zijn vrijgesteld van het verbod op kenmerkende aroma’s. Verhitte tabak valt nu dus nog onder die vrijstelling en is dan ook in verschillende smaakvarianten, waaronder menthol, verkrijgbaar. Maar artikel 11.6 van dezelfde richtlijn biedt de EC en de lidstaten de mogelijkheid deze vrijstelling in te trekken wanneer zich een “aanzienlijke verandering in de omstandigheden” voordoet. Daarvan is sprake wanneer in ten minste 5 lidstaten het verkoopvolume met meer dan 10 procent is toegenomen. In een samen met het voorstel gepubliceerd rapport wordt vastgesteld dat daarvan in ieder geval in tien lidstaten sprake is, waar tussen 2018 en 2020 stijgingen van tussen de 72 procent (Roemenië) en meer dan 999 procent (Tsjechië, Griekenland, Hongarije, Italië en Polen) zijn gemeten. In Nederland steeg het verkoopvolume in deze periode van 28,2 miljoen naar 71,6 miljoen heatsticks (153%). In de EU als geheel steeg het verkoopvolume van 935 miljoen sticks in 2018 naar 12,3 miljard in 2020, een stijging van meer dan 2000 procent. De verkoopwaarde kwam daarmee op 4,74 miljard euro, wat 3,51 procent van de complete markt voor rookwaren uitmaakt.

Het voorstel moet nog door het Europees Parlement en de Raad van Ministers worden goedgekeurd, waarna het 20 dagen na publicatie in het officiële publicatieblad van de EU in werking treedt. Daarna hebben de lidstaten 8 maanden om het in nationale wetgeving om te zetten.