Video’s op het populaire sociale medium TikTok die over dampen gaan, zijn vooral positief. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Australische University of Queensland. De onderzoekers vinden dat er een leeftijdsrestrictie op de video’s zou moeten komen. Ook in Nederland is TikTok populair en neemt het aantal jonge e-sigaretgebruikers toe.

Door de webredactie

“Hoe snel kun jij de damp van een e-sigaret inhaleren?”, vraagt Vaping.Johann in TikTok-video ‘Doe de challenge’. Het account van Vaping.Johann heeft meer dan 200.000 volgers en de video werd in drie dagen tijd meer dan 4.000 keer bekeken. Hij is geen unicum want er zijn tal van populaire accounts op TikTok te vinden waarop het gebruik van e-sigaretten en heat-not-burn-producten worden getoond.

TikTok is een van de populairste nieuwe sociale media, vooral onder jongeren, en heeft wereldwijd inmiddels meer dan een miljard gebruikers, die er met korte video’s van 15 seconden aandacht en volgers proberen te trekken. Uit onderzoek van de University of Queensland in het Australische Saint Lucia, blijkt dat e-sigaretgebruik voornamelijk positief op het platform naar voren komt. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Tobacco Control.

Dampvideo’s meer dan 1,5 miljard keer bekeken

De onderzoekers analyseerden 808 willekeurige video’s waar een hashtag aan was toegevoegd gerelateerd aan dampen. Ze keken naar hoe vaak de video’s waren bekeken, hoeveel ‘likes’ er waren uitgedeeld, wat voor soort TikTok-gebruikers erop afkwamen en wat het thema van de video was. De video’s waren tezamen meer dan 1,5 miljard keer bekeken. 63 procent van de video’s gaf een positief beeld van e-sigaretgebruik. Die video’s waren 1,1 miljard keer bekeken. In 24 procent van de gevallen betrof het een neutrale boodschap rond dampen (290 miljoen keer bekeken) en in 13 procent van de gevallen was het negatief (193 miljoen keer bekeken).

In hun conclusie schrijven de onderzoekers dat er “effectieve leeftijdsbeperkingen nodig zijn om het aantal adolescenten te beperken dat mogelijk blootstaat aan video’s waarin dampen positief wordt weergegeven”. Dat zeggen de onderzoekers omdat het gebruik van e-sigaretten onderen jongeren is toegenomen. “Dat zou kunnen komen doordat jongeren blootstaan aan e-sigaret-aanbevelingen van vrienden en influencers”, zegt Tianze Sun, een van de onderzoekers, in een interview.

E-sigaretgebruik in Nederland

Ook in Nederland neemt het gebruik van de e-sigaret onder jongeren toe. Uit cijfers uit 2019 blijkt dat een kwart van de 12- tot en met 16-jarige scholieren in het voortgezet onderwijs ooit een e-sigaret heeft gebruikt. Onder jongens (28%) wordt daar meer mee geëxperimenteerd dan onder meisjes (22%). “Het percentage jongeren dat wel eens een e-sigaret heeft gebruikt neemt sterk toe tussen 12 jaar (9%) en 14 jaar (28%),” schrijft de overheid op haar website.

Het gebruik van e-sigaretten wordt gepromoot als minder schadelijk voor de gezondheid dan gewone sigaretten, maar dat neemt niet weg dat ze nog altijd schadelijk zijn. Het RIVM toonde aan dat er ook in e-sigaretdamp giftige stoffen zitten.

Begin dit jaar meldde RTL Nieuws dat TikTok met 1,7 miljoen gebruikers ook in Nederland razend populair is. Jongeren gebruiken het inmiddels vaker dan Facebook. De video’s die erop worden gedeeld zijn wereldwijd te zien, waardoor het moeilijk is om er eenduidige regels voor af te spreken en de handhaving van een leeftijdsrestrictie voor bepaalde videocontent op te leggen. 

Blokhuis overlegt met platforms

Tijdens wetgevingsoverleg in de vaste Kamercommissie van VWS op 28 juni jl. zegde staatssecretaris Blokhuis op voorstel van CDA-Kamerlid Anne Kuik toe om met social media-platforms in gesprek te gaan over de invloed van influencers via die platforms op het rookgedrag van jongeren. Daarbij kan hij de resultaten van dit Australische onderzoek gebruiken om de ernst van de situatie te benadrukken.