In een brief aan de informateur roepen 50 organisaties, waaronder Rookpreventie Jeugd, een nieuw kabinet op om met extra maatregelen de ambitie van een Rookvrije Generatie nu echt waar te maken.

Door de webredactie

“Om een Rookvrije Generatie te realiseren, is het belangrijk dat ook het nieuwe kabinet de ambitie voor een Rookvrije Generatie omarmt en hiervoor voldoende financiële middelen beschikbaar stelt in het regeerakkoord”, schreef het netwerk Nederland Rookvrij aan informateur Tjeenk Willink in een brief van 22 april, die tot nu toe weinig aandacht in de media kreeg.

Roken blijft nog altijd 20.000 doden per jaar opeisen en als we dat aantal in de toekomst ooit naar beneden willen krijgen, moet voorkomen worden dat kinderen met tabak gaan experimenteren, aldus de opstellers. De brief aan de informateur is door vijftig organisaties ondertekend, waaronder ook Rookpreventie Jeugd, enkele gemeenten en GGD’s. De partijen maken deel uit van het netwerk Nederland Rookvrij, een voortzetting in nieuwe vorm van wat ooit de Alliantie Nederland Rookvrij heette.

“Dit vinden niet alleen wij”, stelt de brief. “85% van de Nederlanders vindt dat de overheid maatregelen moet nemen om kinderen te beschermen tegen de verleidingen van tabak.”

Nieuwe maatregelen

Het nieuwe kabinet kan een bijdrage leveren aan het terugdringen van jeugdroken door het Nationaal Preventieakkoord dat staatssecretaris Blokhuis eind 2018 presenteerde verder aan te scherpen met vijf nieuwe afspraken en maatregelen. Onderstaande komt letterlijk uit de brief:

• Verdere prijsverhogingen van tabaksproducten
  Regelmatige, substantiële prijsverhogingen van tabaksproducten worden wereldwijd gezien als de meest effectieve maatregel om het gebruik van tabak terug te dringen. In het huidige Preventieakkoord is afgesproken dat de prijs van een pakje sigaretten in 2023 naar 10 euro stijgt. Het is essentieel dat deze stap daadwerkelijk wordt gezet en dat ook in de jaren na 2023 de prijs jaarlijks blijft stijgen met minimaal 10%. Om substitutie te voorkomen, mogen andere tabaksproducten hierin niet worden vergeten. De prijzen van shag, sigaren en cigarillo’s dienen jaarlijks mee te stijgen.

• Meerjarige bewustwordings- en stopcampagnes
  Om roken terug te dringen, zijn meerjarige overheidscampagnes hard nodig. Overheidscampagnes zijn een (kosten)effectieve maatregel om het rookgedrag van volwassenen te veranderen en te zorgen voor brede bewustwording over de schadelijkheid van roken. De effecten zijn het grootst bij intensieve, langdurige campagnes. Hierbij is het ook belangrijk dat de boodschappen aankomen bij mensen met een lagere sociaaleconomische positie.

• Tabaks- en aanverwante producten alleen nog te koop in tabaksspeciaalzaken
  Om kinderen op te laten groeien vrij van de verleiding om te gaan roken, is het nodig om het aantal verkooppunten van tabak drastisch te verminderen. In winkels waar ‘alledaagse’ producten worden verkocht en iedere dag veel kinderen komen, is geen plek voor deze schadelijke producten. Tabaks- en aanverwante producten zouden alleen nog te koop moeten zijn in tabaksspeciaalzaken. Invoering van een vergunningstelsel voor tabaksverkoop is nodig om te zorgen dat de overheid controle houdt op het totaal aantal verkooppunten en er geen wildgroei aan nieuwe tabaksspeciaalzaken ontstaat.

• E-sigaretten verder reguleren: gelijk aan sigaret
  Kinderen moeten we niet alleen beschermen tegen tabaksproducten, maar ook tegen aanverwante producten als e-sigaretten. E-sigaretten zijn schadelijke en ongezonde producten. E-sigaretten zijn nu nog te toegankelijk en aantrekkelijk voor kinderen. Daarom moet wet- en regelgeving voor e-sigaretten gelijk worden getrokken met die van de sigaret. Prijsverhoging, een verbod op aantrekkelijke smaakjes en neutrale verpakkingen zijn nu de belangrijkste maatregelen om in te voeren.

• Toegankelijke hulp bij stoppen met roken voor iedereen
  Iedereen die wil stoppen met roken moet toegang hebben tot de best passende behandeling en deze ook vergoed krijgen, dan moet deze vergoed worden, ook als dat specialistische verslavingszorg betreft. De bestaande programma’s gericht op stoppen met roken moeten worden aangevuld door een wijkaanpak, waarbij ook mensen met een lagere sociaaleconomische positie effectief naar goede hulp geleid worden. Daarnaast is uitbreiding noodzakelijk van specifieke inzet voor vrouwen die roken in de zwangerschap.

De formatie is inmiddels een nieuwe, meer inhoudelijke ronde ingegaan onder leiding van Mariëtte Hamer. Zij bouwt voort op het werk van Tjeenk Willink en we mogen aannemen dat ze daarbij gebruikmaakt van alle input die haar voorganger heeft gekregen. Preventie is een belangrijk thema voor de komende periode en tabaksontmoediging is daar een cruciaal onderdeel van. De politiek kan dat niet links laten liggen.