Kleine tabakswinkeliers krijgen met allerlei nieuwe regels te maken, zoals uitstalverboden, accijnsverhogingen en plain packaging. Via webinars worden zij hierover voorgelicht door Janwillem Burgering, directeur van belangenvereniging NSO. Wat zegt hij precies?

Door de webredactie

Een uitstalverbod, generieke verpakkingen en verdere beperking van reclame voor sigaretten, tabakswinkeliers krijgen daarmee te maken. Wat verandert er precies en wat voor zaak moet je zijn om sigaretten nog te mogen uitstallen? Reden voor de brancheorganisatie van de tabaksdetailhandel NSO om hun achterban, de ‘kleine tabakswinkelier’, via diverse webinars hierover voor te lichten.
TabakNee keek in oktober mee naar zo’n webinar, getiteld Webinar speciaalzaken. Ruim veertig minuten waarin NSO-leden hun vragen live per chat kunnen stellen. Presentator is Janwillem Burgering, de directeur van NSO. De deelnemer die op uitleg van de nieuwe wet- en regelgeving wacht, moet geduld hebben, hij wordt eerst getrakteerd op één lange tirade van zijn voorman. “Al die maatregelen hebben enorme gevolgen voor onze branche,” zegt Burgering, ze zijn de schuld van het Preventieakkoord, waarbij de tabaksindustrie niet welkom was aan de tabakstafel. “En NSO ook niet,” zegt hij bitter. “Bij die industrie werden wij gemakshalve ook maar gerekend. Wij zijn het daar zeker niet mee eens, wij vinden onszelf écht anders dan de industrie [...].”

Tegengeluid

Had Burgering aan die tabakstafel gezeten, dan had er een tegengeluid geklonken, zoveel wordt duidelijk. Bijvoorbeeld over de generieke verpakkingen (alle tabaksverpakkingen zien er hetzelfde uit, in een vies kleurtje en met de logo’s van de merken in een eender lettertype) bedoeld om sigaretten zo onaantrekkelijk mogelijk te maken. Burgering, smalend: “De zogenaamd mooie olijfgroene kleur, voorzien weliswaar van waarschuwingen in tekst en foto’s, maar voor de rest is het een kale bedoening.” Met gevoel voor drama: “Langzaam aan zal alles in uw winkel olijfgroen worden.” Hij noemt het nog “veel moeilijker te verteren” dat sigaren en e-sigaretten ook in die lelijke jasjes moeten. De sigaar is een verhaal apart qua geur en proeven en doelgroep, en de e-sigaret is “volgens alle onderzoeken een stuk gezonder”.

Accijnsverhoging

De grote leider is nog niet klaar, hij heeft nog een veel grotere frustratie: de accijnsverhogingen. Per 1 april dit jaar is een pakje sigaretten 1 euro en shag 2,5 euro duurder geworden. De bedoeling is dat in 2023 een pakje sigaretten 10 euro gaat kosten. Maar voordat het zover is vindt eerst een evaluatie plaats naar mogelijke grenseffecten, aldus Rijksoverheid.nl. Burgering start zijn betoog over tabaksaccijnzen met een voor hem opmerkelijke uitspraak: “Alle deskundigen zeggen dat accijnsverhoging een belangrijke maatregel is om roken te beperken.” Fijn dat dit feit tot hem is doorgedrongen. Maar dan komt hij met de bekende argumenten van de tabaksindustrie. “Bij deze hele hoge accijnzen heb je het risico van namaaksmokkel, enzovoort, enzovoort. En dan is alleen het criminele volk winnaar,” zegt Burgering.

Grenseffecten

En dan natuurlijk het argument dat rokers over de grens zouden gaan shoppen, waar sigaretten goedkoper zijn, de zogeheten grenseffecten. Tabakswinkels in de grensstreken zouden hun rokende klanten zien vertrekken. Burgering: “Een Belgisch sigaretje is even ongezond als een Nederlands sigaretje.”

De NSO heeft voor 154 winkels in de grensstreek een monitor ontwikkeld, vertelt hij, en toen in verband met de coronacrisis de grens met België even werd gesloten, zou het bewijs geleverd zijn: Nederlandse winkels verkochten toen meer tabakswaren. Hij belooft dat hij een stevig punt zal maken van die grenseffecten bij de eerder genoemde evaluatie die begin januari 2021 start. “Een belangrijk moment om duidelijk te maken wat de gevolgen zijn van accijnsverhogingen. Dus heb je signalen van illegale handel, meld het ons. Want er is ons veel aan gelegen om goed te leveren in dat evaluatiemoment.”

Goed voor elkaar

En zo is Burgering met zijn pro-roken-peptalk weer door de mand gevallen als marionet van de tabaksindustrie. Hij weet dat accijnsverhoging het beste middel is tegen roken, maar kiest voor economische belangen ten koste van talloze doden en zieken. Mag NSO, als onderdeel van de tabaksindustrie, trouwens wel meedoen met die evaluatie? O, wacht, Burgering is ook lid van het hoofdbestuur van het keurige MKB, en die praten wel met de beleidsmakers. Het tabakssyndicaat heeft het nog steeds goed voor elkaar.