UPDATE 12-11-2020
Uit onderzoek van TabakNee blijkt dat het bekende kledingmerk Camel Active in handen is van tabaksfabrikant Japan Tobacco International. Een slimme manier om het reclameverbod op tabak te omzeilen en sluikreclame voor sigarettenmerk Camel te maken. Onlangs nog stond er een advertentie voor Camel-kleding in NRC Handelsblad.

Door de webredactie

Op zaterdag 5 september staat er een advertentie in Het Blad, het maandelijkse glossy magazine van NRC Handelsblad, voor Camel Active: jonge mensen lopen in Camel-kleding in de bergen en dragen vooral een actief bestaan in de natuur uit. Artikelen van Camel Active zijn onder meer te koop bij Zalando en Bol.com. Het is volgens de omschrijving “een internationaal merk dat hippe kleding biedt voor jonge en avontuurlijke mannen en vrouwen. De kleding van het merk wordt gekenmerkt door een moderne, stoere en ongedwongen uitstraling. Camel Active is er voor de avonturiers die ernaar verlangen nieuwe culturen en verre landen te ontdekken. Met een stoere outfit van het merk ben jij helemaal klaar om er op uit te trekken.”

Stoer, avontuurlijk, frisse buitenlucht. Camel Active propageert een experimenteel en gezond bestaan. Maar uit onderzoek van TabakNee blijkt dat Camel Active in handen is van een van de grootste mondiale tabaksfabrikanten, Japan Tobacco International (JTI), die verdient aan de verkoop van ongezonde rookartikelen. Een van diens bekendste merken is Camel.

Hoe Camel ook kleding werd

Dat kledingmerk Camel Active van Japan Tobacco International is, schreeuwt de fabrikant niet van de daken. Het sigarettenmerk Camel werd in 1913 op de markt gebracht door het Amerikaanse bedrijf RJ Reynolds Tobacco Inc. Toen de gezondheidsrisico’s van roken in de jaren 60 van de vorige eeuw steeds duidelijker werden heeft Reynolds de verwachte daling van de verkoop van sigaretten gecompenseerd door bedrijven buiten de tabaksindustrie over te nemen. Deze werden in 1970 samengevoegd in de houdstermaatschappij RJ Reynolds Industries Inc. Een van haar dochterondernemingen, Worldwide Brands Inc., verleende destijds tegen betaling licenties voor de productie van Camel-kledingartikelen, waaronder schoenen, vrijetijdskleding, horloges, reistassen, brillen, sokken en ondergoed.

In 1999 verkocht Reynolds de internationale productie- en distributierechten voor onder andere het merk Camel aan Japan Tobacco Inc. Dit bedrijf richtte zich meer en meer op de marketing van Camel-Active kleding, die grotendeels wordt gemaakt door het bedrijf Seidensticker gevestigd in Bielefeld, Duitsland. Dit bedrijf is wereldwijd verantwoordelijk voor ontwerp, productie, verkoop en marketing van de kledinglijn.

Buitenlandse bv-constructie

Hoewel de website van Camel Active naar Seidensticker leidt en daar verder geen melding wordt gemaakt van de tabaksgigant, blijkt dat JTI nog altijd via een buitenlandse bv-constructie aan Camel Active is verbonden. Het handelsmerk ‘Camel Active’ is door Worldwide Brands Inc. in de Amerikaanse staat Delaware op 9 september 2003 wereldwijd gedeponeerd in het merkenregister van de World Intellectual Property Organisation te Madrid.

Enig aandeelhouder van Worldwide Brands is JT America Inc., ook uit Delaware. Dit bedrijf is een dochteronderneming van Japan Tobacco Inc. in Japan, de moedermaatschappij van Japan Tobacco International SA, dat weer gevestigd is in Genève. Daarmee zet het zijn tabaksproducten wereldwijd af. Een van de huidige bestuurders alsmede een aantal oud-bestuurders van Japan Tobacco International SA is bestuurder of lid van de Executive Committee van Japan Tobacco Inc. (geweest). Daarmee wordt eens te meer duidelijk dat dezelfde mensen achter zowel de tabaksproducten als de nevenproducten, zoals kledingmerk Camel Active, zitten.

Met Camel Active zorgt Japan Tobacco International er dus voor dat de naam van zijn sigarettenmerk ook op andere manieren inkomsten genereert en plakt het een ‘gezonde’ levensstijl op het merk, terwijl sigaretten juist zeer ongezond zijn. JTI heeft zelfs een sigarettenmerk dat Camel Activate heet, dus bijna dezelfde naam als het kledingmerk.

De NVWA onderzoekt

Volgens NRC Handelsblad doet de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) inmiddels onderzoek naar Camel Activate, omdat JTI met deze sigaretten het mentholverbod zou omzeilen. Daar zou een onderzoek naar het overtreden van het reclameverbod bij moeten komen. De NVWA is namelijk belast met de handhaving van de Tabakswet, waar ook het reclameverbod op sigaretten onder valt. “Reclame maken voor tabaksproducten of aanverwante producten (elektronische sigaretten en navulverpakkingen/patronen – beide met en zonder nicotine – en voor roken bestemde kruidenproducten) is verboden. Dit geldt voor detaillisten, producenten, groothandelaren en importeurs. De NVWA controleert op alle mogelijke vormen van marketing, promotie, reclame en sponsoring voor deze producten,” schrijft de NVWA op haar website. “De wet omschrijft reclame als elke handeling in de economische sfeer met als doel de verkoop van tabaksproducten of aanverwante producten te bevorderen en elke vorm van commerciële mededeling die het bekendheid geven aan of het aanprijzen van een tabaksproduct, e-sigaret of navulverpakking tot doel dan wel rechtstreeks of onrechtstreeks tot gevolg heeft. Welke middelen of technieken daarvoor worden gebuikt doet niet ter zake.”

In andere landen, zoals in Frankrijk, is de verkoop en de reclame voor ‘Marlboro-kleding’ verboden.

Bol.com wacht af

TabakNee vroeg aan verkopers van Camel Active of zij zich bewust zijn van het verband met de tabaksfabrikant en zo ja, of ze doorgaan met de verkoop. Bol.com laat weten dat het heeft besloten “deze artikelen voor nu niet offline te halen. Op ons platform worden de artikelen niet in verband gebracht met roken en daarmee het rokersmerk. Wij hebben dit ontvangen als een volledig andere bedrijfstak, zoals we dat ook zien bij meerdere merken. We zullen de actualiteit en ontwikkelingen uiteraard blijven volgen. Om goed te kunnen beoordelen wat wordt ervaren als controversieel, luisteren we dagelijks naar de feedback van onze klanten en partners. We blijven leren en ons beleid continu ontwikkelen volgens voortschrijdend inzicht, passend bij de actualiteit in Nederland en België.” Met andere woorden: mocht er een mediarel ontstaan en boze klanten in de pen klimmen, dan zal Bol.com de kleding mogelijk uit het assortiment halen.

Zalando laat weten dat de producten die het verkoopt voldoen aan de gedragscode, die is gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Wel wil Zalando zijn ethische normen in de loop van de tijd verhogen. “We onderzoeken op dit moment de eisen voor producten om deze specifiek aan te scherpen en herzien de normen in het algemeen.” Meer kon het bedrijf er niet over kwijt.

Ook Japan Tobacco International vroegen we om een reactie, maar de tabaksfabrikant ging niet op onze vragen in.

TabakNee heeft melding gedaan bij de NVWA wegens mogelijke overtreding van het reclameverbod.

UPDATE 12-11-2020

De NVWA heeft gereageerd op de melding van TabakNee over Camel Active. De NVWA zegt niet tegen Camel Active op te treden omdat dit soort reclame is uitgezonderd van het reclameverbod. De NVWA verwijst ter verduidelijking naar de Tabaks- en rookwarenwet: “In afwijking van artikel 5, eerste lid (reclameverbod), is reclame op grond van artikel 5, vijfde lid, toegestaan voor andere producten of diensten met dezelfde naam als een tabaksproduct indien de naam van die andere producten reeds te goeder trouw wordt gebruikt voor zowel een tabaksproduct als voor een ander product. De naam van een tabaksproduct wordt alleen gebuikt indien dit in een duidelijke andere presentatievorm wordt gebruikt dan die waarin hij voor een tabaksproduct wordt gebruikt. Dit is tevens opgenomen in de Memorie van Toelichting behorende bij dit artikel ten tijde van de totstandkoming ervan.”