De Amerikaanse Food and Drug Administration heeft Philip Morris toestemming gegeven om in reclame-uitingen voor de IQOS te stellen dat gebruikers aan minder schadelijke stoffen blootstaan dan bij het roken van gewone sigaretten. Het gebruik van de IQOS is desalniettemin zeer schadelijk voor de gezondheid, zegt ook het RIVM.

Door de webredactie

Op 7 juli heeft de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) bekendgemaakt dat ze Philip Morris toestemming geeft om de IQOS, een apparaatje waarin speciaal daarvoor ontwikkelde sigaretten worden verhit in plaats van verbrand, bij de marketing te benoemen als minder schadelijk voor de gezondheid dan gewone sigaretten. Philip Morris heeft toestemming gevraagd om te kunnen zeggen dat het gebruik zowel een ‘aangepast risico’ als ‘aangepaste blootstelling’ in zich draagt.

Gebaseerd op de studies die Philip Morris heeft aangeleverd om dat te onderbouwen, besliste de FDA dat alleen de ‘aangepaste blootstelling’ aan schadelijke stoffen bij het IQOS-gebruik gerechtvaardigd is, met andere woorden: het gebruik van de IQOS zou minder schadelijk zijn voor de gezondheid.

Niet ‘FDA approved’

Bij de marketing van de IQOS moet Philip Morris nu vermelden dat de IQOS tabak verhit in plaats van verbrandt en dat daardoor, blijkt uit onderzoek, de productie van (potentieel) schadelijke chemicaliën vermindert. Daarbij is de IQOS alleen minder schadelijk als mensen compleet overstappen en dus stoppen met het roken van gewone sigaretten.

Ook stelt de FDA dat dit niet betekent dat ze het gebruik van de IQOS ‘veilig’ acht, of dat het om een ‘FDA approved’ product gaat. Ze staat dus niet in voor het gebruik ervan. Philip Morris mag dat ook op geen enkele manier insinueren in zijn reclame-uitingen. Ook mag het de consumenten op geen enkele andere manier misleiden hierover. Uit een bijlage blijkt dat de marketingtoestemming van de FDA voor vier producten geldt: de IQOS, Marlboro Heatsticks, Marlboro Smooth Menthol Heatsticks en de Marlboro Fresh Menthol Heatsticks.

Stanton Glantz

De beslissing van de FDA is opmerkelijk omdat ze die zegt te baseren op de informatie die Philip Morris heeft aangeleverd. De wereldwijd bekende antirookprofessor Stanton Glantz van de University of California San Francisco zette in februari juist nog op een rij waarom de FDA op grond van die aangeleverde informatie geen toestemming mocht geven voor de marketing als ‘verminderd schadelijk’. Volgens hem blijkt, gebaseerd op hier terug te vinden studies, uit de info van Philip Morris juist niet dat er consequent minder schadelijke stoffen worden ingeademd bij IQOS-gebruik. Ook kunnen de IQOS-aerosolen (deeltjes in de lucht) wel degelijk een toxicologisch risico vormen voor degene die ze inademt.

RIVM-onderzoek

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) deed zelf onderzoek naar de gevolgen voor de gezondheid van IQOS-gebruik en concludeerde in 2018 “nog niet te kunnen vaststellen wat de schadelijke gezondheidseffecten op korte en lange termijn precies zijn. Veel tabak-gerelateerde ziekten ontstaan pas na langere tijd. Wel is duidelijk dat emissies van de tabakssticks die verhit worden met de iQOS (I Quit Ordinary Smoking), onder meer nicotine, kankerverwekkende stoffen en andere stoffen bevatten. Doordat er nicotine vrijkomt, is de tabaksstick een verslavend product.”

Wel schrijft het RIVM: “de hoeveelheid van deze stoffen in de lucht die ingeademd wordt bij gebruik van tabakssticks met de IQOS is lager dan in sigarettenrook.” Maar daarbij merkt het instituut op: “dat betekent niet dat het gezondheidsrisico net zo veel lager is. Het verband tussen de hoeveelheid van een stof en de schadelijke effecten is voor elke stof anders. Kankerverwekkende stoffen kunnen bijvoorbeeld ook kanker veroorzaken in lagere hoeveelheden. Ook zijn sommige stoffen wel in grotere hoeveelheden aanwezig dan in sigarettenrook.”

Aanzienlijke risico’s

Uit een recent onderzoek van het RIVM bleek ook dat de aanwezigheid van bepaalde kankerverwekkende stoffen in de IQOS lager was dan in de gewone sigaret, maar nog steeds aanzienlijke risico’s voor de volksgezondheid met zich meebracht.

De FDA zegt nu, na het geven van de marketingtoestemming, het gebruik van de IQOS goed in de gaten te blijven houden. Mitch Zeller, directeur van het FDA Center for Tobacco Products in het persbericht: “De FDA zal blijven monitoren hoe de IQOS door consumenten wordt gebruikt, om te bepalen of ze hun potentie (minder schadelijk voor de gezondheid zijn, red.) waarmaken en er niet voor gaan zorgen dat jongeren ze vaker gaan gebruiken. Het is belangrijk op te merken dat deze producten niet veilig zijn, dus mensen, vooral jonge mensen, die momenteel geen tabaksproducten gebruiken, zouden niet met deze of andere tabaksproducten moeten beginnen.”