Met een nota die staatssecretaris Blokhuis aan de Tweede Kamer heeft gestuurd, creëert hij meer duidelijkheid over de voorgenomen uitbreiding van het rookverbod. E-sigaretten en nieuwsoortige tabaksproducten zoals de IQOS gaan eronder vallen.

Door de webredactie

Naar aanleiding van vragen van VVD, CDA, PVV en ChristenUnie heeft staatssecretaris Blokhuis een nota naar de Tweede Kamer gestuurd om meer duidelijkheid te geven over de voorgenomen uitbreiding van het rookverbod. De staatssecretaris laat bijvoorbeeld weten welke producten er allemaal onder het rookverbod gaan vallen. Het is een uitgebreide lijst: “sigaretten, shagtabak, pijptabak, waterpijptabak, sigaren, cigarillo’s, pruimtabak, snuiftabak, tabak voor oraal gebruik, ieder nieuwsoortig tabaksproduct dat op de markt is of wordt gebracht (zoals de Heets-stick), e-sigaretten met nicotine en e-sigaretten zonder nicotine”.

Blokhuis lijkt ook niet meer achter de ontwikkelingen in de markt aan te willen lopen met wetgeving, maar daar alvast paal en perk aan te willen stellen: “Door de voorgestelde nieuwe omschrijving van het rookverbod zullen alle toekomstige manieren van het consumeren van tabak direct onder het rookverbod vallen. Hieronder valt ook het consumeren van tabak met een verhittingsapparaat zoals de IQOS, maar ook apparaten of toepassingen voor het consumeren van tabak die nog niet op de markt zijn.”

Opstapje

De VVD vond dat Blokhuis het gegeven dat jongeren het dampen van de e-sigaret gebruiken als opstapje naar de gewone sigaret niet goed wetenschappelijk heeft onderbouwd. Ook blijkt de VVD-fractie (niet geheel verrassend) de tabaksindustrie op haar blauwe ogen te vertrouwen. “De leden vragen hoe de regering aankijkt tegen de onderzoeken die in veel gevallen zijn gedaan door de (tabaks-)industrie, maar zover bekend ook nooit zijn tegengesproken, die juist aantonen dat de e-sigaret helpt om te stoppen met roken, ook in het licht van de totale ambitie van een rookvrije generatie.”

Blokhuis wijst hen op een kwalijke ontwikkeling: “Uit de middelenmonitor van het Trimbos blijkt dat het gebruik van de e-sigaret tussen 2015 en 2017 onder Nederlandse studenten in het MBO en HBO (van 16 tot en met 18 jaar), is toegenomen van 8% tot 12%. Ook bleek uit de Nationale Drug Monitor van het Trimbos dat 34% van de 12 tot en met 16-jarige scholieren in 2015 met een e-sigaret heeft geëxperimenteerd. De Federale overheid van de Verenigde Staten heeft de zorg geuit dat het in dat land alarmerende gebruik van e-sigaretten leidt tot een nicotineverslaving, waardoor een deel overstapt op reguliere sigaretten. Die zorg is begrijpelijk: maar liefst een op die vier (27,5%) van de Amerikaanse high school studenten gebruikte e-sigaretten in 2019. Buiten het feit dat er een zorg bestaat dat jongeren overstappen op reguliere sigaretten, is het een zeer zorgelijke ontwikkeling dat zoveel jongeren in Nederland en in het buitenland een schadelijk product gebruiken. De maatregel om het rookverbod uit te breiden vind ik daarom noodzakelijk.”

Rookvrije generatie

Bovendien stelt Blokhuis verderop in de nota dat in het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat in 2020 meer kinderen opgroeien in een rook- en tabaksvrije omgeving. “Een rook- en tabaksvrije omgeving betekent dat kinderen ook niet in aanraking komen met e-sigaretten met en zonder nicotine. Het gebruik van deze producten is immers schadelijk. Dat bewijst onder meer onderzoek van het RIVM uit 2015, waarin is aangetoond dat de damp van deze producten onder meer verslavende, kankerverwekkende en andere giftige stoffen bevat.”

IQOS

Het CDA merkt op dat de Heets tabaksstick, die met het speciaal daarvoor ontworpen verhittingsapparaat IQOS wordt verhit, op dit moment het enige nieuwsoortige tabaksproduct op de Nederlandse markt is. “Het verhittingsapparaat hiervan valt echter niet onder de definitie van een nieuwsoortig tabaksproduct, zo schrijft de regering. Genoemde leden vragen of dit ook betekent dat de verkoop van een dergelijk verhittingsapparaat niet aan de leeftijdsgrens is verbonden.”

Blokhuis geeft toe dat de IQOS nog niet onder de Tabaks- en rookwarenwet valt en dus nog niet hoeft te voldoen aan de regels die voor tabaks- en aanverwante producten gelden. Blokhuis: “Op dit moment wordt een wetsvoorstel voorbereid waarin geregeld wordt dat de apparaten waarmee nieuwsoortige tabaksproducten, zoals de Heets-sticks, worden verhit, onder het bereik van de Tabaks- en rookwarenregelgeving gaan vallen. De verwachting is dat dit wetsvoorstel in het najaar van 2020 naar de Tweede Kamer verstuurd wordt, en in 2021 in werking kan treden.”

Nulmeting

Ook wordt er een nieuwe nulmeting uitgevoerd om te weten te komen hoeveel tabaksverkooppunten er zijn in Nederland. Het CDA vraagt zich af of speciale e-sigaretwinkels daarin worden meegenomen.
Blokhuis laat weten dat dat niet zo is, omdat het over ‘tabaksverkooppunten’ gaat. Hij meldt wel dat het uitstalverbod in 2021 ook voor de e-sigaret gaat gelden bij verkooppunten van de e-sigaret, waardoor ze niet meer in het zicht mogen staan. “De NVWA zal hier toezicht op houden.”