Alle rookruimtes in de horeca zijn per direct verboden. Dat is het gevolg van een uitspraak van de Hoge Raad. De rookruimtes zijn in strijd met het internationale antirookverdrag FCTC. Heeft deze uitspraak ook gevolgen voor rookruimtes op Schiphol en in kantoren?

Door de webredactie

NOS Nieuws en het Algemeen Dagblad brachten het nieuws deze ochtend prominent: alle rookruimtes in de Nederlandse horeca moeten meteen dicht. Dat is het gevolg van een uitspraak van de Hoge Raad.

In Nederland mag je per 1 juli 2008 niet roken in restaurants en cafés, behalve in rookruimtes, waarvan er nog tussen de 5700 en 7600 zijn. Antirookvereniging Clean Air Nederland (CAN) stapte naar de rechter, omdat de uitzondering in strijd zou zijn met het internationale antirookverdrag FCTC van de Wereldgezondheidsorganisatie dat ook door Nederland is ondertekend. Volgens CAN voelen niet-rokers een sociale druk om zich bij de rokers in een rookruimte aan te sluiten en is het onvermijdelijk dat er rook ontsnapt en in de rookvrije gedeeltes van een café of restaurant terechtkomt.

Niet direct handhaven

Het gerechtshof in Den Haag stelde CAN eerder al in het gelijk, maar de Staat ging daarop in cassatie bij de Hoge Raad. De Hoge Raad verwerpt dat cassatieberoep en zegt dat rookruimtes niet wettig zijn. Het verbod op rookruimtes geldt per direct, maar staatssecretaris Blokhuis laat de Tweede Kamer per brief weten dat er tot half oktober nog gerookt mag worden in de rookruimtes. Hij wil eerst met alle betrokken partijen om de tafel. “Voor de volksgezondheid – mijn primaire verantwoordelijkheid – is het oordeel van de Hoge Raad goed nieuws. 20.000 mensen sterven jaarlijks aan de gevolgen van roken,” aldus Blokhuis. “Daarom doen we er alles aan om roken terug te dringen met een heel pakket aan maatregelen. Het sluiten van alle rookruimtes – ook die in de horeca – is daar een belangrijk onderdeel van.”

De Hoge Raad verwijst in het arrest van vandaag naar een eerdere uitspraak. In 2014 bepaalde de hoogste rechter in een zaak tussen de Staat en CAN dat de toen gemaakte uitzondering op het rookverbod voor kleine cafés in strijd was met het WHO-verdrag. In het geval van de rookruimtes geldt volgens de Hoge Raad hetzelfde. Antirookvereniging CAN is blij met de uitspraak van de Hoge Raad: "Een rookruimte bevordert de rookcultuur en dat is nu juist wat we niet willen met het oog op de jonge generatie."

Klap in het gezicht

Branchevereniging Horeca Nederland zegt dat de uitspraak een klap in het gezicht van horecaondernemers is. “Die hebben geïnvesteerd in rookruimtes. Het valt ook moeilijk te rijmen met de afspraken die we met staatssecretaris Blokhuis hebben gemaakt in het Preventieakkoord. Daar hebben we afgesproken dat rookruimtes met ingang van 1 juli 2022 in de wet zouden worden verboden.” Horeca Nederland wil dat de rookruimtes tot in elk geval het nieuwe terrasseizoen (voorjaar 2020) open mogen blijven.

Schiphol

Heeft deze uitspraak gevolgen voor de rookruimtes in niet-horeca gebouwen, zoals bijvoorbeeld kantoren? “Op grond van het bovenstaande zou je kunnen betogen dat artikel 8 lid 2 van het internationale antirookverdrag FCTC voor alle openbare gebouwen (‘indoor public places’) geldt en dat deze uitspraak van de Hoge Raad dus niet beperkt is tot de horeca,” zegt jurist Kaj Hollemans. “Of Schiphol onder de definitie van openbare gebouwen (‘indoor public places’) valt, is nog te bezien, omdat het niet voor iedereen toegankelijk is. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld kantoren, want die zijn ook niet voor iedereen toegankelijk.”