UPDATE 26-09-2019
In een bericht op zijn blog haalt antirookprofessor Simon Chapman het idee onderuit dat e-sigaretten een effectief middel zijn om te stoppen met roken.

Door de webredactie

“E-sigaretten vormen waarschijnlijk de enige interventie om te stoppen met roken waar effectieve bewijzen voor zijn gevonden uit drie typen onderzoek: gerandomiseerde, gecontroleerde trials, observatiestudies en bevolkingstrends,” schrijft hoogleraar volksgezondheid Kamran Siddiqi van de Universiteit van York in een tweet. Hij haalt daarbij Robert West aan die dat tijdens een conferentie zou hebben gezegd. De beroemde antirookprofessor Simon Chapman van de University of Sydney zag in Siddiqi’s tweet een aanleiding om dat bewijs op zijn blog nader onder de loep te nemen.

Gerandomiseerde, gecontroleerde trials

“Kortgeleden werden bij een studie in Nieuw Zeeland 1124 rokers die nooit e-sigaretten hadden gerookt en die gemotiveerd waren om te stoppen, bij een gerandomiseerde, gecontroleerde trial in drie groepen verdeeld. Het belangrijkste criterium was continue onthouding van roken, gecontroleerd aan de hand van koolstofmonoxide. Dit werd zes maanden na het begin van de trial gemeten,” schrijft Chapman.
Bij de trial werden verschillende groepen vergeleken: mensen die een nicotinepleister kregen plus een e-sigaret met nicotine, mensen die een nicotinepleister kregen plus een e-sigaret zonder nicotine en mensen die een nicotinepleister kregen. Alle drie groepen kregen zes weken lang telefonisch gedragsmatige ondersteuning aangeboden (iets waar slechts een klein percentage van de rokers die buiten het onderzoek probeerden te stoppen, gebruik van maakte); ze ontvingen doorgaans drie van dergelijke sessies. 

Uit de studie bleek dat 93% van de groep met pleisters plus e-sigaret met nicotine nog steeds rookte; 96% van de groep met pleisters plus nicotine-vrije e-sigaretten was niet gestopt en 98% van de groep met nicotinepleister was blijven roken. Volgens de onderzoekers bleek daaruit dat het effect van de pleister + nicotine als ‘een geringe verbetering’ bij het stoppen met roken kon gelden.

Chapman: “Ik kan geen enkel geneesmiddel op recept bedenken, voor welke aandoening dan ook, waarbij de aandoening na 6 maanden gebruik van het middel bij 93% van de gebruikers bleef bestaan en waarbij anders dan in termen van mislukking over een dergelijk resultaat zou worden bericht. Is er iemand die een faalpercentage van 93% voor anticonceptiemiddelen, antibiotica, geneesmiddelen voor het verlagen van het cholesterolgehalte, pijnstillers, profylaxe voor malaria of iets anders zou roemen als zelfs maar een gering succes?”

Observatiestudies

De belangrijkste observatiegegevens die we hebben over wat er gebeurt met rokers die e-sigaretten gebruiken zijn afkomstig van longitudinale cohortstudies van random geselecteerde mensen in hele gemeenschappen.
Chapman wijst op een eerder blog, waarin hij twee soortgelijke recente artikelen samenvat. Het gaat om het PATH-onderzoek (Population Assessment of Tobacco and Health) van Coleman B et al, gepubliceerd in Tobacco Control.

“Als we de gegevens uit het rapport onderzoeken en de netto-invloed van e-sigaretten bestuderen op het uiteindelijke doel dat gebruikers van e-sigaretten stoppen met roken en niet-rokers die vapen niet gaan roken, zijn de bevindingen erg ontnuchterend – ze zouden degenen die pleiten voor e-sigaretten als revolutionaire manier om met roken te stoppen, te denken moeten geven,” schrijft Chapman. Er kon geconcludeerd worden dat 524 van de 2932 gebruikers van e-sigaretten (17,9%) waren gestopt met roken en/of waren gestopt met elektronische sigaretten.

Maar er bleek ook dat 886 van de 2036 (43,5%) dubbele gebruikers (die zowel normale sigaretten als de e-sigaret gebruikten) waren teruggevallen naar het gebruik van uitsluitend sigaretten. Bovendien waren 109 van de 896 exclusieve e-sigaretgebruikers (12,2%) gestopt met e-sigaretten; zij waren gaan roken. Tegelijkertijd waren nog eens 121 mensen opnieuw gaan roken en gebruikten daarbij bovendien elektronische sigaretten (met andere woorden: ze werden dubbele gebruikers). Belangrijk was dat 502 van de 896 (56%) gebruikers van uitsluitend e-sigaretten vóór het gebruik van de e-sigaret nooit regelmatig rookten. Het is verontrustend dat van deze 502 volwassenen er 120 (23,9%) overgingen van het gebruik van uitsluitend e-sigaretten naar hetzij dubbel gebruik (54 of 10,8%) of naar uitsluitend roken (66 of 13,2%). Chapman: “Dit zou zonder twijfel als negatief resultaat moeten worden beschouwd.”

Chapman wijst erop dat deze resultaten de commerciële belanghebbenden (de tabaksindustrie en de fabrikanten van elektronische sigaretten) waarschijnlijk zeer zullen verheugen: “Deze resultaten vormen een argument tegen de elektronische sigaret als revolutionaire, effectieve strategie voor schadebeperking; ze wijzen er eerder op dat de e-sigaret een mogelijkheid vormt om rokers te rekruteren en om een groot deel van de rokers aan het roken te houden.”

Uit het onderzoek van Benmarhnia T et al dat is gepubliceerd in het American Journal of Epidemiology blijkt dat de mensen die geen hulpmiddelen gebruikten verreweg de meest succesvolle stoppers met alle tabaksproducten waren, (dat wil zeggen cold turkey of ongeassisteerd stoppen) met een slaagpercentage van 12,5%.
Uit het onderzoek bleek ook dat elektronisch roken tot het laagste percentage langdurige stoppers leidde.

Populatiegegevens

“Het project Smoking in England Toolkit (STS), geleid door Robert West, levert fantastische gegevens over het ogenschijnlijke verband tussen de dalende prevalentie van het roken in Engeland sinds de studie begon in november 2006 tot nu,” schrijft Chapman. “Aan het einde van 2017 was West coauteur van een belangrijk rapport waarbij de stijging van het gebruik van e-sigaretten in Engeland werd bekeken.” Er werd onderzocht of dit een daling veroorzaakte van het aantal gerookte sigaretten op populatieniveau in het hele land. Maar er werden geen statistisch significante verbanden ontdekt.

De conclusie is dat als het gebruik van e-sigaretten en verkrijgbare nicotinevervangers voor actieve rokers het effect had dat het verbruik van sigaretten in Engeland tussen 2006 en 2016 daalde, het effect op populatieniveau waarschijnlijk heel klein was.
“Twee van de belangrijkste pijlers van het argument voor e-sigaretten door de voorstanders ervan, zijn dat het een fundamentele, revolutionaire technologie is, een doeltreffende manier om te stoppen en het aantal gerookte sigaretten drastisch te verlagen,” schrijft Chapman. “Het bovenstaande bewijs werpt een ander licht op deze opgeblazen hype.”

Delen van het blog van Simon Chapman zijn met zijn toestemming overgenomen. Dank aan Josefien Bruijn voor de vertaling.

UPDATE 26-09-2019:

In een nieuw artikel op zijn blog geeft Simon Chapman een helder overzicht van de risico’s van de e-sigaret.