Op NAVO-bases in binnen- en buitenland zijn sigaretten spotgoedkoop, omdat er geen accijns op wordt geheven. Eerder al onthulde TabakNee dat militairen deze rookwaren inkopen en met winst verhandelen. Het ministerie van Defensie gaf hier eerst geen commentaar op, maar geeft dit nu wel toe.

Door Stella Braam

In juli 2014 trok een militair aan de bel bij TabakNee. René (schuilnaam) ergerde zich groen en geel aan de rookbemoedigingscultuur bij de krijgsmacht. Niet in de laatste plaats omdat sigaretten op de NAVO-bases spotgoedkoop zijn: er hoeft geen belasting over te worden betaald. Bij oefeningen of uitzending in een NAVO-land – Nederland heeft een NAVO-basis in Brunssum – kostte volgens René een pakje Marlboro van 6 euro nog geen 2 euro, omdat tabakswaren belasting- en btw-vrij worden verkocht.
Bij het schrijven van dit artikel zou een pakje Marlboro (20 stuks), dat intussen 7 euro bedraagt, op de NAVO-basis te Brunssum 1,60 euro kosten. Volgens de brancheorganisatie van tabaksfabrikanten VSK is de belastingdruk (accijns en btw) op sigaretten 77,27 procent.

600 euro verdiend

De klokkenluider vertelde dat je “hele dozen (kunt) bestellen en die eenmaal terug in Nederland weer (kunt) verkopen. Collega’s verzamelen soms wel twintig sloffen en nemen die mee naar huis om ze zelf op te roken of te verkopen”. Hij kende een collega die zelf niet rookte maar die in één oefening van pakweg vier weken zo’n 30 tot 35 sloffen mee naar Nederland had genomen en hem vergenoegd meedeelde dat hij hiermee zo’n 600 euro had verdiend.

Meer dan twee pakjes per dag

Op het rantsoenoverzicht staat te lezen hoeveel sigaretten een militair per week mag kopen: 300 sigaretten, ofwel 15 pakjes – dat zijn er meer dan 2 per dag. Shagrokers kunnen 250 gram per week inslaan: 5 pakjes rooktabak. Of 60 sigaren per week. Wie liever cigarillo’s rookt, een dun soort sigaren, mag er 100 per week opsteken. Blijkbaar wordt er geen pijp gerookt op NAVO-bases: pijptabak ontbreekt op het overzicht.

Doorverkooppraktijken

Is het ministerie van Defensie op de hoogte van de doorverkooppraktijken van tabak? Destijds wilde Defensie niet op deze vraag ingaan. Maar nu wel. Recent vroegen we het ministerie opnieuw of deze doorverkooppraktijken plaatsvinden en wat er intussen ondernomen is om ze tegen te gaan.
Defensie laat per e-mail weten dat het tijdens sommige oefeningen in het buitenland mogelijk is om goedkoop tabak aan te schaffen. “Het valt nooit uit te sluiten dat deze vervolgens in privékringen wordt doorverkocht of dat collega’s wordt gevraagd om een slof mee te nemen.” Om hier nog aan toe te voegen : “Het is geen verboden actie.”

Fout signaal

Geen verboden actie? In het reglement voor douanevrijstelling op NAVO-bases staat helder omschreven dat aangeschafte accijnsvrije goederen “alleen voor persoonlijk gebruik” mogen worden aangewend. Het doorverkopen is dus wel degelijk verboden.
Anders dan Defensie zegt, mag de accijnsvrije tabak niet worden doorverkocht. Het gedogen van deze praktijken is dan ook in strijd met de wet. Daarbij komt dat militairen op de NAVO-bases door de goedkope tabak verleid worden te beginnen met of te blijven roken. Met haar gedoogbeleid heeft Defensie een illegaal sigarettenverkoopcircuit gecreëerd, waar een heel fout signaal van uitgaat.