UPDATE 23-10-2018
De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft aangekondigd dat ze alternatieve manieren van roken wil gaan ondersteunen om er zo voor te zorgen dat rokers overstappen op een minder schadelijke vorm van roken. Volgens longarts Pauline Dekker van de Stichting Rookpreventie Jeugd is dat een vergissing.

Door de webredactie

“De Amerikaanse Food and Drug Adminsitration (FDA) heeft een uitgebreid raamwerk opgebouwd om nicotine en tabak te reguleren. Daartoe hebben we beleid ontwikkeld die de mogelijkheid dat een sigaret die je aansteekt een verslaving veroorzaakt of onderhoudt zo klein mogelijk maakt,” schrijft de FDA in een persbericht. “Een belangrijk onderwerp van dat raamwerk is dat we de weg willen vrijmaken voor producten die rokers die nu al verslaafd zijn van de dodelijkste vorm van nicotineafgifte (de gewone sigaret, - red.) af te helpen.”

Alternatieven

De FDA wil daarom alternatieve manieren van nicotinegebruik zoals bijvoorbeeld de e-sigaret stimuleren, zodat rokers in ieder geval niet meer een gewone sigaret zullen roken om aan hun nicotine te komen. “We werken er op verschillende fronten aan om de rol van nieuwe manieren van nicotineafgifte een rol te laten spelen in het behalen van onze gezondheidsdoelen.” Het gaat de FDA niet alleen om het aanmoedigen van de innovatie van potentieel minder schadelijke tabaksproducten voor de volwassenen die een zucht naar nicotine blijven houden. Ze wil ook kijken naar rookstopproducten die als medicijn worden voorgeschreven en ontwikkeld zijn om onthoudingsverschijnselen tegen te gaan die bij het stoppen met roken horen.

Conceptrichtlijnen

De FDA heeft ook twee nieuwe conceptrichtlijnen uitgebracht die duidelijk moeten maken waaraan nieuwe rookstopmedicijnen zouden moeten voldoen om door de FDA goedgekeurd te worden. In Amerika geldt: pas na een goedkeuring door de FDA mag een nieuw product op de markt worden gebracht.
De FDA zegt wel graag publieke feedback te willen op haar overwegingen “zodat we een balans kunnen vinden.”

Glad ijs

Longarts Pauline Dekker van de Stichting Rookpreventie Jeugd, vindt dat de FDA zich met deze houding op glad ijs bevindt én een denkfout maakt: “Ze gaan ervan uit dat nicotine weliswaar het verslavende bestanddeel is, maar an sich nauwelijks gevaarlijk is. Maar we weten dat nicotine verantwoordelijk is voor een groot deel van de hart- en vaatziekten problematiek; trombocyten (bloedplaatjes) klonteren onder invloed van nicotine samen en deze klonters kunnen acuut een bloedvat afsluiten. Dat kan tot hartinfarcten en herseninfarcten leiden. Ook weten we dat nicotine zorgt voor snellere metastasering in borstkanker (weliswaar in muizenmodellen, maar toch).”

Nicotine is gevaarlijk

Nicotine is dus ook een gevaarlijke stof om tot je te nemen, stelt Dekker. En door de houding van de FDA ontstaat het beeld dat mensen daar gerust mee door kunnen gaan als ze de bijproducten die ze met het roken van een gewone sigaret binnenkrijgen maar niet meer inademen.
Dekker wordt daarbij ondersteund door nieuw onderzoek dat is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Tobacco Control. Onderzoekers Pamela Ling en Stanton Glantz analyseerden interne documenten van de tabaksindustrie waaruit blijkt dat die er allerlei lobby en marketingstrategieen heeft toegepast om ervoor te zorgen dat nicotine niet als schadelijke stof gezien wordt. “Die methoden hebben ze weer toegepast toen alternatieve nicotineproducten als de e-sigaret werden geïntroduceerd op de markt,” schrijven de onderzoekers.

Afhankelijk

Een andere bijkomstigheid van de houding van de FDA is dat rokers afhankelijk blijven van nicotine en dus makkelijker terug naar de gewone sigaret kunnen gaan, stelt Dekker.
Om verslaving echt te doorbreken, zijn juist de reguliere rookstopproducten goed. “De gewoonte van iets in je mond stoppen en daarmee piekende nicotine afgifte bewerkstelligen wordt onderhouden als mensen een alternatief nicotineproduct gebruiken,” zegt Dekker. “Maar die piekende afgifte is belangrijk om verslaving in stand te houden, terwijl nicotinepleisters een gelijkmatige afgifte van nicotine hebben en daarmee veel doelmatiger zijn om verslaving te doorbreken.”

Potentieel minder schadelijk?

Dekker noemt de door de FDA in het persbericht gebruikte woorden ‘potentieel minder schadelijke producten’ zeer gevaarlijk. “Bij gewone sigaretten duurde het twintig jaar voor we de eerste kankers zagen. Van het inhaleren van nieuwe toxische stoffen kan wel beweerd worden dat het minder schadelijk is, maar de tijd moet dat juist leren – voor hetzelfde geld is het inademen van die stoffen nog veel schadelijker dan die van een gewone sigaret. Longen zijn er niet voor bedoeld om toxische stoffen te laten inhaleren.”

Glijdende schaal

Bovendien is er sprake van een glijdende schaal. Dekker: “Als we met z’n allen vinden dat 20.000 Nederlandse doden ten gevolge van tabaksgebruik niet kan, maar we wel een product op de markt laten komen waarvan beweerd wordt dat het veel minder schadelijk is, wat vinden we dan wel een acceptabel aantal doden voor een nieuw product? Als er ‘slechts’ 2000 mensen per jaar door worden vermoord? Mijns inziens moet dat aantal nul zijn, voordat een nieuw nicotineproduct verkocht mag gaan worden.”

UPDATE 23-10-2018

Dekker is overigens wél voor een ander gedeelte van het plan van de FDA om roken verder te ontmoedigen: het verplicht reduceren van het nicotinegehalte in gewone tabaksproducten, zodat ze minder verslavend worden. Dekker: “Wat mij betreft gaat nicotine helemaal uit sigaret want bij een verlaging heb je altijd nog het risico dat mensen veel meer sigaretten gaan roken om alsnog aan hun behoefte te voldoen."