OPINIE

British American Tobacco gaat minder shag produceren in haar fabriek in Groningen. Op RTV Noord krijgt de fabrikant de gelegenheid om zich als slachtoffer op te stellen van anti-rookwetgeving. Over de slachtoffers van tabaksverslaving wordt met geen woord gerept.

Door Frits van Dam

De Groningse fabriek Niemeyer, eigendom van British American Tobacco, gaat de productie van shag voor Australië en Nieuw-Zeeland naar een andere fabriek verhuizen, waardoor er een aantal banen verloren gaan. Op de website van RTV Noord lezen we dat dat volgens British American Tobacco komt doordat er in 2019 nieuwe regelgeving gaat gelden die vanuit Brussel is opgelegd. Volgend jaar moeten tabaksverpakkingen inderdaad allemaal een code krijgen, zodat te traceren is waar ze uit de productie- en transportketen zijn verdwenen als ze ergens illegaal opduiken.

Kant van de tabaksfabrikant

Het artikel op de website van RTV Noord is een opvallend stuk omdat het alleen de kant van de tabaksfabrikant weergeeft. Zo leren we dat het de schuld van Brussel is dat er banen gaan verdwijnen uit bij BAT. En dat dat eerder (in 2016) ook al het geval is geweest. Dat BAT überhaupt van Europa een heleboel dingen niet meer mag doen. Dat BAT liever ook de productieketen voor Australië en Nieuw-Zeeland in Groningen had gehouden. “Verplaatsen van productiecapaciteit vraagt om enorme investeringen die we liever vermijden. Maar de regelgeving was echt onverenigbaar,” klaagt BAT-woordvoerder Abe Brandsma.
En dan loopt het aantal rokers ook nog eens terug, wat ook al zo zielig is voor de tabaksfabrikant. Woordvoerder Brandsma mag zelfs nog even zeggen dat accijnsverhogingen heel nadelig zijn voor de tabaksfabrikant, omdat die er volgens hem voor zorgen dat rokers zich tot het illegale circuit gaan wenden, waar tabak goedkoper is. Dat argument haalt de tabaksindustrie te pas en te onpas van stal om anti-rookwetgeving tegen te houden, hoewel er uit onafhankelijk onderzoek is gebleken dat dat reuze meevalt.
BAT krijgt in het artikel op RTV Noord bijval van vakbond FNV, die het vooral lijkt te betreuren dat er banen gaan verdwijnen naar Indonesië, waar de arbeidskosten veel lager zijn.

Het waarom van strengere anti-rookmaatregelen

Maar nergens in het stuk lezen we waarom er in Brussel strengere anti-rookmaatregelen zijn ingesteld. In Europa sterven er ieder jaar 700.000 mensen aan de gevolgen van tabaksgebruik, waarvan 20.000 Nederlanders. Voorkomen dat jongeren met roken gaan beginnen, kan ervoor zorgen dat dat aantal afneemt. De tabaksindustrie heeft er altijd alles aan gedaan om jongeren aan het roken te krijgen. Deze jongeren worden in interne documenten van de industrie ‘replacement smokers’ genoemd, degenen die de reeds overleden rokers moeten vervangen. Er zijn meerdere aanwijzingen dat de tabaksindustrie zelf betrokken is geweest bij de smokkel van haar producten. Zo heeft de industrie bijvoorbeeld in 2004 een rechtszaak geschikt met de Europese Unie.

Gebaat bij goedkope tabak

De industrie zelf is erbij gebaat dat rokers aan zo goedkoop mogelijke tabak kunnen komen, zodat ze door blijven roken en vaste klanten blijven. Daarom wil Brussel een onafhankelijk Track & Trace systeem instellen, zodat terug te vinden is waar illegale tabak vandaan komt.
Accijnsverhogingen moeten tabak minder verleidelijk maken. Uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat dit de meest effectieve manier is om roken te ontmoedigen.

Rot

Natuurlijk is het rot voor Groningen dat de werkgelegenheid een klein beetje terugloopt met het verdwijnen van een tabaksproductielijn naar Indonesië. Maar wegen die tientallen banen op tegen het leed dat tabaksfabrikanten wereldwijd veroorzaken door hun zeer verslavende producten aan kinderen te blijven verkopen?
Wie is hier nou echt zielig? De miljardenverdienende tabaksfabrikant? Of de duizenden rookslachtoffers die vroegtijdig sterven? RTV Noord zou voor meer gebalanceerde berichtgeving best eens bij het Universitair Medisch Centrum Groningen kunnen gaan kijken om te zien wat mensen met longkanker van tabaksfabrikanten vinden.