Als tabaksfabrikant Philip Morris vandaag zou stoppen met de productie van sigaretten, zou dat de volksgezondheid absoluut niet ten goede komen. Dat zei Peter van den Driest, woordvoerder van Philip Morris Holland, tijdens de radio-uitzending op 6 april jl. van KRO-NCRV’s 1op1. Hij deed wel meer verbijsterende uitspraken: “Een nicotinevrije samenleving gaan we echt niet voor elkaar krijgen.”

Door de webredactie

“Beschouwt u zichzelf als een moordenaar?” Het is de eerste vraag aan Peter van den Driest, directeur Corporate Affairs (lees: woordvoerder) van Philip Morris Holland op 6 april, tijdens de radio-uitzending van KRO-NCRV’s interviewprogramma 1op1. Van den Driest is in de studio omdat ‘de sigaret onder vuur ligt’, zoals in de aankondiging van het interview op de website wordt gezegd.

“Waarom maakt u eigenlijk nog sigaretten?” vraagt journalist Sven Kockelmann door. Wel, omdat er nog steeds veel mensen roken en er dus een markt voor is, zegt Van den Driest in zoveel woorden.
Kockelmann: “Als je weet dat die sigaret dodelijk is, waarom maak je die dan nog?” Van den Driest komt opnieuw met zijn mantra dat er nou eenmaal veel rokers zijn. “Als wij daar nu mee zouden stoppen, dan komt dat de volksgezondheid absoluut niet ten goede.” Want, legt hij desgevraagd uit, dan duikt de concurrentie gewoon in dat gat. Hier valt Van den Driest meteen al door de mand: het gaat bij Philip Morris primair om de winst, de tabaksdoden zijn slechts collateral damage.

Cyaankali

Van den Driest erkent dat Philip Morris zelf verantwoordelijk is voor de producten die ze maakt.
Kockelmann:“Producten die dodelijk zijn.”
“Ja en daarom zijn we ons nu vol aan het focussen [...] op [...] rookloze alternatieven die een veel betere keuze zijn dan het doorroken.”
“Dus als de samenleving zou gaan vragen om cyaankali, zou u dat dan ook gaan produceren?”
Nou nee, daar ligt kennelijk een grens voor de doorgewinterde tabakslobbyist, die vroeger ook bij concurrent Japan Tobacco International heeft gewerkt.
“Waarom dan wel sigaretten?”
“Omdat wij een sigarettenproducent zijn. Die zelf met een enorm transformatieproces bezig is, zodat die traditionele sigaret zo snel mogelijk tot het verleden kan gaan behoren.”
Kockelmann: “Ja, maar hij is wel hartstikke dodelijk.”
Daar is Van den Driest het mee eens. “De beste optie is te stoppen met roken, veel rokers doen dat nog steeds niet.” Volgens hem zijn de pakweg drie miljoen rokers in Nederland “gebaat bij betere alternatieven”.

Niet verantwoordelijk

Kockelmann confronteert Van den Driest vervolgens met het feit dat elk half uur iemand in ons land overlijdt aan de gevolgen van roken, dus door zijn sigaretten. Van den Driest ontkent dat niet, maar zegt in één adem: “En daar heeft het Openbaar Ministerie (OM) zich natuurlijk ook heel uitgebreid over gebogen.” Hiermee doelt hij op de strafzaak van Bénédicte Ficq die, met tientallen bekende organisaties achter zich, via een zogenoemde artikel twaalf procedure probeert af te dwingen dat het OM de tabaksindustrie alsnog vervolgt voor moord, doodslag en valsheid in geschrifte. Van den Driest beweert dat ook het OM tabak “een ontzettend schadelijk product” vindt, maar dat het “gedrag van de consument” niet de verantwoordelijkheid is van de fabrikant. Wat Van den Driest daarmee feitelijk beweert is dat Philip Morris mensen wel verslaafd mag maken, maar niet verantwoordelijk is voor de gevolgen van die verslaving.

IQOS

Het gesprek gaat verder over de IQOS, waarbij tabak (in de vorm van kleine sigaretjes, de Heets) niet worden verbrand maar verhit. Kockelmann merkt op dat daar nog steeds kankerverwekkende tabak in zit. “Dat hangt er helemaal vanaf op welke manier tabak gebruikt wordt”, zegt Van den Driest. Hij suggereert dat de schadelijkheid van tabak “primair in de verbranding zit.” Haal je die verbranding weg, dan krijg je volgens hem een minder schadelijke sigaret. En daar komt de Philip Morris-woordvoerder weer met de inmiddels bekende én weerlegde leugen dat “de schadelijke stoffen in de damp die door IQOS wordt geproduceerd gemiddeld met 90 procent afnemen ten opzichte van schadelijke stoffen in sigaretten”.

Nicotine

Kockelmann zegt dat er niet alleen tabak maar ook nicotine in de IQOS zit, een zwaar verslavende stof. Van den Driest erkent dit. Maar, zo zegt hij: “Nicotine is niet de oorzaak van aan roken gerelateerde ziektes.” Kockelmann haalt dit fabeltje meteen onderuit en somt een rijtje gevolgen van nicotine op, zoals verhoogde bloeddruk met schade aan de bloedvaten, hart- en vaatziekten, beroertes, aderverkalking en etalagebenen.
Van den Driest probeert dit te relativeren met het argument dat nicotine niet heel schadelijk is “voor de meeste groepen in de bevolking. Maar als je bijvoorbeeld last hebt van een hoge bloeddruk, dan moet je vooral geen nicotine gebruiken”.

Roken is de boosdoener

Kockelmann: “Waarom maakt u niet iets zonder nicotine en zonder tabak?”
Van den Driest komt weer met zijn mantra dat veel mensen (blijven) roken. “Een nicotinevrije samenleving gaan we echt niet voor elkaar krijgen”, zegt hij.
“Waarom niet?”
“Omdat die behoefte er nu eenmaal is.”
“Maar als u mensen nou echt van hun verslaving af zou willen helpen, dan stop je er toch geen nicotine meer in?”
Volgens Van den Driest zullen er altijd mensen zijn die blijven roken. En dat roken, zegt Van den Driest bij herhaling, dat is “de boosdoener”.

Roken stopt echt niet

Kockelmann eindigt zijn interview met de vraag: “Denkt u nou nooit eens stiekem bij uzelf: dat roken, dat is binnenkort afgelopen, het is wachten op een totaalverbod, laten we eens in gezonde producten gaan investeren?” 
“Nee”, antwoordt de Philip Morris-woordvoerder resoluut. “Wat ik net al aangaf: roken gaat echt niet tot het verleden behoren.”

Reclame op Marlboro-pakjes

Voor Van den Driest is dit interview ongetwijfeld een poging geweest reclame te maken voor de IQOS. Hij legt daarvoor zijn hoofd graag onder het hakblok van Nederlands hardste interviewer. Zijn firma probeert de IQOS ook via een nogal opzichtige reclametruc onder de aandacht van de rokers te brengen. Op de pakjes van haar Marlboro-sigaretten staat nu te lezen: “ONTDEK IQOS, tabakservaring vrij van as en rook.” Of: “tabakservaring zonder verbranding”.
Wie een pakje Marlboro in Nederland opent, wordt sinds kort op deze leuzen getrakteerd. Over deze reclamecampagne heeft de tabaksfabrikant goed nagedacht, want de leus ONTDEK IQOS staat direct boven de afschrikwekkende plaatjes. “Hé, er is een alternatief”, zal menig argeloze roker dan ook denken.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit onderzoekt nog of deze vorm van reclame wel geoorloofd is.

Het interview met Van den Driest is hier terug te luisteren.