OPINIE

Tijdens het Nederlands Congres Volksgezondheid, dat op 10 april plaats zal vinden in Utrecht, zal een manager van Albert Heijn (AH) namens Ahold in gesprek gaan met de Gemeente Utrecht en de Rabobank over hoe het bedrijfsleven bij kan dragen aan preventie in de gezondheidszorg. Over de grootste bijdrage die AH kan leveren aan preventie, namelijk het verwijderen van tabak uit haar winkels, zal het zeker niet gaan.

Door Frits van Dam

Het was flink in het nieuws: supermarkten verkochten het afgelopen jaar meer tabak. Volgens het AD werd er alleen al met Marlboro 455,5 miljoen euro omgezet, een toename van drie procent. En de verkoop van Camel steeg met zes procent. Niet omdat mensen meer zijn gaan roken, maar omdat mensen minder sigaretten bij de benzinestations en kleine tabakswinkels zijn gaan kopen.
“Langere openingstijden van supermarkten en populariteit van To Go-achtige concepten zorgen ervoor dat langzaam maar zeker veel wordt ingepikt van petrol en kleine tabakszaken,” zei Sjanny van Beekveld, Business Insights Director bij marktonderzoeksbureau IRI tegen vakblad Distrifood.

Moneymaker

Tabak is een belangrijke moneymaker voor supermarkten. Marlboro is volgens de jaarlijkse Merken Top 100 van Foodmagazine voor het vierde jaar op rij met afstand het best verkopende A-merk, boven nummer twee, Coca Cola, met 298,3 miljoen. Camel staat op nummer vijf met een omzet van 221,9 miljoen euro.
Het KWF reageerde kritisch in het AD. “Het is zorgelijk en absurd dat Marlboro het grootste A-merk bij supers is", stelde woordvoerder Mischa Stubenitsky. Hij vindt dat Albert Heijn, Jumbo en al die andere supermarkten meer moeten doen om de tabaksverkopen terug te dringen. “Zij hebben een verantwoordelijkheid. Tabak is geen normaal product. Het is legaal, maar dodelijk.”

Altijd in de buurt

De supermarkten zijn de grootste verkoper van tabaksproducten geworden: er zit er altijd wel eentje in de buurt en ze zijn altijd wel open. Een roker kan, eenmaal binnen, direct andere boodschappen inslaan. Uiteraard een belangrijk, positief punt voor de supermarkten.
Terwijl de Albert Heijn doorgaat met profiteren van de tabaksverkoop, doet ze ondertussen alsof ze graag iets zou willen verzinnen dat goed is voor de volksgezondheid. Een typische truc van de tabaksbranche.

Nederlands Congres Volksgezondheid

AH’s moederbedrijf Ahold stuurt Maaike van Schuppen, operationeel manager van Albert Heijn in de regio Utrecht, naar het Nederlands Congres Volksgezondheid 2018 dat op 10 april plaatsvindt in de Jaarbeurs. Zij zal meepraten in een door de Gemeente Utrecht georganiseerde paneldiscussie over hoe bedrijven bij kunnen dragen aan preventie.
“Als we keer op keer lezen dat rijke en hoogopgeleide mensen langer en gezonder leven, kunnen we de relatie tussen gezondheid en economie niet ontkennen. Met deze workshop verkennen de initiatiefnemers -Rabobank, Ahold, Ucreate, Universiteit van Utrecht en Gemeente Utrecht- met jou óf en, zo ja, hoe we de relatie tussen gezondheid en economie kunnen versterken,” staat in de aankondiging.

Tabak de deur uit

Over de toegenomen levensverwachting zei Prof. Johan Mackenbach: “De verschillen in Nederland tussen hoog- en laagopgeleiden in levensverwachting zijn groot: ruim zeven jaar bij mannen en ruim zes jaar bij vrouwen. Daarbij leven hoogopgeleide mannen en vrouwen respectievelijk 14,3 en 15,3 jaar langer zonder beperkingen. Een van de belangrijkste oorzaken voor deze verschillen is het rookgedrag.” 
Als Albert Heijn de relatie tussen gezondheid en economie in positieve zin wil versterken, doet ze tabak per direct de deur uit: zo simpel is het.

Overtreding

De gemeente Utrecht realiseert zich kennelijk niet dat ze in overtreding is van het FCTC verdrag door in gesprek te gaan met Nederlands grootste tabakspusher AH. Toenmalig staatssecretaris Van Rijn heeft gemeenten en provincies er op gewezen dat contacten met de tabaksbranche (en alle aanverwante partijen met een ander belang dan volksgezondheid) verboden zijn, op enkele uitzonderingen na.

Op 10 april, een dag na het Preventiecongres, is de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Ahold. De aandeelhouders zullen vast niet akkoord gaan met het verwijderen van tabak uit het assortiment. Het gaat hen immers om winstmaximalisatie. Gezondheidsmaximalisatie staat ongetwijfeld niet eens op de agenda.