Uit een documentaire van Arte blijkt voor het eerst van welke geldschieters Interpol in totaal honderden miljoenen heeft aangenomen. De tabaksindustrie is tot drie jaar geleden een van die geldschieters geweest. Philip Morris doneerde 15 miljoen euro, waardoor mogelijke belangenverstrengeling ontstond.

Door de webredactie

De internationale politieorganisatie Interpol is een samenwerkingsverband van 192 landen. Die landen betalen allemaal mee aan de bedrijfsvoering, zodat Interpol onderzoek kan doen naar internationale misdrijven. In 2017 waren die landelijke bijdragen opgeteld 54,6 miljoen euro op een totale begroting van 127 miljoen euro. Voor Interpol zijn de bijdragen van deelnemende landen dus niet genoeg, vond ook de vorige topman Ronald Noble, die er van 2000-2014 de dienst uitmaakte. Bedrijven mochten daarom ook een bijdrage leveren aan het werk van Interpol, waardoor de deur ook open kwam te staan voor de tabaksindustrie.

Kwetsbaar

"De fondsenwerving is niet illegaal, maar Interpol maakt zich er kwetsbaar mee. Het gevaar van belangenverstrengeling dreigt", zei de Franse onderzoeksjournalist Mathieu Martiniere tegen de NOS. Martiniere is een van de makers van de documentaire Interpol: politie onder invloed, die op 20 maart jl. uitgezonden werd op Arte. "Bedrijven hebben economische belangen: ze willen geld verdienen. En Interpol heeft een heel ander belang: onze veiligheid." De tabaksindustrie doneerde geld voor onderzoek naar smokkel van tabaksproducten. Philip Morris maakte volgens de documentaire 15 miljoen euro over.

Rechtszaak

Saillant is dat de tabaksindustrie in 2004 nog een rechtszaak schikte met de Europese Unie over hetzelfde onderwerp. De industrie zou volgens de EU namelijk zelf deel uitmaken van de smokkelpraktijken. 
Gesmokkelde sigaretten worden goedkoper verkocht doordat er geen accijns op zit en dat is positief voor de tabaksfabrikanten, omdat hun waar zo tot meer verslaafden en dus meer vaste klanten zou leiden. De schikking hield onder meer in dat de industrie bij ging dragen aan het Europese Bureau voor Fraudebestrijding OLAF.

Accijnsverhoging

Tabakssmokkel staat als altijd hoog op de agenda van de tabaksindustrie. Men gebruikt het als argument tegen bijna iedere voorgestelde anti-rookmaatregel. Accijnsverhoging zou de smokkel bevorderen; gestandaardiseerde tabaksverpakkingen (plain packaging) hebben volgens de fabrikanten hetzelfde effect. Deze claims worden vervolgens bevestigd door onderzoek, dat de industrie zelf heeft gefinancierd. Maar er is geen onafhankelijk onderzoek waaruit blijkt dat de smokkel daadwerkelijk is toegenomen, zo stelt expert Luk Joossen.

Geldstromen bepalen

Interpol beloofde om de smokkel te gaan onderzoeken, in ruil voor de schenking van Philip Morris. Maar wat als men zou ontdekken dat Philip Morris zelf betrokken is bij de smokkel? Zou men dan nog wel hard optreden, wetende dat er een grote geldschieter weg zou gaan vallen? "Je moet heel erg oppassen dat niet de geldstromen bepalen wat er wordt onderzocht. Eerst moet er een project zijn en daar moeten dan fondsen bij worden gezocht," zegt Michael Niemeier, topman internationale samenwerking van de federale Duitse politie, in de documentaire.

Geen schenkingen meer

In de documentaire komen tal van critici aan het woord. In 2012 stuurden negen lidstaten, waaronder Nederland, een protestbrief naar Interpol. Ze waren bang voor belangenverstrengeling. 
Interpol heeft naar aanleiding van de documentaire verklaard dat men sinds 2015 geen schenkingen meer accepteert van bedrijven als de tabaksindustrie.