Steeds meer investeerders maken bekend te zullen stoppen met hun beleggingen in de tabaksindustrie. Hiermee maken zij duidelijk meer waarde te hechten aan de morele bezwaren die kleven aan investeringen in de dodelijke producten van deze fabrikanten dan aan het hoge rendement dat er mogelijk mee kan worden behaald.
Toch zijn er nog altijd investeerders die doof en blind lijken te zijn voor deze argumentatie, waaronder bijvoorbeeld Nederlands grootste pensioenfonds ABP. Zij kijken liever naar de winstmogelijkheden dan dat ze erkennen dat hun investeringen de dodelijke industrie in stand houdt. Hoe lonend is het eigenlijk nog in 2018 om te beleggen in tabak?

Door Rob Giebels

De financiële website The Motley Fool analyseerde de perspectieven van aandelen van tabaksbedrijven in de VS in 2018. Er spelen nogal een aantal zaken die hierop van invloed zijn. Zo zal de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) een besluit nemen over de risico classificatie van de nieuwe generatie ‘heat-not-burn’ sigaretten, zoals de iQOS sigaret van Philip Morris en de IFuse Glo van BAT.
Dezelfde FDA komt ook met een besluit om het toegestane niveau van nicotine in een sigaret terug te brengen tot een ‘niet verslaving’ niveau. Het is nog maar zeer de vraag of dit in de praktijk verwezenlijkt kan worden en de sigaret in haar huidige samenstelling in de VS verboden wordt. Het ligt voor de hand dat de tabaksindustrie en de afgevaardigden en senatoren van staten waar veel tabak wordt verbouwd zich daar fel tegen zullen verzetten.
Lagere overheden binnen de VS (Staten, gemeenten) nemen steeds meer maatregelen om het roken te ontmoedigen. Californië heeft bijvoorbeeld de tabaksaccijns met € 2 verhoogt en de gemeente New York heeft de minimumprijs voor een pakje sigaretten met 25% verhoogt tot € 13. Blijkbaar valt het weglek effect van prijs- en accijnsverhogingen door smokkel, waar tabaksbedrijven in Nederland graag mee schermen, wel mee.

Zonnig?

In de VS veroorzaakt roken jaarlijks méér doden dan auto-ongelukken, wapenbezit en drugs bij elkaar. Desalniettemin ziet Motley Fools ook in 2018 de financiële vooruitzichten voor de grote tabaksbedrijven in de VS zonnig in. Dat zal elders in de wereld niet veel anders zijn.
De nieuwe belastingwet van Trump gaan bedrijven in de VS bovendien forse extra winsten bezorgen, inclusief de tabaksproducenten. British American Tobacco (BAT) verwacht hierdoor bijvoorbeeld een stijging van de winst per aandeel met 6%.

Steeds machtiger

Ook uit andere bronnen blijkt hoe profijtelijk investeren in tabaksbedrijven kan zijn. The Economist vermeldt bijvoorbeeld (23 december 2017, blz 85-86) dat de gemiddelde winstmarge op een sigaret kan oplopen tot 80%. Het verbod op adverteren in veel landen bespaart een hoop marketingkosten. De grote tabaksbedrijven investeren bovendien zwaar in de nieuwe generatie sigaretten, vooral in de PR rond deze introducties. De grootste tabaksbedrijven willen ons doen geloven dat zij in de toekomst talloze levens gaan redden, maar doden ondertussen miljoenen consumenten per jaar. Ze worden door fusies steeds machtiger in hun verzet tegen wetgeving die erop is gericht om het roken te beteugelen.

Perversiteit

En dan is er nog iets anders: het rendement op aandelen in tabaksbedrijven neemt toe naarmate meer (grote) beleggers afhaken vanwege morele en wettelijke bezwaren tegen beleggingen in tabak. Minder vraag betekent dat die aandelen goedkoper worden. Zolang er nog zoveel wordt gerookt blijven de winsten intact en zullen deze wellicht zelfs toenemen dankzij de (dure) nieuwe typen sigaretten. Dividenden voor de aandeelhouders gaan dan ook omhoog. Dat is de perversiteit van een bestel waarin bedrijven dodelijke producten op de markt kunnen blijven afzetten en amorele aandeelhouders profijt blijven hebben juist door de morele bezwaren daartegen van collega beleggers.

Laat onverlet dat elke belegger zich zou moeten afvragen of zij zo’n aandeelhouder zou willen zijn, zeker gezien de standpunten van organisaties als de Wereldgezondheidsorganisatie WHO en de Verenigde Naties.