In 2016 overleden voor het eerst meer vrouwen aan kanker dan aan hart- en vaatziekten. Sinds 2007 zorgt longkanker bij vrouwen voor de hoogste sterfte aan kanker. In de laatste twintig jaar is het aantal vrouwen dat is overleden aan longkanker meer dan verdubbeld, van 1,900 in 1997 tot 4,400 in 2016.

Door de webredactie

Nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over doodsoorzaken in Nederland laten zien dat in 2016 voor het eerst kanker de belangrijkste doodsoorzaak was bij zowel vrouwen als mannen. Bij mannen is dat al tien jaar het geval, maar nu dus ook bij vrouwen. In 2016 overleden 149 duizend inwoners van Nederland. De meeste mensen stierven aan kanker (45.000; 30%) en hart- en vaatziekten (39.000; 26%).

Trendmatige groei

Het totale aantal sterfgevallen aan kanker laat een stabiele, trendmatige groei zien, zo schrijft het CBS. Sinds 1970 is het aantal sterfgevallen aan kanker zowel bij mannen als bij vrouwen met tienduizend toegenomen. Bij hart- en vaatziekten is sinds 1970 een afname van het aantal sterfgevallen te zien, die vooral is opgetreden in de periode 1995–2010.

Longkanker

Sinds 2007 zorgt longkanker bij vrouwen voor de hoogste sterfte aan kanker. In 2016 was 21% van de sterfgevallen aan kanker onder vrouwen het gevolg van longkanker. Borstkanker zorgde voor 15 procent van de kankersterfte, aan darmkanker overleed 12 procent.
Het aantal sterfgevallen aan longkanker onder mannen neemt sinds 1990 gestaag af (van 7.000 in 1990 naar 6.300 in 2016), zo laten de CBS-cijfers zien. Bij vrouwen neemt het aantal juist sterk toe (van 1.230 in 1990 tot 4.400 in 2016).

Rookgedrag

De verschillen zijn te verklaren in het rookgedrag. Vrouwen zijn pas vanaf de jaren 50 het voorbeeld van de massaal rokende mannen (destijds 90%) gaan volgen. De gevolgen daarvan manifesteren zich nu pas, terwijl de daling onder mannen zich laat verklaren door het gaandeweg afgenomen aantal rokers. De trieste cijfers laten zien dat de marketing die de tabaksindustrie vanaf de jaren 50 ook op vrouwen ging richten haar werk heeft gedaan.
Overigens zijn andere kankervormen en hart- en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaken onder de bevolking vaak ook (mede) het gevolg van roken.

Het televisieprogramma EenVandaag besteedde aandacht aan de bekendmaking van deze cijfers. Voor deze uitzending werden betrokkenen bij de strafzaak tegen de tabaksindustrie (Pauline Dekker, Bénédicte Ficq en Anne Marie van Veen) geïnterviewd. Bekijk het item hier.