In negen landen zijn advocaten en antitabaksactivisten naar Nederlands voorbeeld bezig aangiften voor te bereiden tegen de tabaksindustrie, zo bericht The Sunday Times. “De les die we kunnen leren van Nederland is dat het vooruitzicht van een strafzaak een sensationele impact heeft.

Door de webredactie

“In het licht van de Nederlandse actie onderzoeken wij of we de openbaar aanklager zover kunnen krijgen om British American Tobacco, Philip Morris International, Imperial Brands en Japan Tobacco International te vervolgen of dat we toestemming kunnen krijgen voor een private vervolging.” Dat zegt Deborah Arnott, directeur van Action on Smoking and Health (ASH) in het Verenigd Koninkrijk, afgelopen weekend in The Sunday Times.
De Nederlandse aangifte tegen de tabaksindustrie, nu een jaar geleden, maakt internationaal school. Kelsey Romeo-Stuppy, een advocaat werkzaam voor ASH in de Verenigde Staten, stelt in de krant dat inmiddels in negen landen aan vergelijkbare zaken wordt gewerkt, nadat activisten en juristen hierover in de zomer vergaderden in Genève. “Alle deelnemers aan de bijeenkomst in Genève werken aan een zaak waarin doodslag of moord wordt verweten vanwege de dood en ziekte veroorzaakt door tabak,” aldus Romeo-Stuppy.

Sensationele impact

Deborah Arnott van ASH UK is onder de indruk van de ontwikkelingen in Nederland: “De les die we kunnen leren van Nederland is dat het vooruitzicht van een strafzaak een sensationele impact heeft. Rokers werden boos toen ze hoorden dat sigaretten met minder teer niet gezonder zijn, omdat rokers meer teer en nicotine inhaleren van deze sigaretten dan in tests wordt gemeten. Zieke rokers zijn met duizenden naar voren gekomen om in actie te komen tegen de industrie.”
Het bericht maat ook gewag van de brief die staatsecretaris Van Rijn (VWS) op 20 oktober aan de Europese Commissie zond waarin hij om striktere en meer accurate metingen van teer, nicotine en koolmonoxide in sigaretten vraagt.

‘Legaal product’

The Sunday Times laat ten slotte ook Giles Roca aan het woord, directeur-generaal van de Tobacco Manufacturers’ Association, de brancheorganisatie van tabaksfabrikanten. “Tabak is een legaal product en is onderhavig aan stringente controle en standaarden die zijn opgesteld door wetgevers in zowel het VK als de EU”, zegt hij. “De industrie neemt haar rol zeer serieus en opereert binnen de eisen van die regelgeving.”
Dat laatste wordt door de partijen die aangifte deden in Nederland en door hun navolgers in het buitenland betwist. Onder meer door het aanbrengen van vrijwel onzichtbare gaatjes in de filters van sigaretten wordt de meetapparatuur van officiële controle-instituten als het RIVM gesaboteerd. Rokers krijgen tot 2,5 keer zoveel teer, nicotine en koolmonoxide binnen als officieel wordt gemeten omdat zij met hun mond en vingers de gaatjes afsluiten. In veel gevallen krijgen zij dus meer schadelijke stoffen binnen dan wettelijk is toegestaan.
Niet alleen zogenoemde ‘light’ sigaretten, maar alle filtersigaretten zijn van gaatjes in de filters voorzien, waarmee feitelijk al deze sigaretten tot illegale producten moeten worden gerekend.