Sommige tabakslobbyisten worden bedreigd door naming and shaming op de website TabakNee. Dat zei Arnoud Ongerboer de Visser, woordvoerder van tabaksfirma Japan Tobacco International (JTI) in het tv-programma ‘WNL Op Zondag’ van zondagochtend 8 oktober, waarin ook longarts Wanda de Kanter te gast was.

Door de webredactie

Aan tafel in de studio van het tv-programma ‘WNL Op Zondag’ zitten zondag 8 oktober onder andere acteur Huub Stapel, zakenvrouw Annemarie van Gaal, oud-burgemeester van Maastricht Onno Hoes én longarts Wanda de Kanter en WNL-verslaggever Rick Nieman, die aankondigt dat deze week het programma ‘Haagse Lobby’ op de tv komt. “We hebben ook gesproken met twee heren uit de tabakslobby.” Hij toont alvast een stukje uit dat programma: in beeld verschijnt JTI-woordvoerder Arnoud Ongerboer de Visser die zich zorgen maakt om de naming and shaming op TabakNee. Ongerboer: “Het gevolg van die naming en shaming is dat mensen, die ik ook persoonlijk ken, bedreigd worden. En ik vind ook daarom dat deze praktijk zou moeten stoppen, want het heeft niets met de beroepsethiek te maken van het mooie public affairs-vak”.

“Ze kunnen er ook gewoon mee stoppen”

Over de tabakslobbyisten die zich bedreigd voelen, zegt Wanda: “Bedreigingen, ach … De lobbyisten kunnen er ook gewoon mee stoppen.” Na de opmerking van Nieman dat Wanda zulke middelen toch niet meer nodig heeft, antwoordt zij: “Vanaf de oprichting van TabakNee in 2013 hebben wij laten zien wat die lobby inhoudt. Wij, als gewone burgers, weten niet wat die enorme invloed is in Den Haag, maar ook daar buiten.”
Voor acteur Huub Stapel, die ook in de uitzending zit, is de link tussen de politiek en tabakslobby helder. “Kijk eens hoe dicht het bij elkaar zit: de moeder van (demissionair, red) vicepremier Lodewijk Asscher is commissaris bij Philip Morris.”

“Een longarts!”

Natuurlijk komt ook weer Wanda’s eigen rookverleden ter sprake. Wanda is daar altijd heel open over en vertelt hoe ze op haar twaalfde verslaafd raakte en er pas tien jaar geleden - ze werkte toen al jaren als longarts - mee is gestopt. De verslaggever kan het zich bijna niet voorstellen. “Een longarts!”
Wanda: “Ik heb zoveel mensen aan longkanker dood zien gaan, die stikken van de benauwdheid, en toch rookte ik. Het is een verslaving.” Ze verduidelijkt: “Het is geen vrije keuze om te roken. Je kunt het vergelijken met cocaïne en heroïne, zo moeilijk is het om er vanaf te komen.”
Nieman protesteert: “Een sigaretje is toch niet hetzelfde als cocaïne of heroïne?” Waarop Wanda: “Het is op dezelfde manier verslavend. Kijk naar de groep mensen die nu in Stoptober wil stoppen met roken. Van die 50.000 is over een jaar 95 procent weer begonnen. Twee van de drie rokers gaan eraan dood. Een kwart van de mensen die roken haalt zijn pensioen niet.”

Legaal product

Ze raakt een gevoelige snaar bij zakenvrouw Annemarie van Gaal, die ook aan tafel zit. Eerder had ze verteld over haar persoonlijke ontmoetingen met de onlangs aan longkanker overleden burgemeester van Amsterdam, Eberhard van der Laan.
Nieman tegen Van Gaal: “Als rechtgeaarde liberalen die wij zijn … het is een legaal product, hè? Je kunt het gewoon kopen.”
Van Gaal: “Ja, het is een legaal product, maar Wanda had me net wel even toen ze vroeg: ‘Zou een product dat twee op de drie gebruikers doodt, nu op de markt komen?’ Nou, ik denk het niet.”
Nieman zegt dan, enigszins verrassend: “Nee, ik denk het ook niet. Maar desalniettemin, de overheid gaat niet zeggen: laten we er maar mee gaan kappen, want het brengt wel twee-en-een-half miljard euro per jaar in het laatje…”. Waarop Van Gaal: “Dat is het perverse ervan natuurlijk.”

Rechtszaak

Tot slot komt ook de rechtszaak aan bod tegen de tabaksindustrie, aangespannen door Annemarie van Veen , een 44-jarige longkankerpatiënt en moeder van vier kinderen, gesteund door advocate Bénédicte Ficq.
Wanda heeft goede hoop (“met alle bewijzen die er zijn”) dat het Openbaar Ministerie de aanklacht serieus zal behandelen. “Sinds de ‘sjoemelsigaretten’ (met extra gaatjes in de filter aangebracht om rooktestmachines te bedotten) er zijn, is er veel meer longkanker opgetreden per sigaret, longkanker die ook nog eens moeilijker te behandelen is. Door hun fraude heeft de tabaksindustrie meer longkanker veroorzaakt.”
Ze is ervan overtuigd dat heel veel landen het Nederlandse voorbeeld zullen volgen.
“Het is een wereldprimeur die een impact gaat hebben op de hele wereld.” Als dit begint, dan volgen ook andere landen, denk ze. “Dat is het einde van de tabaksindustrie.”

Hier kunt u de hele uitzending bekijken.