Meer dan tien jaar nadat een Amerikaanse rechtsbank vaststelde dat tabaksgigant Philip Morris de consument misleide met ‘Light’-sigaretten en ze deze dus niet meer mocht verkopen, zijn Marlboro Lights nog altijd verkrijgbaar. Het Amerikaanse tijdschrift The Atlantic reconstrueert hoe dat mogelijk is.

Door de webredactie

‘Tabaksfabrikanten hebben hun dodelijke producten geestdriftig en misleidend gemarket en verkocht, volledig gefocust op hun financiële succes en zonder aandacht voor de menselijke tragedie of de sociale kosten die hun succes veroorzaakte.”
Tot dit oordeel kwam rechter Kessler tien jaar geleden na het aanhoren van 84 getuigen in een zaak die de Verenigde Staten tegen Philip Morris had aangespannen. De uitspraak werd vastgelegd in een meer dan 1650 pagina’s tellend document. De rechtbank besloot destijds dat Philip Morris geen ‘Light’ sigaretten meer mocht verkopen omdat die net zo schadelijk bleken te zijn als gewone sigaretten. De toevoeging ‘light’ werd misleidend genoemd en de rechtbank oordeelde dat Philip Morris er alles aan had gedaan om de consument op het verkeerde been te zetten en iets op de mouw te spelden, met als enige doel om de eigen zakken te spekken.

Naamsverandering

Philip Morris legde zich niet bij het oordeel neer, maar ging op dezelfde voet door met het misleiden van de consument. Men veranderde de naam van Marlboro Light naar Marlboro Gold en claimt sinds 2010 nog altijd dat deze sigaretten minder schadelijk zijn, o.a. door wetenschappers te betalen om uitspraken te doen die het bedrijf goed uitkomen.

Science of Smoking

Het Amerikaanse tijdschrift The Atlantic beschrijft in het zeer lezenswaardige stuk Contesting the Science of Smoking hoe de tabaksgigant te werk is gegaan. De Marlboro-fabrikant ging vooral op zoek naar wetenschappers in de scheikundige hoek die moesten benadrukken dat er getwijfeld kon worden aan andere wetenschappers. Een beproefde methode, want twijfel geeft ruimte om nieuwe maatregelen te vertragen.

Sjoemelen

Philip Morris investeerde ook in het ontwerpen van bedrieglijke filters om gunstigere meetresultaten te verkrijgen. Men bracht gaatjes aan in de filters van sigaretten die valse lucht aanzuigen, waardoor de machines die de samenstelling van de rook moeten testen worden misleid en andere waarden opleveren dan een roker in werkelijkheid binnenkrijgt. Een roker dekt die gaatjes met vingers en/of lippen gedeeltelijk af. Zo lijkt het alsof een sigaret ‘light’ is, terwijl een roker in werkelijkheid dus veel meer schadelijke stoffen binnen krijgt dan op de verpakking staat. Deze sigaretten zijn door de media omgedoopt in ‘sjoemelsigaretten’.

Alle filtersigaretten zijn sjoemelsigaretten

Inmiddels is gebleken dat alle filtersigaretten ‘sjoemelsigaretten’ zijn. Bij zowel ‘gewone’ als ‘gold’ of ‘light’ sigaretten krijgt een roker in werkelijkheid veel meer schadelijke stoffen binnen dan met tests vooraf is vastgesteld. Deze misleiding vormt de basis van de strafzaak die advocate Bénédicte Ficq heeft ingediend bij het Openbaar Ministerie. Anders dan in eerdere rechtszaken is het doel hierbij niet het afdwingen van een schadevergoeding, maar het strafrechtelijk aanpakken van tabaksfabrikanten wegens zware mishandeling en valsheid in geschrifte.