Bij het bepalen van effectief tabaksontmoedigingsbeleid zouden beleidsmakers de prijs van sigaretten moeten reguleren om de tabaksindustrie niet de kans te geven het accijnsbeleid te ondermijnen. Dat stellen onderzoekers in Engeland, die constateerden hoe de grote tabaksfirma’s tussen 2002 en 2012 met prijsmanipulaties sigaretten goedkoop wisten te houden.

Door de webredactie

“Ons onderzoek suggereert dat tabaksbedrijven in staat zijn om te voldoen aan de eisen van accijnsheffing en goedkope producten beschikbaar te houden door de prijzen van premiummerken aanzienlijk te verhogen.” Aldus Rosemary Hiscock van de Tobacco Control Research Group van de Universiteit van Bath, die meewerkte aan een studie naar de prijsontwikkeling van sigaretten in het Verenigd Koninkrijk tussen 2002 en 2012. Het onderzoek werd eerder dit jaar gepubliceerd in Nicotine & Tobacco Research.
De onderzoekers vonden dat ondanks accijnsverhogingen rokers in 2014 nog steeds tabak konden kopen voor nagenoeg dezelfde prijs als zij in 2002 voor hun rokertjes betaalden. Forse accijnsverhogingen maakten weinig verschil: gemiddeld steeg de prijs per sigaret met slechts 10 pence.

Interne subsidie

Wel werd het prijsverschil tussen de goedkoopste en de duurste sigaretten in de periode van 12 jaar bijna twee keer zo groot. In 2002 was dat 12 pence per sigaret, in 2014 23 pence. In 2014 kostte het duurste pakje van 20 sigaretten rond de 10 pond en het goedkoopste 5,33 pond (de koers van het pond varieerde in de onderzochte periode tussen 1,42 euro in 2002 en 1,28 euro in 2014).
Door in reactie op accijnsverhogingen de prijzen van de topmerken te verhogen, kunnen tabaksproducenten de prijzen van de goedkoopste merken laag houden. De premiummerken subsidiëren in feite de goedkope merken. De onderzoekers stellen dat het groeiende prijsverschil tussen de goedkoopste en de duurste sigarettenmerken bewijst dat de tabaksindustrie opzettelijk een brede variëteit aan merken heeft geïntroduceerd om tegemoet te komen aan de afnemende budgetten van rokers, zo meldt The Observer.

Shag

De onderzoekers keken ook naar de prijzen van shag en constateerden dat het aantal shagrokers in de onderzochte periode bijna verdubbelde. Shag is vooral populair onder jonge rokers, wat begrijpelijk is omdat de prijzen van shag minder hard stegen dan van sigaretten. In 2014 kostte de goedkoopste shag 1,63 pond per 10 gram, wat voldoende is om 20 sigaretten van te rollen.
In Nederland variëren sigarettenprijzen van 27 cent per stuk (Winston) tot 34 cent (Marlboro) en shag van 14,87 per 100 gram (Riverside Blue) tot 19,60 (Javaanse Jongens Tembaco).

Accijnsbeleid ondermijnd

Vastgesteld kan dus worden dat de tabaksindustrie het accijnsbeleid van de overheid effectief heeft weten te ondermijnen. “Het verhogen van tabaksprijzen staat bekend als een van de beste manieren om het roken te verminderen, maar een grotere beschikbaarheid van goedkopere producten in gewone winkels in antwoord daarop lijkt gezondheidscampagnes tegen te werken,” zegt de eerste auteur van het onderzoek, Timea Partos van King’s College London.
Zij vervolgt: “Beleidsmakers moeten zich richten op het reguleren van de tabaksprijzen zodat de tabaksindustrie niet in staat is accijnsverhogingen te ondermijnen door zo’n brede variëteit aan tabaksprijzen aan te bieden.” Met andere woorden: de prijzen van sigaretten zouden allemaal even hoog moeten zijn om te voorkomen dat rokers van merk wisselen om hun kosten te drukken.

België

In België is juist nu in het nieuws dat Philip Morris de prijs van een pakje Marlboro zou hebben verlaagd met 50 cent. De tabaksfabrikant heeft volgens Newsmonkey een nieuw pakje Marlboro op de markt gebracht dat ogenschijnlijk weinig verschilt van de traditionele Marlboro’s.
In een reactie ontkende Philip Morris de prijsverlaging: “Philip Morris Benelux distribueert een reeks van merken op de Belgische markt zoals Marlboro, L&M en Chesterfield. Elk merk bestaat uit diverse varianten met elk haar eigen prijs en unieke kenmerken. De versies kunnen onder meer verschillen in pakgrootte, tabaksamenstelling en diameter van de sigaret. De meest verkochte versie is Marlboro Red 20’s. Deze wordt in België momenteel verkocht voor 6,50 euro voor 20 stuks.”
De nieuwe variant, Marlboro Fine Touch, ook met 20 sigaretten kost 6 euro. “Maar die sigaretten zijn kleiner van formaat en dunner,” meldt Het Laatste Nieuws.

Het is duidelijk wat hier aan de hand is: met een trucje ondermijnt Philip Morris in België het accijnsbeleid van de overheid. Want de tabaksfabrikant moet niet hebben dat rokers sigaretten te duur gaan vinden en dan maar stoppen of er niet aan beginnen.