Uit een nieuw rapport over de kennis onder Nederlanders over gevolgen van (mee)roken, blijkt dat de voorlichtingscampagnes van de overheid weinig zoden aan de dijk hebben gezet. Wel lijken de sinds vorig jaar verplichte afschrikwekkende plaatjes op tabaksverpakkingen jongeren sneller te weerhouden met roken te beginnen.
Door de webredactie

Vorige maand heeft het ministerie van Volksgezondheid een rapport vrijgegeven over de kennis onder de Nederlandse bevolking over de schadelijkheid van meeroken.
Het onderzoek ‘Kennis, norm en gedrag rondom de schadelijkheid van roken en meeroken’ is in opdracht van het ministerie uitgevoerd door Kantar Public. Aanleiding was de negatieve uitkomst van eerdere onderzoeken (uit 2014 en 2016) waaruit al gebleken was dat de kennis over de schadelijke gevolgen van roken in Nederland lager was dan in omringende landen. Staatssecretaris Van Rijn wilde nader uitgezocht hebben welke invloed voorlichtingscampagnes van de overheid hierop hebben.

Voorlichtingscampagnes

In mei 2016 werd de Tabakswet aangepast. Hierop startte de overheid een campagne om meer duidelijkheid te geven over de afschrikwekkende plaatjes die op tabaksverpakkingen zijn komen te staan. In de campagne werd de schadelijkheid van (mee)roken extra benadrukt. Het ministerie zette de voorlichting door met campagnes rond september/oktober (Stoptober), november (Smoke Free Challenge) en december (als aanloop naar de goede voornemens van veel rokers om te stoppen met roken op 1 januari).

Weinig veranderingen

Kantar Public onderzocht de kennis over roken voor de invoering van de nieuwe Tabakswet in mei 2016 en deed dat opnieuw in januari 2017. Uit de resultaten concludeert het onderzoeksbureau: “Vrijwel alle Nederlanders zien roken en meeroken als schadelijk, maar als het gaat om de (specifieke) kennis over de schadelijkheid zien we weinig veranderingen.” Men weet dus dat roken slecht voor de gezondheid is, maar niet precies hoe slecht. Het vaakst worden aandoeningen aan de luchtwegen genoemd als gevolg van roken, maar minder dan een kwart van de ondervraagden noemden blindheid en blaaskanker in relatie tot tabaksgebruik.

Kop in het zand

Het rapport geeft aan “dat rokers hun kop in het zand lijken te steken als het gaat om de gevolgen van (mee)roken. Zij zien minder risico’s in roken en meeroken en ze maken zich hier ook minder zorgen over dan niet-rokers.”

Omdat het ministerie van Volksgezondheid zicht tot doel zegt te hebben gesteld dat er minder jongeren met roken te zullen beginnen, keek Kantar Public ook naar de kennis bij deze groep: “Jongeren zijn vaker dan gemiddeld van mening dat meeroken schadelijk is, maar zijn wel minder bekend met de verschillende risico’s van roken en meeroken.”

Minder jongeren

Een opvallende en meer bemoedigende uitkomst van het onderzoek is dat jongeren onder de indruk lijken te zijn van de afschrikwekkende plaatjes op tabaksverpakkingen en zelf denken dat ze hierdoor minder snel zullen beginnen met roken.

Het is nog onduidelijk of de (nieuwe) staatssecretaris naar aanleiding van dit rapport een nieuwe strategie zal gaan uitstippelen of nieuwe voorlichtingscampagnes gaat opzetten.