Cultuuromslag: publieke ruimte steeds vaker rookvrij op vrijwillige basis
zaterdag 08 april 2017
Bezoekers van café-restaurant Amsterdam vinden sinds 1 maart op het terras een kaartje op tafel met de tekst: ‘Helaas/gelukkig: vanaf heden is ook ons terras rookvrij’. Zonder dat regelgeving hier expliciet om vraagt, worden steeds meer plekken in de buitenlucht rookvrij. De overheid zou het groeiend draagvlak moeten benutten om met nieuwe maatregelen tegen roken te komen.
Door de webredactie
“Op een goed moment begon ik me te realiseren dat het erg onredelijk is dat mensen rook in andermans gezicht, longen en kleding blazen”, vertelde eigenaar van Amsterdam Milène Hoving aan blogger Renzo Verwer. Hoving liep al een paar jaar met het plan om het terras van het succesvolle café-restaurant rookvrij te maken. “Een paar jaar geleden liep ik van het restaurant binnen naar het terras buiten en buiten was het viezer dan binnen! Hier klopt iets niet, zo vond ik, zeker omdat je niet in de uitlaatgassen zit. En ook buiten hebben niet-rokers, en vooral natuurlijk medewerkers, last van andermans rook. We hebben nu dus de beslissing genomen en we zien wel waar het schip strandt.”
Hoving heeft vooralsnog geen plannen om dezelfde maatregel in te stellen bij de andere restaurants waar zij (mede-)eigenaar van is: Dauphine, Riva, De Plantage en filmmuseum EYE. “Dit is geen pilot”, zegt zij over het besluit bij Amsterdam. “Het zal as usual wel weer organisch gaan, op een gegeven moment krijgt werkelijk iedereen natuurlijk genoeg van die rook, en dan zien de bedrijfsleiders van de andere restaurants ook meer voor- dan nadelen. Zoiets!”
Een logische stap
Hoving is niet de eerste horecaondernemer die haar buitenterras rookvrij maakt. Vorig jaar besloot ook Theehuis Rhijnauwen in Bunnik een deel van het terras rookvrij te maken. Een logische stap voor de in de natuur gelegen uitspanning met biologische producten op de kaart en veel jonge kinderen onder de bezoekers, zo constateert de website www.rookvrijegeneratie.nl.
“Als Theehuis Rhijnauwen nemen we graag het voortouw”, zegt bedrijfsleider Edwin Campagne. “We staan helemaal achter de Rookvrije Generatie en hebben daarom vorig jaar een deel van ons terras rookvrij gemaakt. Volwassenen hebben een voorbeeldfunctie voor kinderen. We vinden het daarom belangrijk dat er niet gerookt wordt in het zicht van kinderen. Met een rookvrij terras geven we kinderen de mogelijkheid rookvrij te spelen en te eten.”
Het besluit heeft in Rhijnauwen vooral positieve reacties opgeleverd. Discussies met rokers probeert Campagne zoveel mogelijk te vermijden. “Dat doen we door mensen niet terecht te wijzen maar ze te vertellen dat wij niet willen dat hier gerookt wordt omdat we kinderen graag een goed voorbeeld willen geven. We komen er altijd samen uit.”
Campagne verwacht dat rookvrije terrassen uiteindelijk in wetgeving zullen worden vastgelegd, “maar daar willen we niet op wachten. We onderzoeken hoe wij het eerder kunnen doen.”
Niet-roken als norm
Voor rookvrije terrassen is een ruime meerderheid te vinden onder de bevolking, zo peilde RTL Nieuws in 2015 al eens. Uit een enquête door DVJ Insights bleek dat 58,8 procent van de Nederlanders voor rookvrije terrassen is. Bijna driekwart van de ondervraagden zei te verwachten dat roken op terrassen, in parken en op het strand op termijn verboden gaat worden. Ook zag 63,6 procent van de respondenten niet-roken als de norm en vond 66,7 procent dat rokers zich aan de niet-rokers moeten aanpassen.
Rookvrije sportclubs
Die mening lijkt op steeds meer plekken post te vatten. Onlangs besloten exploitanten van pretparken om roken in de wachtrijen voor attracties te gaan verbieden. In Roosendaal maakt sportclub BSC Roosendaal haar sportterrein vanaf het nieuwe seizoen 2017/2018 rookvrij. De club wil sportende kinderen een rookvrije omgeving bieden, om ze enerzijds te vrijwaren van meeroken en anderzijds niet in de verleiding te brengen om zelf te gaan roken. Zien roken, doet roken, is de gedachte. Vandaar dat vooralsnog op zaterdagen het hele sportcomplex rookvrij wordt, en rokers wordt gevraagd om zo nodig buiten het terrein en buiten het zicht van kinderen te roken.
Voetbalclub RCL uit Leiderdorp ging Roosendaal al voor en werd in februari uitgeroepen tot winnaar van de Rookvrije Generatie Award. De club maakte het sportterrein vanaf oktober 2016 gefaseerd rookvrij. Ook op de hockeyvelden in Abcoude mag niet meer gerookt worden, dank zij de inzet van een bezorgde vader die het maar niks vond dat zijn hockeyende dochters tijdens het sporten geconfronteerd werden met rokende ouders.
Het jongste nieuws is dat in de stad Groningen op initiatief van verslavingsarts Robert van de Graaf verschillende instellingen (waaronder het Martiniziekenhuis, het UMCG, Het Healthy Ageing Network en Menzis) de handen ineenslaan om van Groningen de eerste rookvrije stad te maken.
Draagvlak
Uit al die initiatieven blijkt dat er een cultuuromslag in de bevolking gaande is. Die maatschappelijke steun zou voor de nieuwe regering die nu in de maak is aanleiding moeten zijn om deze trend te steunen met nieuwe effectieve maatregelen om het (jeugd)roken terug te dringen. Minder verkooppunten en hogere tabaksaccijnzen zijn de aangewezen middelen om roken langzaam maar zeker uit te bannen.
Het televisieprogramma Een Vandaag besteedde op dinsdag 18 april aandacht aan het initiatief van Milène Hoving. U kunt de uitzending hier terugkijken.
tags: rookvrije generatie | jeugd | accijnsverhoging | horeca | antirookbeleid | inperking verkooppunten