Huisartsen en medisch specialisten gaan de strijd tegen de tabaksindustrie financieel ondersteunen. De vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG), waarvan ruim 250 artsen lid zijn, stelt 100.000 euro beschikbaar voor onder meer de strafzaak die longkankerpatiënt Anne Marie van Veen en COPD-patiënt Lia Breed samen met Stichting Rookpreventie Jeugd (SRPJ) aanspannen tegen de tabaksindustrie.

Door de webredactie

Het NTvG neemt in haar kolommen al langer stelling tegen de tabaksindustrie, maar komt nu ook in actie. Het vakblad voor de medische wereld heeft zich, net als veel organisaties en beroepsverenigingen in de zorg eerder al deden, aangesloten bij de Alliantie Rookvrij Nederland. Daarnaast zegde het NTvG financiële steun toe aan de strafzaak die onder de noemer Sick of Smoking namens Anne Marie van Veen, Lia Breed en SRPJ door strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq is aangebracht bij het Openbaar Ministerie. Het OM beslist binnenkort of ze de zaak, die ook namens 1.300 andere patiënten wordt gevoerd, voor de rechter brengt.

Dat het NTvG financiële steun geeft aan de zaak ‘is een ferm en misschien wel uniek standpunt voor een tijdschrift en een vereniging van artsen’, schrijven hoogleraar Volksgezondheid aan de Erasmus Universiteit Johan Mackenbach en hoogleraar interne geneeskunde aan de Vrije Universiteit Yvo Smulders in een commentaar in het NTvG. Maar de strafzaak zelf is ook uniek, betoogt NTvG-hoofdredaceur Yolanda van der Graaf. ´Onze missie is het verspreiden van kennis en daar past deze stap goed in´, stelt zij. ´De tabakslobby zaaide altijd verwarring door te stellen dat er meer onderzoek naar de schadelijkheid moest komen. Maar de schade door tabak is nu helemaal duidelijk en effectieve maatregelen ertegen ook. Helaas kunnen dokters geen accijnzen verhogen en het aantal verkooppunten verminderen. Wel kunnen we collega´s steunen die zich hard maken tegen roken.´

Politiek signaal

Het nieuws werd door vrijwel alle nieuwsmedia gebracht. Dat artsen zich actief tegen de tabaksindustrie keren wordt als belangwekkend nieuws gezien. De steun is ook bedoeld als een krachtig signaal naar de politiek. In het eigen blad gaan de artsen dan ook campagne voeren voor een strenger anti-rookbeleid. ‘Onze hoop is gevestigd op de parlementsverkiezingen van maart 2017 en op een nieuw kabinet dat bereid is nieuwe en radicalere maatregelen tegen roken te nemen’, schrijven Mackenbach en Smulders. ‘Intussen geven we u in een serie artikelen de komende maanden elke twee weken informatie over verschillende aspecten van roken, variërend van gezondheidseffecten tot financiële kosten, van preventie tot behandeling van rookverslaving, en van verslavingsbiologie tot de ethiek van overheidsbemoeienis bij rookontmoediging.’

Mackenbach en anderen voegen meteen de daad bij het woord met een artikel waarin nieuwe inzichten over de gezondheidseffecten van het roken worden belicht. De artikelen zullen op de website van het NTvG te vinden zijn in het aparte dossier over roken.

Natuurramp

Longarts Wanda de Kanter, voorzitter van de SRPJ, is zeer ingenomen met het besluit van het NTvG. Te gast in een programma van een uur bij BNR Nieuwsradio met Jörgen Raymann, Jörgen stopt met roken, legde zij uit waarom artsen niet eerder in actie zijn gekomen tegen de verwoestende effecten van tabak en de schandelijke praktijken van de tabaksindustrie. ‘Je zou verwachten dat artsen, die elke dag de gevolgen van roken zien, veel eerder actie hadden ondernomen. Maar ik denk dat als je zo druk bent met het goed behandelen van patiënten het heel moeilijk is om dan uit te zoomen en te denken: hoe kan ik zorgen dat hun kinderen geen longkanker of COPD krijgen. Je moet daar heel veel tijd en aandacht voor hebben zodat je ook buiten de spreekkamer tot activisme kan overgaan.’

SRPJ-secretaris Frits van Dam, ook te gast bij BNR, voegde daar aan toe: ‘Ik denk dat dokters het roken lang als een soort natuurramp hebben gezien waar je eigenlijk niet zoveel aan kunt doen. De verdienste van een aantal heel activistische dokters is dat ze hebben laten zien dat dit niet normaal is en dat je er iets tegen kunt doen. Het is niet een natuurramp veroorzaakt door God, maar door de tabaksindustrie, een criminele organisatie, die in Nederland 20.000 doden per jaar op haar geweten heeft en willens en wetens kinderen verslaafd maakt aan sigaretten waar ze allerlei stoffen in stoppen om ze extra verslavend te maken.’