UPDATE 14-03-2018
Op 1 juni 2016 trad er een nieuwe directeur aan bij VNO-NCW en MKB-Nederland, de toen 56-jarige Cees Oudshoorn. Hij nam het stokje over van Niek Jan van Kesteren, een van de bekendste tabakslobbyisten van Nederland. Oudshoorn heeft jaren met hem samengewerkt. Zal hij ook aan de roep van de industrie gehoor geven? Is hij door zijn voorganger Van Kesteren opgeleid tot tabakslobbyist? Een profiel.

Door de webredactie

“De beste lobbyist probeert niet om kabinetsbesluiten te beïnvloeden, maar bedenkt politieke plannen het liefst zelf.” Dat zei Niek Jan van Kesteren, oud-algemeen directeur van VNO-NCW, aan het begin van de zomer in een exclusief afscheidsinterview met De Financiële Telegraaf. Hij bekleedde de directeurspost bij de werkgeversorganisatie sinds 1999 en mengde zich in allerlei lobby’s, ook en zelfs zeer nadrukkelijk vóór de tabaksindustrie. Inmiddels is Van Kesteren CDA-senator in de Eerste Kamer geworden. Opgeruimd staat netjes? Of vaart de nieuwe directeur, Cees Oudshoorn, een gelijke koers?

Ondernemersgezin

Cees Oudshoorn is een keurige man met een vriendelijk brilmonteur. Huisje, boompje, beestje, getrouwd, twee zoons. Hij groeide op in een ondernemersgezin waarin het draaide om drie winkels in speelgoed en huishoudelijke artikelen in Katwijk en Wassenaar. “Dat bedrijf werd geleid door mijn vader, samen met een broer en een zus. Ook mijn moeder stond altijd in de winkel,” vertelt Oudshoorn in een interview op de website van MKB-Nederland. Zelf werkte hij vanaf zijn twaalfde elke zomer in het magazijn en op de toeristenmarkt. “Op een gegeven moment mocht ik zelfs de prijzen van nieuwe artikelen bepalen. Dat was simpel: 2 keer de inkoopprijs min 5 cent, haha.”

Oudshoorn ademt economie. Hij studeerde algemene economie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, werkte als directeur algemene economische politiek bij het ministerie van Economische Zaken en maakte zestien jaar geleden de overstap naar VNO-NCW en MKB-Nederland om daar directeur Beleid te worden en nu algemeen directeur. Daar horen leuke extra’s bij. Per juni is hij toegetreden tot de Sociaal Economische Raad en hij mag ook in Europa meepraten. In de aanloop naar het Brexit-referendum in het Verenigd Koninkrijk, nodigde, toen nog premier, David Cameron een select aantal Europese vertegenwoordigers van het bedrijfsleven uit om te komen discussiëren over de gevolgen van een mogelijk Brits vertrek uit de EU. Oudshoorn was daar namens Nederland bij.

Meer dynamiek

Oudshoorn predikt economisch optimisme voor alles en iedereen, maar gezien zijn functie uiteraard vooral voor het bedrijfsleven. “Nederland heeft meer dynamiek nodig, we moeten risico's durven nemen,” zei hij in De Financiële Telegraaf op 24 maart vorig jaar. In dat licht is het niet vreemd dat Oudshoorn, aldus het Financieele Dagblad, op dezelfde dag, “de verplichte sociale verzekeringen tegen bijvoorbeeld werkloosheid, het eveneens verplichte sparen voor je pensioen en de arbeidsmarktinstituties als de achilleshiel beschouwt van de Nederlandse economie. “Die risicomijdende houding is er in acht jaar ingeslopen en die leidt ertoe dat het dynamisch ondernemen in de knel komt”, aldus de nieuwe directeur van VNO-NCW. Het kabinet moet volgens Oudshoorn met een groeiagenda komen. “De Gouden Koets gaat na deze Prinsjesdag in de renovatie, ook de Nederlandse economie moet in de renovatie.”

In een profiel op de website van VNO-NCW zegt hij dat de werkgeversorganisatie haar netwerk in moet zetten om resultaten te boeken. “En dan dus niet alleen voor bedrijven, maar óók voor de samenleving.” En: “Wij moeten echt de economie telkens een stukje beter maken. En dat is niet alleen goed voor onszelf. Het bedrijfsleven staat aan de basis van de welvaart en het welzijn van mensen.”

Welzijn

‘Het welzijn van mensen’. Je zou dus verwachten dat Oudshoorn dan ook plannen smeedt om de lobby voor de tabaksindustrie te stoppen. Maar niet te vroeg gejuicht, want Oudshoorn is wel lid van dé tabakspartij van Nederland, de VVD. Ook al schrijft hij op de website van het MKB dat hij daar al jaren niets meer mee doet. Laten we hopen dat hij zijn voornemen, het welzijn van de mensen te verbeteren, gestand doet.

De ervaring heeft ons echter wel geleerd dat een VNO-NCW-directeur in de loop van zijn rit zijn principes kan inruilen. Zo bleek Oudshoorns voorganger Van Kesteren (Volkskrant 31 maart 2015) in 2010 Geert Wilders nog ‘een doorgeslagen politicus’ te vinden, die slecht is voor het imago van Nederland. Acht maanden later maakte hij (mét Cees Oudshoorn en toenmalig voorzitter Bernard Wientjes) bekend dat “VNO-NCW het eerste kabinet-Rutte van VVD en CDA, met de PVV als gedoogpartner, zal steunen”. Waarom die ommezwaai? Van Kesteren: “Dan heb je invloed op wat er in het regeerakkoord komt. Nou, dat is leuk”. De ware lobbyist heeft, in zijn eigen woorden, “de wendbaarheid van een zeehond”.

Oudshoorn werkt al zestien jaar met Van Kesteren samen en het valt aan te nemen dat hij van de oud-directeur de kunst van het lobbyen heeft afgekeken. Mocht hij nog niet zo soepel zijn in de zeehondenheupen, dan is er nog geen man overboord. Van Kesteren zal hem sowieso vanuit de Eerste Kamer blijven coachen. In dit VNO-NCW-bericht lezen we namelijk: “Niek Jan van Kesteren blijft voor enige tijd als adviseur aan VNO-NCW en MKB-Nederland verbonden.” En dat is hij nog steeds.

In de Top 200

Oudshoorn staat in de Volkskrant Top 200 Meest Invloedrijke Personen in Nederland in 2017 op de 11e plaats (komend van 13 in 2016). Nog net niet in de top-10 dus, waar zich wel zijn voorganger bevindt, Niek Jan van Kesteren (nummer 5, komend van 17, maar in 2015 nog op nummer 2).

Sterk in de schoenen?

Oudshoorn zal sterk in zijn schoenen moeten staan om – met zijn tabaksminnende voorganger als ‘directie-adviseur’ – niet aan de roep van de tabaksindustrie toe te geven. Wordt ‘de economische groei’ de graadmeter van het welzijn van de burger of zijn gezondheid? Het risico op weer 20.000 tabaksdoden dit jaar is nog steeds levensgroot.

Update 14-03-2018

Om erachter te komen hoe Oudshoorn over de ‘erfenis’ van zijn voorganger denkt en hoe hij daar als nieuwe Algemeen Directeur van het VNO-NCW zelf in staat, stuurde TabakNee hem al bij zijn aantreden een e-mail. Oudshoorn reageerde niet.

In februari 2018 deden wij weer een poging: “Kunt u zich vinden in de manier waarop uw voorganger, de heer Niek Jan van Kesteren, met de tabaksindustrie omging? Ofwel, zet u deze lijn voort?” En: “Bent u bereid om zich te voegen bij het groeiend aantal medestanders die de tabaksindustrie openlijk verantwoordelijk houden voor genoemde tabaksdoden en willen dat de Nederlandse regering stappen onderneemt om deze industrie te verbieden nog langer mee te werken aan de vernietiging van levens, jaar in, jaar uit?”
Oudshoorn heeft opnieuw niet gereageerd.