Op 7 mei maakten het RIVM en de NVWA bekend dat ze uit de tabakscommissie van de Nederlandse norm-organisatie stappen, omdat de andere leden in de commissie allemaal tabaksfabrikanten zijn en hun invloed te groot is. Voorzitter van de betreffende commissie is Boudewijn van Duuren, die 26 jaar bij Philip Morris heeft gewerkt.

Door de webredactie

Het nieuws ging als een lopend vuurtje door Nederland: het Rijksinstituut voor Milieu en Volksgezondheid (RIVM) en de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) stapten per direct uit een tabakscommissie van de Nederlandse Norm- organisatie omdat ze werden ondergesneeuwd door tabaksfabrikanten.
De commissie adviseert de International Organisation for Standardization (ISO). Dit is een onafhankelijke organisatie die op wereldschaal voor zowat alle denkbare goederen en diensten normen en richtlijnen opstelt, waar iedere producent en overheid zich op kan baseren. Dat doen ze ook voor tabaksproducten.

Niet zo happig

Het RIVM liet bij het tvprogramma Radar weten dat de fabrikanten in deze commissie niet zo happig waren op het overwegen van een andere dan de fraudegevoelige ISO meetmethode. “De ‘Canadian Intense’ methode komt meer in de richting van menselijk rookgedrag doordat de ventilatiegaatjes van de filter worden afgeplakt en er dieper en vaker geïnhaleerd wordt,” schrijft het RIVM. Maar de waarden die deze testmethode vaststelt komen de industrie niet goed uit: ze zouden de samenstelling van hun sigaretten aan moeten passen om ervoor te zorgen dat de roker daadwerkelijk minder toxische en verslavende stoffen binnenkrijgt, die het wettelijk maximum niet te boven gaan. Staatssecretaris Blokhuis heeft de fraudegevoeligheid van de ISO meetmethode besproken in Brussel. Daar wordt nu een commissie ingesteld die dat verder gaat onderzoeken.

Samenstelling NEN commissie

Omdat acht van de tien leden in de NEN-tabakscommissie afkomstig zijn van de industrie, raakte het RIVM en de NVWA ondergesneeuwd en vonden het naar eigen zeggen niet meer verantwoord om in de commissie te blijven zitten. De Stichting Rookpreventie Jeugd meldde eerder al de onevenwichtige samenstelling van de commissie en vroeg advocaat Phon van den Biesen eind vorig jaar dit verder uit te zoeken. Van den Biesen stuurde een brief naar de staatssecretaris van Volksgezondheid en legde de situatie uit in Radar Extra.

Voormalig werknemer

Maar er is meer aan de hand met de tabakscommissie van de NEN. Uit het Commissieplan blijkt namelijk dat de voorzitter B van Duuren is. Trouw meldde dat het om Boudewijn van Duuren gaat, een voormalig werknemer van Philip Morris.

Volgens zijn LinkedIn-pagina begon Van Duuren al in 1986 bij de Marlboro-producent. Hij studeerde van 1972 tot 1977 chemie aan de HTS en begon in 1986 met zijn loopbaan bij Philip Morris Benelux. Daar was hij eerst Manager Analytical Services. Na tien jaar kreeg hij promotie en werd Manager Quality Engeneering om uiteindelijk in 2003 Manager Operations Support te worden.
Uit zijn Facebook-pagina blijkt dat hij nu is gepensioneerd. Wel woont hij nog altijd in Bergen op Zoom, daar waar de Philip Morris-fabriek staat. Van Duuren is sportief. Uit het archief van BN/De Stem blijkt dat hij in 1997 namens tennisvereniging Olympia tennistoernooi ‘De Bergse’ mede heeft opgezet en in 2004 deed hij mee aan een Regatta rond Sint Maarten. Sporten is goed voor lijf en leden en daardoor een opvallende tegenhanger van de sigaret, die juist fataal is voor de gezondheid. Van Duuren verdiende er bijna zijn hele werkende leven zijn inkomen mee.

Voorgedragen

Van Duuren werkte in totaal 26 jaar bij Philip Morris. In 2001 nam hij namens de Marlboro-fabrikant zitting in de NEN-tabakscommissie. In 2014, twee jaar na zijn pensionering, werd bij benoemd tot voorzitter. In een reactie op vragen van TabakNee zegt Van Duuren door de andere leden van de normcommissie voorgedragen te zijn als voorzitter. Niet verrassend, want dat zijn dus de in meerderheid aanwezige tabaksfabrikanten geweest.
In een reactie aan Trouw laat Van Duuren weten volstrekt onafhankelijk te zijn. "Mijn rol is om processen te bewaken en te zorgen dat de vergadergroep gemotiveerd en doelgericht bezig is, zodat methodes met consensus worden besproken en uiteindelijk gevalideerd."

Puur praktische rol

TabakNee heeft Van Duuren ook gevraagd of hij als voorzitter van de normcommissie de volksgezondheid in het vizier heeft gehouden. Maar hij zegt een puur praktische rol te hebben: “Mijn rol cq positie als onafhankelijke voorzitter is om processen te bewaken en te zorgen dat de vergadergroep gemotiveerd en doelgericht bezig is, zodat methodes met consensus worden besproken en uiteindelijk gevalideerd.”

Onafhankelijk?

Van Duuren heeft een verleden met de ISO-meetmethode. Philip Morris heeft stevig gelobbyd rond de meetmethode en stelde er een plan voor op, ‘Project Bath’. Het doel: “To establish international and national test methods that deal fairly with channel-ventilated cigarettes without jeopardising existing test methods for conventional cigarettes.” Met andere woorden: Philip Morris heeft alles in het werk heeft gesteld om te voorkomen dat hun sjoemelsigaretten door de mand zouden vallen.
Uit interne documenten van de tabaksindustrie die na een schikking zijn vrijgegeven en zijn verzameld in de online bibliotheek Industry Documents blijkt dat van Duuren in 1987 tot de Nederlandse Philip Morris-delegatie hoorde die over dit lobbyplan in Geneve vergaderde. Met Project Bath analyseerde Philip Morris hoe ze het beste invloed op de gebruikte meetmethode kon gaan uitoefenen (zie bijvoorbeeld ook dit document) en welke sigaretten er verplicht mee getest moesten worden. Ze streefde na dat de nu gebruikte ISO-methode, waar de fabrikanten mee kunnen sjoemelen, overal zou worden ingevoerd als dé testmethode. Van Duuren moet hebben geweten hoe de industrie met die methode fraudeerde om de door hen gewenste testresultaten te krijgen.

Insinuerend

Desgevraagd noemt Van Duuren de vraag in hoeverre hij van de sjoemelmethode afwist ‘insinuerend’. Volgens hem maakt dat ook niet uit: “De normcommissie heeft altijd op het standpunt gestaan dat de methoden niet bedoeld zijn voor het meten van de human intake.” Wat de vraag oproept: als het nooit de bedoeling is geweest om te meten wat rokers binnenkrijgen, waarom dan überhaupt nog een meting doen?

Herziening van de norm

Van Duuren zegt dat de normcommissie daar nu anders naar begint te kijken: “Dat door voortschrijdend inzicht aangegeven wordt dat de normen dichter bij de huidige intake van mensen moet liggen, heeft geleid tot herziening van de norm en deze nieuwe norm wordt eind dit jaar van kracht.” Dat is nieuws dat Van Duuren een tweede keer bevestigd, maar waar hij verder niet in detail op in gaat. 



TabakNee is overigens benieuwd hoe deze aangepast methode er dan uitziet want in de wet staat precies omschreven hoe er gemeten moet worden. Gaat de NEN commissie op eigen houtje de wettekst wijzigen? Vreemd, want daartoe is zij niet bevoegd, dat is aan de wetgever. En dat is maar goed ook.