De tabakslobby en haar kompanen gebruiken bij nieuw voorgestelde antirookmaatregelen altijd hetzelfde argument: roken zou een vrije keuze zijn, dus waarom zou een overheid die keuze inperken? Maar roken is een verslaving met zeer schadelijke gevolgen voor de gezondheid, niet alleen voor de rokers zelf. De Australische professor Simon Chapman wijdde er een opiniestuk aan.

Door de webredactie

In 2014 werd in Groot-Brittannië een actie gestart die Action on Consumer Choice (ACC) heette. De bedoeling was consumenten zover te krijgen dat zij regelgeving tegen zouden houden die de vrije consumentenkeuze aan banden zou leggen. Opvallend was dat de actie gestart was door Forest, een door de tabaksindustrie gefinancierde pro-rokers club.

De ACC was gemodelleerd naar de Amerikaanse groep Center for Consumer Freedom (CCF) dat ook geld van de tabaksindustrie ontvangt en is ontsproten aan het brein van toplobbyist Richard Berman, die ook wel dr. Evil wordt genoemd omdat hij zich in laat huren door iedere industrie met een slechte naam en – voor zover bekend – figuurlijk over lijken gaat om zijn klanten te helpen.

Opvallend aan de namen van beide actiegroepen zijn de woorden 'choice' en 'freedom', woorden die door de tabaksindustrie in PR-campagnes zijn gekoppeld aan de sigaret. Vooral 'vrijheid' wordt nu ook weer door de e-sigaretindustrie gebruikt om hun product aan de man te brengen. Zie deze oude reclame van Marlboro-fabrikant Philip Morris en de reclame voor Blu e-sigaretten met de slogan 'take back your freedom'.

Actiegroepen als de ACC en CCF komen vaak in opstand tegen de toenemende invloed van de 'Nanny State' die met het invoeren van rookverboden haar volwassen burgers te veel zou betuttelen. Roken is een keuze, stellen zij. Dus waarom zou de overheid wetgeving invoeren die bijvoorbeeld gezondheidswaarschuwingen en afschrikwekkende plaatjes op tabaksverpakkingen verplicht stelt?

De industrie mort altijd

De Australische professor aan de University of Sydney Simon Chapman, ging daar onlangs op in, in het opiniestuk 'One hundred and fifty ways the state is good to us'. In Australië is onlangs de groep Institute of Public Affairs tegen overheidsinmenging gaan lobbyen. Een van de directeuren van dit instituut schreef in een opiniestuk namelijk 'incremental attacks on our freedom to choose are single steps down a longer road to remove individual choice and responsibility.' Chapman is het daar niet mee eens. Hij schrijft dat industrieën altijd morren als ze aanpassingen aan hun producten moeten maken. Dat kost namelijk geld. Terwijl, zegt Chapman, als de overheid niet had ingegrepen, zouden er bijvoorbeeld nog altijd pyjama's verkocht worden die makkelijk vlam vatten, waardoor voorheen jaarlijks veel kinderen met brandwonden moesten worden opgenomen.

Het is immers een hoofdtaak van de overheid om haar burgers te beschermen tegen kwade invloeden. Chapman stelt daarom dat dankzij de Australische overheid het land een van de gezondste en veiligste landen ter wereld is en geeft 150 voorbeelden van wetten die dat mogelijk hebben gemaakt. Van wetten die ervoor zorgen dat liften in gebouwen zo veilig mogelijk zijn, tot wetten tegen kinderporno.

In een interview met TabakNee vertelde Robert N. Proctor, Stanford-professor en schrijver van 'Golden Holocaust', hét onthullende boek over de geschiedenis van de tabaksindustrie, hoe de politiek in de val van de industrie is gestapt en waarom het zo'n slimme zet van de tabakslobby is geweest om 'keuze' en 'vrijheid' met tabak te associëren.

Liberaal argument

Bij liberale partijen staat het zogenaamde vrijheidsargument hoog in het vaandel. Het is zelfs één van hun basisprincipes. In Nederland is dat de VVD. VVD-coryfee minister Edith Schippers van Volksgezondheid heeft, om maar een voorbeeld te noemen, hardop gezegd dat roken een vrije keuze is. Geen woord over de marketing gericht op jongeren van de tabaksindustrie, die jongeren 'replacement smokers' noemt, omdat die de overleden rokers moeten vervangen om de winsten van de industrie op peil te houden. Schippers was de eerste minister die een rookverbod terugdraaide (in de kleine horeca) en een vergoeding voor een stoppen-met-rokentherapie uit de zorgverzekering haalde.

'Terwijl', zegt professor Proctor, 'als je er goed over nadenkt is roken juist een beperking van vrijheid, omdat het verslavend is en een verslaafde er dus alles aan doet om die verslaving in stand te houden. Het maakt je ziek en je kunt er uiteindelijk aan overlijden. Een grotere beperking van je vrijheid bestaat niet.'