Een nieuw rapport van de WHO laat zien dat accijns nog veel te weinig wordt ingezet om tabaksgebruik te ontmoedigen, terwijl dit wel een bewezen zeer effectieve maatregel is. WHO-Directeur Generaal Margaret Chan: "Ik moedig alle overheden aan om te kijken naar het bewijs en niet naar de argumenten van de industrie."

Door de webredactie

"Te weinig landen heffen een doeltreffend niveau van accijns op sigaretten en andere tabaksproducten, daarmee lopen ze een bewezen goedkope maatregel mis om de vraag naar tabak te tackelen, levens te redden en fondsen binnen te halen om de gezondheidszorg te versterken." Dat schrijft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in het 7 juli gepresenteerde WHO Report on the global tobacco epidemic 2015.

Het rapport gaat dieper in op de het heffen van accijnzen op tabak. De WHO hanteert zeven stappen die overheden kunnen nemen om tabaksgebruik te ontmoedigen, samengevat in het acroniem MPOWER:
"Monitor tobacco use and prevention policies;
Protect people from tobacco smoke;
Offer help to quit tobacco use;
Warn people about the dangers of tobacco;
Enforce bans on tobacco advertising, promotion and sponsorship; and
Raise taxes on tobacco."

Uit het rapport blijkt dat er sinds 2012 wel vooruitgang is geboekt: in 2014 waren 2,8 miljard mensen door ten minste een van deze maatregelen beschermd, een stijging van een half miljard mensen. Nederland doet het in het rapport goed op de 'O', met voldoende aanbod van diensten om te stoppen met roken.

Accijnsverhoging
De maatregel die wereldwijd het minste wordt ingezet is de laatste: accijnsverhoging op tabak. In 2014 kreeg slechts 10% van de wereldbevolking daarmee te maken, wel een toename van 3% ten opzichte van 2012.

De prijs van een pakje sigaretten zou volgens het rapport voor minstens 75% uit accijns moeten bestaan. Daarmee zegt de WHO niet hoe duur een pakje moet zijn, maar welk gedeelte van de prijs aan accijns op zou moeten gaan. Van een pakje van een euro zou dus 75 eurocent bestemd moeten zijn voor accijns.

In Nederland is dat volgens het rapport nog 73%. Van een pakje Marlboro van 6 euro is dus 4 euro 38 bestemd voor de accijns, terwijl dat minstens 4 euro 50 zou moeten zijn.

In andere Europese landen waaronder België, Hongarije, Frankrijk, Italië, Groot-Brittannië, Ierland, Cyprus, Kroatië, Tsjechië, Bulgarije en Spanje maakt de accijns wel 75% of meer van de totaalprijs uit. Overigens scoort Israël het hoogst met 84%.

"Het heffen van belasting op tabaksproducten is een van de meest effectieve – en kosten-effectieve – manieren om de consumptie op dodelijke producten te verlagen, terwijl er ook een substantieel bedrag binnenkomt," zegt Dr. Margaret Chan, Directeur-Generaal van de WHO in het persbericht over het verschijnen van het rapport. "Ik moedig alle overheden aan om te kijken naar het bewijs en niet naar de argumenten van de industrie en een van de beste win-win maatregelen die beschikbaar is voor de gezondheid te implementeren."

Wilt u weten hoe de Nederlandse politieke partijen over accijns(verhoging) denken? We maakten een rondje vlak voor de Provinciale Statenverkiezingen in 2015. Hier vindt u het resultaat.