De Australische tabaksindustrie heeft de afgelopen week hard op de trom geslagen: de illegale handel in sigaretten was weer toegenomen. Dat zou blijken uit een door KPMG opgesteld en door de tabaksindustrie zelf betaald rapport. De resultaten zijn koren op de molen van de industrie die plain packaging wil tegenhouden. Die antirookmaatregel ligt immers ook in Europa op tafel.
Door de webredactie

De Australische media The Daily Telegraph, 9News , Herald Sun en The Australian brachten afgelopen week hetzelfde nieuws: de overheid zou 1,35 miljard Australische dollar aan accijns mislopen door illegale handel in tabak. De zwrate markt zou in de afgelopen twee jaar met bijna 30 procent zijn gestegen. Dat nieuws was de wereld ingeholpen door drie grote tabaksfabrikanten: Philip Morris, British American Tobacco en Imperial Tobacco die daarvoor de resultaten van het onderzoek Illicit Tobacco in Australiagebruikten. Een door de industrie zelf betaalde ‘studie’, uitbesteedt aan KPMG.

In het persbericht wordt expliciet vermeld dat deze toename (de zwarte handel zou nu op 14,5 procent van het totaal liggen) plaatsvindt ná de invoering van plain packaging en een accijnsverhogig van 12,5 procent. Dat is een belangrijk gegeven: plain packaging is een antirookmaatregel waarbij sigaretten in standaard pakjes zonder merkuitingen worden verkocht. Ze moeten jongeren ontmoedigen met roken te beginnen. Australië is wereldwijd het eerste land dat dit heeft ingevoerd. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat deze maatregel heeft geholpen. In Europa staat de invoering van plain packaging ook te gebeuren, Ierland en Groot-Brittannië lopen voorop.

Lobby-instrument

Dat is de tabaksindustrie een doorn in het oog. Ze probeert via rechtszaken en lobby de maatregel tegen te houden of het effect ervan te ontkrachten. Een van de middelen daartoe is dus dit nieuw gepresenteerde KPMG-rapport. De methode die daarvoor werd gebruikt is niet wetenschappelijk en eerder al toegepast in KPMG-studies naar illegale handel voor dezelfde opdrachtgevers in Europa. Daarvan is al vast komen te staan dat de rapporten misleidend zijn. Zo ook de variant van dit 'onderzoek' dat in Azië is uitgevoerd.

KPMG waarschuwt de oplettende lezer zelf al in een mededeling die vóór de inhoudsopgave in het rapport is weergegeven. Daarin staat dat het rapport in overeenstemming is met "specifieke voorwaarden" die zijn afgestemd met British American Tobacco, Philip Morris en Imperial Tobacco. "Als iemand anders dan de opdrachtgever op het rapport vertrouwt, doen ze dat op eigen risico." KPMG zet er ook vast bij dat zij niet wettelijk aansprakelijk is.

Desalniettemin is het bericht door een aantal media overgenomen. Dat komt vaker voor. Uit eerder  wetenschappelijke onderzoek blijkt dat media vaker klakkeloos deze gegevens van de industrie over hebben genomen, terwijl "de industrie de dreiging van illegale handel overdrijft, door onderzoeken uit te laten voeren waarvan de methodologie en de betrouwbaarheid onbekend is, waarmee ze misleidende verhalen de wereld insturen en data van de overheid verkeerd citeren. Data van de industrie over illegale handel moet daarom zeer terughoudend bekeken worden."